1. Phần trăm tiền lương là gì? Tại sao cần biết tính?
Phần trăm tiền lương là tỉ lệ phân bổ các khoản thu nhập (thưởng, tăng ca, hoa hồng...) hoặc khấu trừ (thuế TNCN, bảo hiểm...) dựa trên mức lương gốc hoặc lương hợp đồng.
Vì sao cần biết tính?
-
Giúc bạn biết được mình nhận bao nhiêu tiền khi có thưởng hay tăng ca.
-
Tính toán lương thực nhận sau khi trừ các khoản khấu trừ.
-
Giúc người quản lý, kế toán, HR tính lương nhanh và đỡ nhầm lm l\u1n.
-
Biết quyền lợi của bản thân và kiểm tra tính minh bạch trong bảng lương.
2. Công thức chung để tính phần trăm lương
Công thức chung:
Khoản tiền = Lương căn bản x (Phần trăm môn học / 100)
Hoặc
Khoản phần trăm = (Số tiền được chi trả / Lương căn bản) x 100%
Ví dụ:
- Lương căn bản: 10.000.000 VNĐ
- Thưởng theo tỷ lệ 20%: 10.000.000 x 20% = 2.000.000 VNĐ
- Lương tăng ca 150%: (10.000.000 / 26 ngày / 8 giờ) x số giờ tăng ca x 150%
Ghi chú: Các phần trăm tiền lương đều dựa trên mức lương căn bản hoặc lương thoả thuận tuỳ thuộc chính sách doanh nghiệp.
3. Cách tính các loại phần trăm tiền lương phổ biến
3.1. Cách tính lương tăng ca (% theo quy định Luật Lao động)
- Ngày thường: 150%
- Ngày nghỉ hàng tuần: 200%
- Ngày lễ, tết: 300%
Công thức:
Lương tăng ca = LCB / 26 / 8 x số giờ x (150% hoặc 200% hoặc 300%)
3.2. Cách tính thưởng theo tỷ lệ phần trăm
- Thưởng tết, thưởng KPI, thưởng doanh số...
- Ví dụ: LCB 8 triệu, thưởng 10%: 8.000.000 x 10% = 800.000 VNĐ
3.3. Cách tính lương sau khi khấu trừ bảo hiểm, thuế
- BHXH, BHYT, BHTN = 10.5% lương
- Thuế TNCN: tính theo biến số lũy tiến
Ví dụ:
- LCB: 15 triệu → khấu trừ BH = 15.000.000 x 10.5% = 1.575.000
- Lương sau khi khấu trừ BH: 13.425.000 VNĐ
3.4. Tính phần trăm hoa hồng bán hàng
- Ví dụ: Doanh thu 200 triệu, chiết khấu 5%
- Hoa hồng = 200.000.000 x 5% = 10.000.000 VNĐ
4. Cách áp dụng tính phần trăm lương trong thực tế (Bảng Excel minh họa)
| Hạng mục |
Công thức |
Kết quả |
| Lương CB |
Nhập tay |
10.000.000 |
| Tăng ca (150%) |
=LCB/26/8 x Giờ x 150% |
1.731.000 |
| Thưởng 10% |
=LCB x 10% |
1.000.000 |
| Khấu trừ BH 10.5% |
=LCB x 10.5% |
-1.050.000 |
| Lương thực nhận |
= LCB + thưởng + TC - khấu trừ |
11.681.000 |
5. Lưu ý khi tính phần trăm lương và lời khuyên cho người mới
5.1. Các lỗi sai thường gặp:
- Nhầm lẫn giữa lương cơ bản và lương thực lĩnh, dẫn đến tính sai khoản thực nhận.
- Quên khấu trừ các khoản bắt buộc như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thuế thu nhập cá nhân.
- Nhập sai tỷ lệ phần trăm, ví dụ dùng 0.15 thay vì 15% (nên sử dụng đúng định dạng hoặc kiểm tra lại công thức).
- Áp dụng sai mức phần trăm tăng ca do không nắm rõ quy định của Bộ luật Lao động.
- Không cập nhật kịp thời mức lương mới theo hợp đồng hoặc chính sách của công ty.
5.2. Lời khuyên cho người mới:
- Luôn đọc kỹ hợp đồng lao động: Mức lương nào là căn cứ để tính thưởng, tăng ca hoặc khấu trừ? Có công ty lấy lương cơ bản, có công ty tính trên tổng lương.
- Sử dụng phần mềm tính lương hoặc bảng Excel chuẩn: Tạo sẵn công thức để tránh nhập sai số liệu.
- Thường xuyên đối chiếu với bảng lương hàng tháng từ phòng Kế toán/nhân sự để phát hiện sai sót nếu có.
- Cập nhật các quy định mới nhất về lao động như luật tăng ca, mức lương tối thiểu vùng, tỷ lệ đóng bảo hiểm.
- Chủ động hỏi khi chưa rõ: Nếu chưa chắc về cách tính hoặc khoản nào đó, hãy hỏi phòng nhân sự hoặc kế toán để được giải đáp chính xác.
Kết luận
Hiểu và biết cách tính phần trăm tiền lương không chỉ giúp bạn chủ động với tài chính cá nhân mà còn tránh được những thiệt hại vô hình. Từ lương tăng ca, lương thưởng cho đến chi phí khấu trừ, mỗi khoản đều được xác định qua cách tính phần trăm. Hy vọng bài viết đã mang lại cho bạn những kiến thức cần thiết để lên kế hoạch thu nhập thông minh hơn và đảm bảo quyền lợi khi đi làm.
Được cập nhật 10/06/2025
197 lượt xem