Gen Z đi làm: Cần gì ngoài một mức lương cao? [Góc nhìn & Thực tế 2025]

1. Lương cao thôi chưa đủ với Gen Z?

Trong những năm gần đây, Gen Z – thế hệ sinh ra từ khoảng năm 1997 đến 2012 – đang dần bước chân vào thị trường lao động với một tinh thần rất khác. Không còn mang tư duy “làm gì cũng được miễn lương cao”, Gen Z ngày nay chủ động lựa chọn môi trường làm việc phù hợp với giá trị sống, sự phát triển cá nhân và cả... niềm vui mỗi ngày đi làm. Nếu như thế hệ trước ưu tiên sự ổn định và tài chính, thì Gen Z lại sẵn sàng “bỏ việc có lương cao để tìm công việc khiến họ hạnh phúc hơn” – một điều tưởng như “khó hiểu” nhưng lại hoàn toàn có lý khi nhìn qua lăng kính của thế hệ lớn lên cùng mạng xã hội, công nghệ và sự phát triển vượt bậc của thế giới hiện đại.

Vậy rốt cuộc, Gen Z cần gì khi đi làm ngoài một mức lương hấp dẫn? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những giá trị, nhu cầu và tiêu chí hàng đầu mà thế hệ Z đang tìm kiếm ở nơi làm việc – từ đó có thể nhìn nhận rõ hơn về tương lai tuyển dụng, quản trị nhân sự, và xu hướng nghề nghiệp đang thay đổi từng ngày.

2. Tổng quan về Gen Z và thị trường lao động hiện nay

Gen Z là ai?

Gen Z (hay còn gọi là Thế hệ Z) là những người sinh ra trong khoảng từ năm 1997 đến 2012. Họ là thế hệ đầu tiên lớn lên cùng với internet, điện thoại thông minh, mạng xã hội và các xu hướng công nghệ phát triển không ngừng. Điều này tạo nên một thế hệ thông minh, năng động, tự tin, đồng thời cũng có nhiều kỳ vọng hơn khi bước chân vào thị trường lao động.

Không giống như Millennials (thế hệ Y), Gen Z ưa thích sự linh hoạt, đề cao trải nghiệm cá nhân và không ngần ngại thử thách cái mới. Họ không “cam chịu” gắn bó với một công việc chỉ vì ổn định, mà muốn công việc đó phải mang lại ý nghĩa, sự công nhận và cơ hội phát triển thực sự.

Thị trường lao động 2025: Sân chơi của Gen Z

Tính đến năm 2025, Gen Z đang chiếm gần 30% lực lượng lao động tại Việt Nam, và con số này sẽ còn tăng mạnh trong vài năm tới. Với sự bùng nổ của các mô hình làm việc hybrid (kết hợp tại văn phòng và từ xa), văn hóa làm việc cởi mở, cùng sự chuyển mình của các doanh nghiệp theo hướng trẻ hóa, Gen Z đang trở thành đối tượng được nhiều nhà tuyển dụng săn đón.

Tuy nhiên, song song với cơ hội là những thách thức:

• Tỷ lệ nhảy việc cao của Gen Z khiến các doanh nghiệp đau đầu trong việc giữ chân nhân tài.
• Gen Z thường rời bỏ công việc sớm nếu cảm thấy không phù hợp về giá trị, môi trường hay thiếu sự ghi nhận.

Gen Z thay đổi tiêu chuẩn chọn việc như thế nào?

Ngày nay, một công việc “ngon” với Gen Z không chỉ gói gọn trong “lương cao, thưởng đều” mà còn cần thêm nhiều yếu tố khác như:

• Môi trường làm việc trẻ trung, tôn trọng sự khác biệt.
• Cơ hội phát triển rõ ràng và nhanh chóng.
• Văn hóa feedback minh bạch, không sáo rỗng.

Điều này tạo ra áp lực chuyển đổi văn hóa và chính sách tuyển dụng đối với doanh nghiệp nếu muốn giữ chân thế hệ nhân sự tài năng này.

3. Vì sao mức lương cao chưa đủ với Gen Z?

Trong suy nghĩ của nhiều người, mức lương cao vẫn luôn là “nam châm” thu hút ứng viên. Tuy nhiên, với Gen Z – điều đó chỉ còn đúng một phần. Thế hệ này không còn bị hấp dẫn bởi con số thu nhập nếu công việc không mang lại giá trị sống, không tạo cơ hội phát triển, hoặc tệ hơn là khiến họ... kiệt sức tinh thần.

