TOP 13 nhà máy thủy điện hàng đầu Việt Nam hiện nay

Nhà máy Thủy điện Hòa Bình nằm tại tỉnh Hòa Bình, bên bờ dòng sông Đà ở miền bắc Việt Nam. Là một trong những công trình thủy điện lớn nhất tại Việt Nam và Đông Nam Á từ năm 1994 đến 2012 (chỉ bị phá vỡ kỉ lục bởi Nhà máy thủy điện Sơn La). Liên Xô (sau năm 1991 là Liên bang Nga) đã hỗ trợ xây dựng và hướng dẫn vận hành nhà máy. Khởi công vào ngày 6/11/1979, nhà máy được khánh thành vào ngày 20/12/1994. Nhà máy thủy điện Hòa Bình là nguồn cung điện chủ lực của toàn bộ hệ thống điện Việt Nam. Nó đóng góp 27% tổng sản lượng điện của cả nước. Đập thủy điện Hòa Bình không chỉ cung cấp điện mà còn quan trọng trong việc điều tiết mực nước sông Đà, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và đẩy nước mặn ra xa cửa sông.

Thông số kỹ thuật chính:

• Thủy điện Hòa Bình có thiết kế mực nước dâng bình thường cao 117 m.
• Mực nước gia cường: 120 m.
• Mực nước chết: 80m.
• Các thông số trên đo độ cao so với mực nước biển.
• Diện tích hồ chứa: 208 km2.
• Dung tích toàn bộ hồ chứa: 9,45 tỉ mét khối nước.
• Công suất lắp máy: 1.920 MW, gồm 8 tổ máy.
• Điện lượng bình quân hằng năm: 8,6 tỉ KWh.
• Đập thủy điện Hòa Bình có 12 cửa xả và 8 tổ máy phát điện.
• Mỗi tổ máy có công suất 240 MW.

Tại sân truyền thống nhà máy Thủy điện Hòa Bình, có một khối bê tông hình chóp cụt, trên đó là tấm biển thép khắc dòng chữ: 'Nơi lưu giữ bức thư của những người xây dựng Thủy điện Hòa Bình gửi thế hệ mai sau. Thư được mở vào ngày 1-1-2100'. 'Kho lưu trữ' lá thư thực chất chỉ là một khối bê tông hình chóp cụt tứ giác đều (4 mặt bên hình thang) có cạnh đáy 2 mét, chiều cao 1,8 mét, cạnh trên 0,8 mét, nặng gần 10 tấn. Sau khi được Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Văn Đồng và đồng chí Đỗ Mười đồng ý, lãnh đạo Tổng Công ty Xây dựng nhà máy Thủy điện Hòa Bình mời một số nhà văn, nhà báo, nhà trí thức tham gia viết thư. Tuy nhiên, đồng chí Đỗ Mười cũng khuyên là vì Việt Nam chưa có tục lệ này, cho nên không được 'chôn' vào lòng đập mà nên đặt ở chỗ nào trang trọng. Và thế là sau khi bàn bạc với chuyên gia Liên Xô, lãnh đạo tổng công ty quyết định đặt lá thư đó vào lòng khối bê tông. Lá thư hiện nay để trong khối bê tông là một công trình tập thể. Sau khi lá thư được hoàn chỉnh về nội dung, một cán bộ viết chữ đẹp được giao nhiệm vụ chép hai bản đó với tiếng Việt và tiếng Nga bằng mực Tàu.

Nhà máy thủy điện Đa Nhim là công trình thủy điện xây dựng trên dòng sông Đa Nhim tại vùng đất thị trấn D'Ran huyện Đơn Dương tỉnh Lâm Đồng và xã Lâm Sơn huyện Ninh Sơn tỉnh Ninh Thuận, Việt Nam. Công suất của thủy điện là 240 MW với 4 tổ máy, khởi công vào tháng 4/1961 và hoàn thành vào tháng 12/1964. Nằm tại nấc thang trên cùng, thủy điện Đa Nhim khai thác tiềm năng thủy điện của hệ thống sông Đồng Nai, giữa ranh giới tỉnh Lâm Đồng và Ninh Thuận. Dự án mở rộng đã nâng tổng công suất lắp máy lên 240 MW với việc thêm 1 tổ máy 80 MW, khởi công từ tháng 12/2015 và hòa lưới thành công vào tháng 12/2018.

Thông số kỹ thuật chính:

Dự án Thủy điện Thác Mơ đặt tại thung lũng sông Đà, tỉnh Lai Châu, Việt Nam, là một nguồn điện tái tạo quan trọng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về điện năng. Dự án này là một biểu tượng của sức mạnh năng lượng tái tạo và làm nổi bật vẻ đẹp của thác nước tự nhiên Thác Mơ, tạo nên khung cảnh hùng vĩ và độc đáo. Sử dụng nguồn nước từ sông Đà, một trong những con sông quan trọng nhất Việt Nam, nhà máy có công suất 225MW và sử dụng công nghệ tiên tiến nhất để tối ưu hóa hiệu suất và bảo vệ môi trường.

