Ghosting là gì? Tại Sao Ghosting Lại Trở Thành "Văn Hóa" Trong Thời Đại Số?

1. Ghosting là gì?

Ghosting là hành động đột nhiên cắt đứt toàn bộ liên lạc với một người mà không có bất kỳ lời giải thích nào. Từ "ghost" – nghĩa là "con ma" – dùng để chỉ hành vi người kia biến mất như ma: không trả lời tin nhắn, không bắt máy, unfollow hoặc chặn tài khoản mạng xã hội... và im lặng như chưa từng tồn tại.

Ghosting có thể xảy ra trong tình yêu, tình bạn, công việc, thậm chí là trong tuyển dụng. Không phải cứ yêu đương mới bị ghost đâu nhé!

2. Vì sao Ghosting ngày càng phổ biến trong thời đại số?

Công nghệ khiến việc "biến mất" dễ như búng tay

Ngày xưa muốn cắt liên lạc, bạn phải đổi số điện thoại, chuyển nhà, tránh mặt nhau… khá phiền phức. Nhưng bây giờ? Chỉ cần một cái block hoặc unfollow là người kia hoàn toàn "bay màu" khỏi thế giới của bạn. Quá tiện, quá nhanh, quá… vô tình!

Văn hóa "tránh xung đột" của người trẻ

Theo một khảo sát của Psychology Today, 64% người thừa nhận ghosting là cách dễ nhất để tránh đối đầu hoặc cảm giác tội lỗi khi phải nói lời từ chối. Thay vì “nói rõ ràng để người ta còn biết đường mà đi”, nhiều người chọn cách lặng lẽ biến mất cho… đỡ mệt!

Sự phát triển của các app hẹn hò

Các ứng dụng như Tinder, Bumble, Facebook Dating khiến chúng ta dễ dàng gặp gỡ nhiều người, nhưng cũng dễ "bỏ" người khác hơn. Theo thống kê từ Plenty of Fish (2023), có tới 78% người dùng từng bị ghost ít nhất một lần, và hơn 50% thừa nhận họ cũng từng ghost người khác!

Tâm lý “luôn có lựa chọn khác tốt hơn”

Khi bạn có hàng trăm "match" tiềm năng, việc đầu tư cảm xúc cho một người trở nên... không cần thiết lắm. Nếu cảm thấy không còn hứng thú, họ đơn giản là "next" sang người mới – không cần giải thích!

3. Ghosting xảy ra ở đâu? Không chỉ trong tình yêu!

? Trong tình yêu: Trong tình yêu, ghosting có lẽ là "địa bàn hoạt động chính" và gây ra nhiều tổn thương sâu sắc nhất. Một mối quan hệ đang tiến triển tốt đẹp, thậm chí đã đạt đến mức độ thân mật, có thể đột ngột chấm dứt bằng sự im lặng hoàn toàn từ một phía. Người bị bỏ rơi trong sự mơ hồ thường phải đối diện với cảm giác bối rối, tổn thương và tự vấn về những gì đã xảy ra. Sự biến mất không lời giải thích này không chỉ làm tan vỡ niềm tin mà còn gây khó khăn trong việc khép lại một mối quan hệ.

? Trong tình bạn: Không chỉ giới hạn trong tình yêu đôi lứa, ghosting còn len lỏi vào các mối quan hệ bạn bè. Một người bạn thân thiết, người từng chia sẻ buồn vui, có thể đột ngột "biến mất" khỏi cuộc sống của bạn. Họ không còn phản hồi tin nhắn, không tham gia các buổi tụ họp và dường như cắt đứt mọi liên lạc mà không đưa ra bất kỳ lý do nào. Sự biến mất đột ngột này có thể khiến người ở lại cảm thấy hụt hẫng, cô đơn và tự hỏi liệu tình bạn đã từng có ý nghĩa gì.

? Trong công việc: Ngay cả trong môi trường công việc chuyên nghiệp, ghosting cũng trở thành một hiện tượng đáng chú ý. Nhiều ứng viên đã chia sẻ trải nghiệm bị nhà tuyển dụng "bỏ rơi" sau khi hoàn thành các vòng phỏng vấn. Dù đã được hứa hẹn về phản hồi, họ không nhận được bất kỳ thông tin nào về kết quả ứng tuyển, khiến họ rơi vào trạng thái chờ đợi mệt mỏi và thiếu tôn trọng. Ngược lại, tình trạng ứng viên "bốc hơi" không đến phỏng vấn hoặc không nhận việc mà không báo trước cũng gây không ít khó khăn cho các nhà tuyển dụng trong quá trình tìm kiếm nhân sự phù hợp.