Gen Z quan tâm tới giá trị bản thân 

Gen Z không muốn bị “đóng khung” trong những mô tả công việc cứng nhắc. Họ muốn được là chính mình, được thể hiện cá tính, tư duy sáng tạo và đóng góp theo cách riêng. Mức lương cao không thể “mua được sự tôn trọng” – điều mà Gen Z cực kỳ coi trọng trong môi trường làm việc.

Họ tìm kiếm sự phát triển, không chỉ là tiền

Với Gen Z, công việc lý tưởng là nơi họ có thể học hỏi, thăng tiến và nhìn thấy tương lai rõ ràng. Họ thường đặt câu hỏi:

? “Tôi sẽ học được gì ở đây?”

? “Công ty này có giúp tôi phát triển kỹ năng mềm không?”

? “Tôi có cơ hội thử sức với các dự án lớn không?”

Nếu câu trả lời là “không rõ”, dù lương cao, họ vẫn sẽ sẵn sàng từ chối.

Tư duy độc lập và sẵn sàng “dừng lại để tìm lại chính mình”

Không giống thế hệ trước thường “chịu đựng” vì sự ổn định, Gen Z sẵn sàng nghỉ việc nếu cảm thấy bản thân không còn học hỏi hay đóng góp. Họ thậm chí chọn “gap year”, học kỹ năng mới, làm freelancer hay theo đuổi đam mê cá nhân – để tìm thấy bản sắc của mình.

Bên cạnh đó, Gen Z chứng kiến thế hệ trước bị "cuốn" vào guồng quay làm việc kiệt sức, dẫn đến stress, burnout và thậm chí là trầm cảm. Họ rút ra bài học: tiền quan trọng, nhưng sức khỏe tinh thần và thời gian cho bản thân còn quan trọng hơn. Vì vậy, những công việc yêu cầu tăng ca liên tục, KPI nặng nề, áp lực cực lớn… sẽ khiến Gen Z “chạy mất dép” – kể cả khi mức lương cao hơn mặt bằng chung.

4. Gen Z đi làm cần gì ngoài lương? - 3 yếu tố được ưu tiên hàng đầu

Môi trường làm việc cởi mở, tôn trọng

Gen Z lớn lên trong một thế giới đề cao tính đa dạng và sự khác biệt. Vì vậy, họ mong muốn được làm việc trong môi trường tôn trọng cá tính, quan điểm và phong cách sống của từng cá nhân. Những nơi có văn hóa mở, tránh toxic, không phân biệt giới tính, vùng miền hay độ tuổi… luôn tạo cảm giác an toàn để Gen Z thể hiện hết năng lực. Họ cần cảm thấy rằng mình được lắng nghe, được là chính mình, chứ không chỉ là một "cỗ máy kiếm tiền" cho công ty.

Với Gen Z, “làm hết sức” không có nghĩa là “cống hiến cả đời cho công việc”. Họ đánh giá rất cao những công ty tôn trọng thời gian cá nhân, không “ép” nhân viên phải tăng ca vô tội vạ hay online 24/7. Chính vì vậy, các chính sách như: làm việc hybrid, ngày nghỉ linh hoạt, chăm sóc sức khỏe tâm lý, hoạt động nội bộ ý nghĩa... được Gen Z xem là "điểm cộng lớn". Đó là cách để họ duy trì năng lượng tích cực, sáng tạo và gắn bó hơn với tổ chức.

Cơ hội học hỏi và phát triển rõ ràng

Gen Z cực kỳ nhạy bén với các cơ hội học tập và thăng tiến. Khi ứng tuyển hay làm việc, họ thường tìm kiếm các doanh nghiệp có lộ trình phát triển cụ thể, được đào tạo bài bản, có mentor hướng dẫn và được giao các nhiệm vụ mang tính thử thách. Một công việc dù lương cao nhưng không cho họ “lớn lên mỗi ngày” thì cũng sẽ nhanh chóng trở nên nhàm chán. Ngược lại, nếu thấy mình đang tiến bộ, Gen Z sẵn sàng ở lại lâu dài – kể cả khi thu nhập chưa phải cao nhất.