Thông số kỹ thuật chính:

• Công suất: 225MW.
• Sản lượng điện hàng năm: 662 triệu KWh.
• Dung tích: 1,36 tỷ m3.
• Đạp chính cao 50m, rộng 7m.
• Đập tràn dài 44m.

Xây dựng Dự án Thủy điện Thác Mơ không chỉ mang lại lợi ích về điện năng mà còn góp phần vào phát triển kinh tế và hạ tầng khu vực, tạo điều kiện thuận lợi cho du lịch và thăm quan thác nước nổi tiếng này. Tuy nhiên, như mọi dự án thủy điện lớn khác, việc quản lý môi trường và tương tác tích cực với cộng đồng địa phương là quan trọng để đảm bảo sự bền vững và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

6. Nhà máy thủy điện Yaly

Nhà máy thủy điện Yaly là dự án thủy điện xây dựng trên dòng Krông B'Lah, giữa ranh giới huyện Sa Thầy tỉnh Kon Tum và huyện Chư Păh tỉnh Gia Lai, Việt Nam. Với công suất lắp máy 720 MW và 4 tổ máy, thủy điện Yaly sản xuất 3.650 triệu KWh điện năng mỗi năm. Công trình khởi công vào năm 1993 và hoàn thành vào năm 1996. Khu vực hồ thủy điện được hình thành tại thác Ialy trên sông Pô Kô, thuộc Chư Păh, tỉnh Gia Lai. Thác Yaly, cao 42 mét, là một trong những thác nước lớn nhất Việt Nam. Đập thủy điện Ialy là loại đập đá đổ, có lõi chống thấm đất sét, cao 71,0 m và chiều dài đỉnh đập 1.142,0 m. Tràn xả lũ gồm 6 cửa, mỗi cửa rộng 15 m, sử dụng van cung.

Thông số kỹ thuật chính:

• Công suất lắp máy: 720 MW.
• Tổ máy hoạt động: 4 tổ máy.
• Sản lượng điện hàng năm: 3.650 triệu KWh.
• Dung tích chết: 258,07 triệu m3.
• Dung tích hữu ích: 779,02 triệu m3.

Hồ thủy điện Yaly có diện tích rộng lên đến 64,5 km2, dung tích chết 258,07 triệu m3, dung tích hữu ích 779,02 triệu m3, đa phần nằm trên địa phận huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum, thuộc lưu vực sông Pô Kô và Đăk Bla. Như nhiều dự án thủy điện khác, thủy điện Yaly gặp phải chỉ trích về lũ lụt và ảnh hưởng đến nguồn thủy sản, cũng như gây tranh cãi với các cơ quan Campuchia. Để giải quyết vấn đề này, Oxfam và Mạng lưới Bảo vệ Sesan-Srepok-Sekong (3SPN) hỗ trợ 59 làng ở Đông Bắc Campuchia nhằm thúc đẩy bảo vệ môi trường ở lưu vực ba dòng sông này.

7. Nhà máy Thủy điện Huội Quảng

Nhà máy thủy điện Huội Quảng đi vào hoạt động sớm tạo nên hiệu quả rất lớn, tận dụng được nguồn nước với dung tích hữu ích 1,7 tỷ m3 nước của hồ Thủy điện Bản Chát. Nhà máy Thủy điện Huội Quảng gồm 2 tổ máy với tổng công suất lắp đặt 520MW (2 x 260), là nhà máy thủy điện ngầm đầu tiên do Việt Nam thiết kế, thi công với 2 hầm dẫn nước ngầm trong lòng núi, mỗi đường hầm dài 4,2km, đường kính 7,5m, máy phát điện được đặt ngầm trong núi. 

Đây là một trong những công trình lớn, thuộc quy hoạch bậc thang thủy điện trên hệ thống sông Đà, sau Thủy điện Sơn La (2.400MW), Thủy điện Hòa Bình (1.920MW) và Thủy điện Lai Châu (1.200MW).

Nhà máy thủy điện Huội Quảng là nhà máy thủy điện ngầm đầu tiên do Việt Nam thiết kế, máy phát điện được đặt ngầm trong núi. Đây là công trình lớn thuộc quy hoạch bậc thang trên hệ thống sông Đà sau thủy điện Sơn La, Hòa Bình, Lai Châu. Tận dụng được nguồn nước với dung tích lớn 1,7 tỷ m3 nước của hồ thủy điện Bản Chát.

8. Nhà máy thủy điện Trị An

Nhà máy Thủy điện Trị An được xây dựng trên sông Đồng Nai, cách thành phố Hồ Chí Minh 65 km về phía Đông Bắc. Công trình thủy điện Trị An có ý nghĩa kinh tế tổng hợp với mục đích chính hòa lưới điện quốc gia cùng với các nhà máy khác cung cấp điện cho phụ tải toàn quốc. Ngoài ra, là thủy điện đa mục tiêu, công trình còn đảm bảo nước cho sinh hoạt, nông nghiệp, đẩy mặn và điều tiết lũ...