Tóm lại, ghosting là một hành vi giao tiếp tiêu cực, thể hiện sự thiếu tôn trọng và trách nhiệm trong các mối quan hệ. Dù xảy ra trong tình yêu, tình bạn hay công việc, nó đều gây ra những tổn thương và ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của người bị bỏ rơi trong sự im lặng khó hiểu. Việc nhận diện và hiểu rõ hơn về hiện tượng này ở nhiều khía cạnh của cuộc sống giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện hơn về tác động của nó và khuyến khích những hình thức giao tiếp trực tiếp, tôn trọng hơn.

4. Tác động của Ghosting đến tâm lý người bị "ma hóa"

Ghosting, hành động đột ngột cắt đứt mọi liên lạc mà không một lời giải thích, không chỉ đơn thuần là một hành vi "mất lịch sự" hay thiếu tế nhị trong giao tiếp. Nó còn là một nhát dao vô hình, gây ra những tổn thương sâu sắc và kéo dài đến tâm lý của người bị bỏ rơi.

Gây lo âu, trầm cảm nhẹ, nghi ngờ bản thân

Một trong những tác động tâm lý trực tiếp và dễ nhận thấy nhất của ghosting là sự lo âu, thậm chí dẫn đến các triệu chứng trầm cảm nhẹ và sự nghi ngờ bản thân. Khi bị cắt đứt liên lạc một cách đột ngột, bộ não của người bị ghost sẽ cố gắng tìm kiếm một lời giải thích, một lý do hợp lý cho sự biến mất này. Hàng loạt câu hỏi dằn vặt xuất hiện: "Mình đã làm gì sai?", "Có phải mình đã nói hoặc làm điều gì khiến người kia khó chịu?", "Mình không đủ tốt, không xứng đáng để nhận được một lời chia tay tử tế sao?". Sự thiếu thông tin này tạo ra một khoảng trống tâm lý lớn, nơi những suy nghĩ tiêu cực và cảm giác tội lỗi vô căn cứ có cơ hội nảy sinh và ăn mòn sự tự tin của họ.

Ảnh hưởng đến niềm tin với các mối quan hệ sau này

Trải nghiệm bị ghost còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin và cảm giác an toàn trong các mối quan hệ sau này. Một khi đã trải qua cảm giác bị bỏ rơi một cách bất ngờ và không rõ lý do, người bị ghost sẽ trở nên cảnh giác và khó lòng tin tưởng vào người khác. Họ có thể trở nên dè dặt hơn trong việc mở lòng, lo sợ lịch sử sẽ lặp lại và mình sẽ lại trở thành nạn nhân của một sự biến mất đột ngột khác. Cảm giác bất an thường trực này có thể cản trở họ xây dựng những mối quan hệ lành mạnh và sâu sắc trong tương lai.

Cảm giác bị phản bội 

Cảm giác bị phản bội mà không rõ lý do chính là một trong những khía cạnh gây tổn thương sâu sắc nhất của ghosting. Trong một mối quan hệ, dù là tình yêu hay tình bạn, luôn tồn tại một sự tin tưởng và kỳ vọng nhất định về sự chân thành và tôn trọng lẫn nhau. Khi bị ghost, người bị bỏ rơi cảm thấy như niềm tin đó đã bị phản bội một cách trắng trợn. Việc không nhận được bất kỳ lời giải thích nào khiến họ cảm thấy mình không được tôn trọng, không đáng để nhận được một lời chia tay tử tế. Sự tổn thương này có thể ăn sâu vào lòng, gây ra những vết sẹo tâm lý khó lành.

Đáng chú ý, nghiên cứu từ University of Georgia đã chỉ ra rằng những người từng trải qua ghosting nhiều lần có nguy cơ cao hơn trong việc gia tăng cảm giác cô lập và tự ti. Việc liên tục bị từ chối và bỏ rơi một cách im lặng có thể khiến họ hình thành một niềm tin tiêu cực về bản thân và khả năng kết nối với người khác. Nếu không nhận được sự hỗ trợ tâm lý phù hợp, những trải nghiệm này thậm chí có thể dẫn đến sự phát triển của các vấn đề tâm lý nghiêm trọng hơn.

5. Vì sao Ghosting lại trở thành "văn hóa số"?

Từ một hành vi được coi là thiếu tôn trọng, ghosting nay lại được “bình thường hóa” trong đời sống số vì những lý do sau:

• Không có ràng buộc trách nhiệm trong các mối quan hệ ảo: Môi trường trực tuyến tạo ra một không gian mà các mối quan hệ thường mang tính chất lỏng lẻo và dễ dàng chấm dứt hơn so với các mối quan hệ truyền thống. Việc kết nối và ngắt kết nối diễn ra một cách nhanh chóng và dễ dàng chỉ bằng vài cú click chuột hay thao tác vuốt. Điều này dẫn đến việc con người cảm thấy ít có trách nhiệm hơn trong việc duy trì hoặc kết thúc một mối quan hệ một cách rõ ràng và tôn trọng. Trong thế giới thực, việc cắt đứt liên lạc thường đi kèm với những hệ lụy xã hội và cảm xúc phức tạp hơn, khiến người ta cân nhắc kỹ lưỡng hơn. Tuy nhiên, trong không gian ảo, ranh giới này dường như mờ nhạt, tạo điều kiện cho hành vi ghosting dễ dàng xảy ra mà ít phải đối mặt với hậu quả trực tiếp.
• Giá trị con người bị "định lượng hóa" qua lượt like, match, message… khiến ai cũng dễ thay thế. Sự bùng nổ của các nền tảng mạng xã hội và ứng dụng hẹn hò đã vô tình tạo ra một thị trường "ảo" nơi giá trị của một cá nhân đôi khi bị đánh giá qua các con số như lượt thích, số lượng "match" hay tin nhắn. Việc có vô số lựa chọn "trên đầu ngón tay" khiến con người dễ dàng rơi vào tâm lý rằng ai cũng có thể bị thay thế. Khi một người cảm thấy có vô vàn lựa chọn khác, họ có xu hướng ít trân trọng và đầu tư vào một mối quan hệ cụ thể hơn. Việc kết thúc một tương tác bằng cách im lặng trở nên "tiện lợi" hơn so với việc phải đối diện và giải thích, đặc biệt khi họ tin rằng sẽ nhanh chóng tìm được một "lựa chọn" mới.
• Tâm lý “mình không nợ ai lời giải thích” ngày càng phổ biến trong giới trẻ. Một bộ phận giới trẻ hiện nay có xu hướng đề cao sự tự do cá nhân và không muốn bị ràng buộc bởi những "quy tắc" giao tiếp truyền thống. Họ có thể cho rằng việc giải thích lý do kết thúc một mối quan hệ là không cần thiết, đặc biệt khi mối quan hệ đó chưa được định hình rõ ràng hoặc còn ở giai đoạn đầu. Quan điểm này, dù xuất phát từ mong muốn bảo vệ sự riêng tư và tránh những cuộc đối đầu không thoải mái, lại vô tình tạo điều kiện cho ghosting trở thành một hành vi chấp nhận được trong một số tình huống. Họ có thể cảm thấy việc im lặng là quyền cá nhân và không cảm thấy có nghĩa vụ phải giải thích cho người khác.
• Thiếu kỹ năng giao tiếp cảm xúc: Không biết từ chối đúng cách nên chọn cách im lặng. Giao tiếp cảm xúc là một kỹ năng quan trọng trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ lành mạnh. Tuy nhiên, không phải ai cũng được trang bị đầy đủ kỹ năng này. Việc từ chối một cách nhẹ nhàng, thấu hiểu và tôn trọng đòi hỏi sự khéo léo và khả năng đối diện với những cảm xúc tiêu cực có thể nảy sinh. Đối với những người thiếu kỹ năng này, việc im lặng và biến mất có vẻ là một giải pháp "an toàn" và dễ dàng hơn so với việc phải đối mặt với sự khó xử, buồn bã hoặc thậm chí là sự tức giận của người kia. Họ chọn cách trốn tránh xung đột bằng sự im lặng, dù biết rằng điều này có thể gây tổn thương cho người khác.

6. Nên làm gì khi bị ghosting?

Dù bị ghost có thể khiến bạn tổn thương, nhưng đừng để nó ảnh hưởng đến giá trị bản thân. Dưới đây là vài gợi ý để bạn "qua cơn đau":

✅ Đừng đổ lỗi cho bản thân: Người ghost bạn là người chọn cách không trưởng thành để kết thúc.

✅ Đặt lại giới hạn cá nhân: Nếu ai đó biến mất không lý do, họ không xứng đáng với thời gian và năng lượng của bạn.

✅ Trò chuyện với bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý nếu cảm thấy quá tổn thương.

✅ Rút kinh nghiệm cho lần sau: Hãy chọn người biết tôn trọng bạn ngay từ đầu. Ai cũng xứng đáng có một kết thúc đàng hoàng.

7. Lời kết: Đã đến lúc "khai tử" văn hóa ghosting?

Ghosting không phải là “văn hóa hiện đại cool ngầu”, mà là dấu hiệu của việc thiếu trách nhiệm trong kết nối con người. Trong một xã hội số ngày càng phát triển, chúng ta càng cần học cách đối thoại tử tế và chân thành hơn.

Thay vì ghost, hãy chọn cách nói lời chia tay lịch sự. Nó không chỉ khiến người khác tôn trọng bạn hơn mà còn giúp chính bạn trưởng thành hơn trong cách xây dựng và kết thúc mối quan hệ.