Sự ghi nhận và đánh giá minh bạch

Gen Z rất cần được ghi nhận xứng đáng với công sức bỏ ra. Họ không ngại nhận feedback – miễn là phản hồi đó công bằng, xây dựng và đến đúng lúc. Doanh nghiệp có cơ chế đánh giá rõ ràng, khen thưởng kịp thời và minh bạch luôn được Gen Z đánh giá cao. Thay vì chờ đến cuối năm mới được “xét thưởng”, Gen Z muốn được nhìn thấy kết quả ngay trong quá trình làm việc. Chính sự ghi nhận đúng lúc này sẽ giúp họ duy trì động lực và tinh thần cống hiến.

5. Doanh nghiệp cần làm gì để thu hút và giữ chân Gen Z?

Trong bối cảnh Gen Z đang dần trở thành lực lượng lao động chủ lực, việc thích nghi và “thấu hiểu” thế hệ này không chỉ là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn duy trì lợi thế cạnh tranh. Dưới đây là những chiến lược thực tế, phù hợp để thu hút – giữ chân Gen Z hiệu quả.

Xây dựng văn hóa doanh nghiệp thực chất, không màu mè

Gen Z rất nhạy cảm với sự “giả tạo” và dễ dàng nhận ra khi doanh nghiệp chỉ truyền thông bề nổi. Thay vì treo những khẩu hiệu sáo rỗng như “Nhân viên là tài sản quý giá”, hãy thể hiện điều đó bằng hành động cụ thể: minh bạch trong giao tiếp, lắng nghe ý kiến, tôn trọng sự đa dạng và tạo cơ hội phát triển công bằng. Một văn hóa “tử tế – truyền cảm hứng – dám đổi mới” sẽ luôn là nam châm hút Gen Z.

Thiết kế lộ trình phát triển rõ ràng và linh hoạt

Gen Z không muốn làm việc một cách mơ hồ. Họ muốn biết rõ:

• Tôi đang ở đâu?
• Tôi cần học gì?
• Bao lâu thì được thăng tiến?

Vì vậy, doanh nghiệp cần cung cấp lộ trình thăng tiến minh bạch, có mentor đồng hành, có cơ hội tiếp cận dự án lớn và đánh giá định kỳ theo kết quả thực tế. Bên cạnh đó, cũng nên linh hoạt điều chỉnh lộ trình nếu năng lực hoặc nguyện vọng cá nhân thay đổi.

Cải thiện chính sách đãi ngộ phi tài chính

Ngoài lương – thưởng, doanh nghiệp nên chú trọng đến các yếu tố phi tài chính như:

• Giờ làm việc linh hoạt, hybrid
• Chăm sóc sức khỏe tâm lý
• Nghỉ phép không giới hạn (có điều kiện)
• Du lịch, team building theo sở thích
• Không gian làm việc sáng tạo, thân thiện

Những “phúc lợi mềm” này giúp Gen Z cảm thấy thoải mái, được trân trọng, từ đó gắn bó với công ty lâu hơn.

6. Kết luận: Lương cao là chưa đủ, Gen Z muốn đi làm để sống ý nghĩa hơn

Thế hệ Gen Z đang định nghĩa lại cách nhìn về công việc: họ không còn “đi làm để sống”, mà đang “sống trong công việc” – nơi mỗi ngày làm việc là một phần trong hành trình phát triển bản thân. Với họ, một công việc lý tưởng không chỉ đơn thuần là mức lương cao, mà còn là môi trường đáng sống, nơi bản thân được học hỏi, được tôn trọng, được ghi nhận và được là chính mình.

Doanh nghiệp nào hiểu Gen Z, doanh nghiệp đó sẽ nắm giữ tương lai. Bởi Gen Z không chỉ là nhân sự hiện tại, mà còn là người tạo ra văn hóa, là tương lai lãnh đạo, là người truyền cảm hứng cho thế hệ kế tiếp. Khi một công ty có thể tạo ra trải nghiệm nhân viên đáng nhớ, Gen Z sẵn sàng trở thành đại sứ thương hiệu nội bộ – lan tỏa giá trị tích cực đến cộng đồng.

Lương cao là điều kiện cần, nhưng chưa bao giờ là đủ với Gen Z. Họ cần một lý do để gắn bó, để nỗ lực, và để tự hào khi nói rằng: “Đây là nơi tôi thuộc về.”