Khái niệm, phân loại, phiên bản mới nhất của Blockchain là gì?

1. Blockchain là gì? (khái niệm, phân loại, phiên bản mới nhất)

Blockchain là công nghệ chuỗi – khối, cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hóa vô cùng phức tạp, tương tự như cuốn sổ cái kế toán của một công ty, nơi mà tiền được giám sát chặt chẽ và ghi nhận mọi giao dịch trên mạng ngang hàng.

Mỗi khối (block) đều chứa thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết với khối trước đó, kèm theo đó là một mã thời gian và dữ liệu giao dịch. Dữ liệu khi đã được mạng lưới chấp nhận thì sẽ không có cách nào thay đổi được. Blockchain được thiết kế để chống lại việc gian lận, thay đổi của dữ liệu.

Công nghệ Blockchain – sự kết hợp giữa 3 loại công nghệ:

• Mật mã học: để đảm bảo tính minh bạch, toàn vẹn và riêng tư thì công nghệ Blockchain đã sử dụng public key và hàm hash function.
• Mạng ngang hàng: Mỗi một nút trong mạng được xem như một client và cũng là server để lưu trữ bản sao ứng dụng.
• Lý thuyết trò chơi: Tất cả các nút tham gia vào hệ thống đều phải tuân thủ luật chơi đồng thuận (giao thức PoW, PoS,…) và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế.

Đọc thêm: Top việc làm đang tuyển dụng mới nhất 2024

Hệ thống Blockchain chia thành 3 loại chính:

• Public: Bất kỳ ai cũng có quyền đọc và ghi dữ liệu trên Blockchain. Quá trình xác thực giao dịch trên Blockchain này đòi hỏi phải có rất nhiều nút tham gia. Vì vậy, muốn tấn công được vào hệ thống Blockchain này cần chi phí rất lớn và thực sự không khả thi. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…
• Private: Người dùng chỉ được quyền đọc dữ liệu, không có quyền ghi vì điều này thuộc về bên tổ chức thứ ba tuyệt đối tin cậy. Vì đây là một Private Blockchain, cho nên thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch. Ví dụ: Ripple là một dạng Private Blockchain, hệ thống này cho phép 20% các nút là gian dối và chỉ cần 80% còn lại hoạt động ổn định là được.
• Permissioned (hay còn gọi là Consortium): một dạng của Private nhưng bổ sung thêm 1 số tính năng khác, đây là sự kết hợp giữa Public và Private. Ví dụ: Các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh sẽ sử dụng Blockchain cho riêng mình.

Các phiên bản của công nghệ Blockchain

• Công nghệ Blockchain 1.0 – Tiền tệ và Thanh toán: Ứng dụng chính của phiên bản này là tiền mã hoá: bao gồm việc chuyển đổi tiền tệ, kiều hối và tạo lập hệ thống thanh toán kỹ thuật số. Đây cũng là lĩnh vực quen thuộc với chúng ta nhất mà đôi khi khá nhiều người lầm tưởng Bitcoin và Blockchain là một.
• Công nghệ Blockchain 2.0 – Tài chính và Thị trường: Ứng dụng xử lý tài chính và ngân hàng: mở rộng quy mô của Blockchain, đưa vào các ứng dụng tài chính và thị trường. Các tài sản bao gồm cổ phiếu, chi phiếu, nợ, quyền sở hữu và bất kỳ điều gì có liên quan đến thỏa thuận hay hợp đồng.
• Công nghệ Blockchain 3.0 – Thiết kế và Giám sát hoạt động:  Đưa Blockchain vượt khỏi biên giới tài chính, và đi vào các lĩnh vực như giáo dục, chính phủ, y tế và nghệ thuật.

Đọc thêm: 5 nhóm thu nhập là gì? Xu hướng chênh lệch thu nhập tại Việt Nam

2. Các đặc điểm nổi bật của Blockchain

Blockchain có các đặc điểm nổi bật sau:

• Không thể làm giả, không thể phá hủy các chuỗi Blockchain: theo như lý thuyết thì chỉ có máy tính lượng tử mới có thể giải mã Blockchain và công nghệ Blockchain biến mất khi không còn Internet trên toàn cầu.
• Bất biến: dữ liệu trong Blockchain không thể sửa (có thể sửa nhưng sẽ để lại dấu vết) và sẽ lưu trữ mãi mãi.
• Bảo mật: Các thông tin, dữ liệu trong Blockchain được phân tán và an toàn tuyệt đối.
• Minh bạch: Ai cũng có thể theo dõi dữ liệu Blockchain đi từ địa chỉ này tới địa chỉ khác và có thể thống kê toàn bộ lịch sử trên địa chỉ đó.
• Hợp đồng thông minh: là hợp đồng kỹ thuật số được nhúng vào đoạn code if-this-then-that (IFTTT), cho phép chúng tự thực thi mà không cần bên thứ ba.

