Định nghĩa Escapism: Tại sao chúng ta muốn trốn chạy thực tế?

Bạn có bao giờ cảm thấy muốn "biến mất" khỏi những áp lực, lo toan của cuộc sống thường ngày? Có lẽ bạn đã từng đắm mình vào một bộ phim hấp dẫn, lạc vào trang sách lôi cuốn, hay thậm chí mơ mộng về một tương lai tươi đẹp hơn. Đó chính là một dạng của Escapism. Vậy Escapism là gì và tại sao chúng ta lại có xu hướng muốn "trốn chạy" thực tại đến vậy? Hãy cùng khám phá nhé!

1. Escapism là gì? "Tấm vé" tạm thời rời khỏi thực tế

Escapism, hay còn gọi là chủ nghĩa thoát ly, là xu hướng tìm kiếm sự khuây khỏa và giải trí bằng cách rời xa những khía cạnh buồn tẻ, khó chịu, căng thẳng hoặc nhàm chán của cuộc sống thực tại. Đây là một cơ chế đối phó tâm lý mà con người sử dụng để tạm thời trốn tránh những vấn đề, áp lực hoặc cảm xúc tiêu cực mà họ đang phải đối mặt.

Escapism có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ những hoạt động vô hại như đọc sách, xem phim, nghe nhạc, chơi game, mơ mộng, đến những hành vi tiêu cực hơn như lạm dụng chất kích thích hoặc sống trong thế giới ảo quá mức.

2. Các hình thức Escapism phổ biến trong cuộc sống

Chúng ta "trốn chạy" thực tế theo vô vàn cách khác nhau, đôi khi còn không nhận ra:

  • Giải trí: Đắm chìm vào phim ảnh, âm nhạc, video, mạng xã hội, trò chơi điện tử. Đây là hình thức phổ biến và thường vô hại nếu có chừng mực.
  • Đọc sách và kể chuyện: Lạc vào thế giới của những nhân vật và cốt truyện hấp dẫn, tạm quên đi những lo lắng cá nhân.
  • Mơ mộng và tưởng tượng: Tạo ra những viễn cảnh tươi đẹp, lý tưởng trong tâm trí để xoa dịu những khó khăn hiện tại.
  • Sáng tạo nghệ thuật: Vẽ tranh, viết lách, chơi nhạc, làm thủ công... là cách để thể hiện cảm xúc và tạo ra một thế giới riêng.
  • Hoạt động thể chất: Tập thể dục, thể thao giúp giải tỏa căng thẳng và tạm quên đi những muộn phiền.
  • Du lịch: Khám phá những vùng đất mới, trải nghiệm những nền văn hóa khác biệt để "refresh" tâm trí.
  • Ăn uống: Tìm kiếm sự thoải mái và xoa dịu cảm xúc tiêu cực thông qua việc ăn những món mình thích (có thể trở thành vấn đề nếu lạm dụng).
  • Ngủ: Trốn tránh thực tại bằng giấc ngủ, đặc biệt khi cảm thấy quá tải hoặc không muốn đối diện với vấn đề.
  • Sử dụng chất kích thích (tiêu cực): Rượu, bia, thuốc lá hoặc các chất gây nghiện khác được sử dụng như một cách để tạm thời quên đi những khó khăn (đây là hình thức Escapism nguy hiểm và cần tránh xa).

3. Tại sao chúng ta lại muốn "trốn chạy" thực tế? "Liều thuốc" tinh thần hay "cái bẫy" ngọt ngào?

Đối phó với căng thẳng và áp lực

Cuộc sống hiện đại đầy rẫy những áp lực từ công việc, học tập, tài chính, các mối quan hệ... Escapism là một cách để tạm thời "xả van" và tìm kiếm sự thư giãn.

Tránh né những cảm xúc tiêu cực

Khi đối diện với nỗi buồn, thất vọng, lo lắng, sợ hãi..., việc "trốn chạy" vào một thế giới khác có thể giúp chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn trong khoảnh khắc.

Tìm kiếm niềm vui và sự thỏa mãn

Thực tại đôi khi nhàm chán và thiếu đi những điều thú vị. Escapism mang đến những trải nghiệm mới lạ, hấp dẫn và cảm giác thỏa mãn tức thời.

Tìm kiếm sự an ủi và vỗ về

Khi cảm thấy cô đơn hoặc không được thấu hiểu, việc đắm mình vào một thế giới tưởng tượng có thể mang lại cảm giác an toàn và được chấp nhận.