Nhà máy được xây dựng với sự hỗ trợ về tài chính và công nghệ của Liên Xô từ năm 1984, khánh thành và đưa vào sử dụng từ năm 1991. Với 4 tổ máy, công suất thiết kế 400 KW, sản lượng điện trung bình năm khoảng 1,7 tỷ KWh.

10. Nhà máy thủy điện Na Hang (Tuyên Quang)

Nhà máy thủy điện Tuyên Quang một trong những công trình trọng điểm của đất nước được thi công tại huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang với tổng đầu tư 7.500 tỷ đồng. Đập của công trình là đập đá đổ đầm nén bản mặt bê tông cốt thép được xây dựng đầu tiên ở Việt Nam. Đập cao gần 100 m.

Nhà máy thủy điện Na Hang tọa lạc trên lưu vực sông Gâm, thuộc xã Vĩnh Yên, Thị Xã Na Hang, Tuyên Quang. Công trình là niềm tự hào của người dân Na Hang nói riêng và tất cả người dân Tuyên Quang nói chung. Nhà máy thủy điện Na Hang chính thức hòa vào lưới điện quốc gia năm 2008. Đây là nhà máy thủy điện có công suất (342 MW) lớn thứ ba của miền Bắc sau nhà máy thủy điện Sơn La và Hòa Bình.

11. Thủy điện sông Ba Hạ

Thuỷ điện Sông Ba Hạ nằm ở bậc thang cuối cùng trên bậc thang sông Ba – là một trong những thủy điện lớn nhất của miền Trung được quy hoạch trên địa bàn 15 xã miền núi thuộc hai huyện Sông Hinh (tỉnh Phú Yên) và huyện Krông Ba (tỉnh Gia Lai). Công trình được xây dựng nằm cách tỉnh lỵ Phú Yên chừng 70 cây số về phía Tây. Dự án này được thực hiện theo cơ chế đặc biệt của Thủ tướng Chính Phủ nên rút ngắn tiến độ được một năm rưỡi so dự kiến ban đầu.

Nhà máy thủy điện sông Ba Hạ có hai tổ máy với công suất 220 MW, sản lượng điện trung bình 825 triệu Kwh/năm, tổng mức đầu tư 4.275 tỷ đồng dự kiến phát điện vào năm 2007 và hoàn thành vào năm 2008.

Dự án Thủy điện sông Ba Hạ ngoài phát điện cung cấp cho lưới điện quốc gia, còn tham gia cắt giảm lũ cho vùng đồng bằng tỉnh Phú Yên thuộc hạ du sông Ba, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển kinh tế xã hội khu vực,...

12. Nhà máy thủy điện Trung Sơn

Nhà máy thủy điện Trung Sơn được xây dựng trên chính dòng sông Mã thuộc khu vực Tây Bắc, Việt Nam, thuộc địa phận xã Trung Sơn, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa. Nhà máy điện có công suất lắp đặt 260 MW, bao gồm 4 tổ máy sản xuất 1.018,61 triệu kWh hàng năm là nguồn bổ sung đáng kể cho lưới điện quốc gia.

Đây là một dự án đa mục tiêu, vừa cung cấp điện vừa giúp kiểm soát lũ, đồng thời góp phần vào chương trình biến đổi khí hậu ở Việt Nam bằng cách tránh được lượng khí phát thải CO2. Dự án được Ngân Hàng Thế Giới hỗ trợ tín dụng và thực hiện bởi chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn thuộc Tổng Công ty Phát điện 2 (GENCO2) của Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN).

13. Nhà máy thủy điện Thác Bà

Thủy điện Thác Bà là nhà máy thủy điện đầu tiên được xây dựng ở miền Bắc trong bối cảnh đế quốc Mỹ mở rộng quy mô đánh phá miền Bắc bằng không quân, phá hoại công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Nhà máy Thủy điện Thác Bà chính thức khởi công xây dựng ngày 19-8-1964. Hàng nghìn công nhân, lao động và bộ đội chuyển ngành đã hăng hái, tình nguyện về đây cống hiến sức trẻ của mình cho việc xây dựng công trình trọng điểm của đất nước

Là một công trình trọng điểm trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm lần thứ nhất của nước ta (1960 - 1965). Là nền móng cơ sở vật chất, kỹ thuật cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội của đất nước.

Với 9 Huân chương Lao động Nhất, Nhì, Ba; 2 Huân chương Kháng chiến, Huân chương Chiến công; 1 Huân chương Độc lập, danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang và nhiều Bằng khen, cờ thi đua xuất sắc của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương, cùng với sự quan tâm giúp đỡ thiết thực của Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Công ty CP Thủy điện Thác Bà sẽ tiếp tục vươn lên để hoàn thành tốt nhiệm vụ, xứng đáng là “đứa con đầu lòng” của ngành Thủy điện nước ta, góp phần đắc lực vào sự nghiệp phát triển kinh tế, xã hội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.