3. Cách thức hoạt động của Blockchain

Nhiều người dùng vẫn luôn thắc mắc cách hoạt động của Blockchain như thế nào mà có thể tạo ra được tính bảo mật rất cao. Phần lớn Blockchain phần thành 4 cấp hoạt động:

Nguyên lý mã hóa

Với các vấn đề đã đề cập bên trên và cách thức hoạt động của Blockchain, bạn sẽ thấy Blockchain được duy trì dựa trên hệ thống hàng ngang có mối liên kết chặt chẽ với nhau. Vì thế nó sẽ tạo ra một điểm khác biệt:

• Bạn có thể xem được toàn bộ các giao dịch, trao đổi của người dùng.
• Giao dịch không cần có sự can thiệp của bên thứ 3 xử lý.
• Công nghệ lưỡi khối được mã hóa qua các hàm toán học đặc biệt.

Ngoài ra để thực hiện giao dịch trên Blockchain càn có sự trao đổi thông qua ví điện tử. Tất cả sẽ được bảo mật bằng các phương pháp mã hóa đặc biệt nhờ khóa riêng tư và khóa công khai.

Có nghĩa là khi bạn mã hóa bằng khóa Public thì chủ sở hữu Private mới là người giải mã được các nội dung và dữ liệu gửi đến. Còn khi bạn sử dụng mã riêng tư thì bạn cần tạo nên một ký tự đặc biệt như chữ ký điện tử. Từ đó các mạng Blockchain mới có thể kiểm soát và tiến hành kiểm tra chủ thể để xác định giao dịch.

Đọc thêm: White-collar worker là gì? Một số đặc điểm chung của white-collar workers

Quy tắc cuốn sổ cái

Mỗi nút trên hệ thống mạng lưới đều lưu trữ một bản sao của cuốn sổ kế toán. Vì vậy thông qua các nút bạn sẽ nắm được số dư tài khoản của mình. Cách thức hoạt động của Blockchain là chỉ lưu trữ lại các giao dịch của bạn mà không hề can thiệp theo dõi số dư là bao nhiêu.

Bên cạnh đó nếu muốn biết số dư trên ví điện tử của mình, người dùng phải xác nhận và kiểm tra lại các giao dịch xoay quanh ví điện tử dựa trên liên kết giao dịch trước đó. Dựa vào đó các nút liên kết sẽ xác minh chi tiết số tiền trong khi giao dịch của bạn.

Tuy nhiên với cách thức hoạt động của Blockchain, bạn cần lưu ý bảo vệ mật khẩu và khóa riêng tư thật sự an toàn. Bởi khi đã đánh mất “chìa khóa” sẽ không có một đơn vị nào có thể giúp bạn phục hồi hay lấy lại mật khẩu ví điện tử.

Nguyên lý tạo khối

Sau khi phát sinh giao dịch trên mạng lưới Blockchain, nhờ vào cách thức hoạt động của Blockchain, chúng sẽ được gom vào một nhóm các khối trong cùng 1 block vào 1 thời điểm đồng nhất. Mỗi một nút sẽ trở thành một khối và báo về hệ thống như một hàm ý để tạo các khối liên kết tiếp theo. Khi được cập nhật vào Blockchain, mỗi khối sẽ tích hợp lại 1 đoạn mật mã cho một hàm toán phức tạp. Để giải được bài toán này, bạn sẽ phải lựa chọn xác suất giữa các con số ngẫu nhiên.

Quy trình trong hệ thống mà 1 chuỗi sẽ được tạo ra trong khoảng thời gian là 10 phút. Nút nào giải được bài toán sẽ gắn tiếp quyền với khối tiếp theo vào chuỗi và được gửi đến toàn bộ mạng lưới.

Với cách thức hoạt động của Blockchain như thế này sẽ có ít khả năng các khối được xây dựng cùng nhau. Vì vậy sẽ không thể xuất hiện trường hợp các khối đồng loạt giải quyết 1 lúc và tạo ra các khối nối đuôi khác nhau. Do đó bạn hoàn toàn yên tâm bởi sự đồng thuận giữa toàn bộ chuỗi các khối.

Đọc thêm: Trader là gì ? Công việc và những thách thức của trader

4. Ứng dụng thực tiễn của công nghệ Blockchain trong cuộc sống

Một số ngành công nghiệp mà công nghệ Blockchain có thể tác động đến như:

• Công nghệ ô tô Automotive (Automotive)
• Chế tạo (Manufacturing)
• Công nghệ, truyền thông và viễn thông (Tech, media & Telecommunications)
• Dịch vụ tài chính (Financial Services)
• Nghệ thuật & Giải trí (Art & Recreation)
• Chăm sóc sức khỏe (Healthcare)
• Bảo hiểm (Insurance)
• Bán lẻ (Retail)
• Khu vực công (Public Sector)
• Bất động sản (Property)
• Nông nghiệp (Agricultural)
• Khai thác (Mining)
• Vận tải và Logistics (Transport & Logistics)
• Công trình hạ tầng kỹ thuật (Utility)

Hiện nay có rất nhiều công ty và tập đoàn lớn đang xây dựng mạng lưới của riêng mình bằng công nghệ Blockchain. Chắc chắn rằng Blockchain sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong vài năm tới ở Việt Nam và đóng vai trò ngày càng lớn trong việc thay đổi thế giới CNTT.

Như vậy, 1900 - tin tức việc làm vừa cung cấp những thông tin hữu ích về chức năng của Blockchain. Hy vọng qua bài viết bạn hiểu được các khái niệm, phân loại, phiên bản mới nhất của Blockchain là gì? và thực hành hiệu quả.