Đối phó với sự nhàm chán

Những công việc lặp đi lặp lại hoặc cuộc sống đơn điệu có thể thúc đẩy chúng ta tìm kiếm sự kích thích và mới mẻ thông qua Escapism.

4. Escapism: Con dao hai lưỡi - Lợi ích và tác hại tiềm ẩn

Khía cạnh Lợi ích tích cực Tác hại nếu lạm dụng
Giảm căng thẳng Giúp tạm thời rời xa áp lực và xả stress. Tránh né vấn đề thực tế khiến áp lực bị "chôn giấu", lâu dài có thể nổ ra lớn hơn.
Cải thiện tâm trạng Các hoạt động giải trí giúp bạn vui vẻ hơn, tích cực hơn. Khi quá phụ thuộc, dễ mất kiểm soát cảm xúc nếu không được "giải trí".
Kích thích sáng tạo Mơ mộng, tưởng tượng mở rộng trí tưởng tượng và nuôi dưỡng ý tưởng sáng tạo. Dễ lạc vào “thế giới ảo” và khó quay lại để biến ý tưởng thành hành động thực tế.
Cung cấp sự giải trí Là cách “nạp lại pin” sau một ngày dài. Giải trí quá mức có thể dẫn đến lười biếng, trì hoãn công việc, học tập.
Kết nối với nội tâm Một số hình thức Escapism như thiền, đọc sách giúp hiểu bản thân hơn. Nếu lạm dụng để né tránh giao tiếp, có thể dẫn đến cô lập, tự ti, giảm kỹ năng xã hội.
Tạm thoát khỏi thực tại tiêu cực Là "khoảng nghỉ" cần thiết nếu bạn đang ở trong hoàn cảnh khó khăn. Dễ tạo thói quen “bỏ trốn” thay vì tìm giải pháp thật sự cho các vấn đề.

Gợi ý thêm những cách “trốn thực tại” lành mạnh, giúp bạn cân bằng mà không lạm dụng Escapism

Viết nhật ký cảm xúc

Thay vì trốn chạy, bạn viết ra những cảm xúc tiêu cực, lo lắng hay áp lực bạn đang trải qua. Việc này giúp “giải phóng” tâm trí, hiểu rõ bản thân và đưa ra hướng xử lý tốt hơn.

Tập thể dục nhẹ nhàng

Đi bộ, yoga, đạp xe, hoặc đơn giản là vươn vai mỗi sáng. Hoạt động thể chất giúp sản sinh endorphin – hormone “hạnh phúc”, giảm căng thẳng và làm bạn cảm thấy tích cực hơn.

Đọc sách truyền cảm hứng

Chọn những cuốn sách tích cực, truyền động lực sống hoặc truyện nhẹ nhàng. Nó vừa giúp bạn “thoát” nhẹ khỏi thực tại, vừa nuôi dưỡng trí tuệ và suy nghĩ lạc quan.

Thiền hoặc tập thở chánh niệm

Chỉ cần 5–10 phút mỗi ngày để “tạm ngưng” dòng suy nghĩ hỗn độn. Mindfulness giúp bạn kết nối lại với chính mình, lắng nghe cơ thể và tránh bị cuốn vào tiêu cực.

Thử một sở thích mới

Vẽ, làm đồ handmade, chơi nhạc cụ, làm bánh… bất cứ điều gì khiến bạn “say mê”. Đây là cách “trốn” vào điều tích cực và có thể tạo ra niềm vui lâu dài.

Kết luận: Tìm kiếm sự cân bằng giữa thực tại và "chuyến phiêu lưu" tinh thần

Escapism là một phần tự nhiên của con người, một cách để chúng ta tự xoa dịu và tìm kiếm niềm vui. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải nhận thức được ranh giới giữa việc sử dụng nó như một "liều thuốc tinh thần" tạm thời và việc lạm dụng nó để trốn tránh cuộc sống thực tại.

Hãy cho phép bản thân có những "chuyến phiêu lưu" tinh thần lành mạnh, nhưng đừng quên quay trở lại và đối diện với những thách thức của cuộc sống. Sự cân bằng giữa việc tận hưởng những khoảnh khắc "trốn chạy" và tích cực giải quyết vấn đề sẽ giúp chúng ta có một cuộc sống ý nghĩa và trọn vẹn hơn.

Bạn thường tìm đến hình thức Escapism nào? Bạn nghĩ Escapism là "bạn" hay "thù"? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn ở phần bình luận bên dưới nhé!

Chủ đề:
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!
Nhắn tin Zalo