1. Xác suất, thống kê là gì?
Thống kê là một phần toán học của khoa học, gắn liền với tập hợp dữ liệu, phân tích, giải thích hoặc thảo luận về một vấn đề nào đó, và trình bày dữ liệu, hay là một nhánh của toán học.
Định nghĩa thống kê về xác suất có ưu điểm lớn là không đòi hỏi những điều kiện áp dụng như đối với những định nghĩa cổ điển. Nó hoàn toàn dựa trên các quan sát thực tế để làm cơ sở kết luận về xác suất xảy ra của một biến cố.
Dựa vào đó, có thể hiểu thống kê toán học là một phương pháp khoa học phân tích và xử lý dữ liệu có được nhờ các thí nghiệm, các cuộc điều tra nghiên cứu các hiện tượng tự nhiên, các vấn đề kỹ thuật cũng như các vấn đề xã hội. Những dữ liệu ở đây có thể là những đặc tính định tính, cũng có thể là những đặc tính định lượng. Theo đó, từ những dữ liệu thu thập được, dựa vào các quy luật xác suất để đưa ra những quyết định, những đánh giá và các dự báo về những hiện tượng đang được thí nghiệm hoặc đang được quan sát là mục đích của thống kê toán học.
Còn xác suất là độ đo của toán học để đo tính phi chắc chắn của khả năng xảy ra một sự kiện (biến cố).
Theo Wiki, từ xác suất (probability) bắt nguồn từ chữ probare trong tiếng Latin và có nghĩa là "để chứng minh, để kiểm chứng". Hiểu một cách đơn giản, probable là một trong nhiều từ dùng để chỉ những sự kiện hoặc kiến thức chưa chắc chắn, và thường đi kèm với các từ như "có vẻ là", "mạo hiểm", "may rủi", "không chắc chắn" hay "nghi ngờ", tùy vào ngữ cảnh.
Đọc thêm: Top việc làm đang tuyển dụng mới nhất 2024
2. Mục đích của thống kê, xác suất
Toán thống kê là ứng dụng của toán học để thống kê, ban đầu được hình thành như là khoa học và công cụ của nhà nước – tập hợp dữ liệu và phân tích các dữ liệu về một đất nước: kinh tế, đất đai, quân sự, dân số...
Thống kê đóng vai trò là một công cụ quan trọng trong cơ sở sản xuất kinh doanh. Nó được sử dụng để hiểu hệ thống đo lường biến động, kiểm soát quá trình (như trong kiểm soát quá trình thống kê hoặc thông qua hệ thống), cho dữ liệu tóm tắt, và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu.
Tương tự, trong cuộc sống hàng ngày, xác suất cũng có ảnh hưởng không nhỏ bởi đó chính là việc xác định rủi ro trong buôn bán hàng hóa. Thậm chí, Chính phủ cũng áp dụng các phương pháp xác suất để điều tiết môi trường hay còn gọi là phân tích đường lối...
3. Thuật ngữ được sử dụng trong xác suất, thống kê
Thử nghiệm ngẫu nhiên
Một thử nghiệm mà kết quả của nó không thể được dự đoán, cho đến khi nó được chú ý được gọi là một thử nghiệm ngẫu nhiên. Ví dụ, khi chúng ta ném một con xúc xắc một cách ngẫu nhiên, kết quả là không chắc chắn đối với chúng ta. Chúng tôi có thể nhận được bất kỳ đầu ra nào trong khoảng từ 1 đến 6. Do đó, thử nghiệm này là ngẫu nhiên.
Không gian mẫu
Không gian mẫu là tập hợp tất cả các kết quả có thể có hoặc kết quả của một thử nghiệm ngẫu nhiên. Giả sử, nếu chúng ta ném một con xúc xắc, một cách ngẫu nhiên, thì không gian mẫu cho thí nghiệm này sẽ là tất cả các kết quả có thể có của việc ném một con xúc xắc, chẳng hạn như: Không gian mẫu = {1,2,3,4,5,6}
Biến ngẫu nhiên
Các biến biểu thị các kết quả có thể có của một thí nghiệm ngẫu nhiên được gọi là các biến ngẫu nhiên. Chúng có hai loại:
- + Các biến ngẫu nhiên rời rạc
- + Biến ngẫu nhiên liên tục
Các biến ngẫu nhiên rời rạc chỉ nhận những giá trị riêng biệt có thể đếm được. Trong khi các biến ngẫu nhiên liên tục có thể nhận vô số giá trị có thể.
Đọc thêm: Công việc Lead trong marketing là gì? Lộ trình trở thành Leader
Sự kiện độc lập
Khi xác suất xảy ra của một sự kiện không ảnh hưởng đến xác suất của một sự kiện khác, thì cả hai sự kiện được gọi là độc lập với nhau. Ví dụ, nếu bạn tung một đồng xu và đồng thời ném một con xúc xắc, xác suất nhận được ‘đầu’ độc lập với xác suất nhận được 6 con xúc xắc. Nghĩa là giá trị trung bình của một biến ngẫu nhiên là giá trị trung bình của các giá trị ngẫu nhiên của các kết quả có thể có của một thử nghiệm ngẫu nhiên. Nói một cách dễ hiểu, đó là kỳ vọng về các kết quả có thể xảy ra của thử nghiệm ngẫu nhiên, được lặp đi lặp lại hoặc n số lần. Nó còn được gọi là kỳ vọng của một biến ngẫu nhiên.
Giá trị được kỳ vọng
Giá trị kỳ vọng là giá trị trung bình của một biến ngẫu nhiên. Đây là giá trị giả định được xem xét cho một thử nghiệm ngẫu nhiên. Nó còn được gọi là kỳ vọng, kỳ vọng toán học hoặc thời điểm đầu tiên. Ví dụ: nếu chúng ta tung một con xúc xắc có sáu mặt, thì giá trị mong đợi sẽ là giá trị trung bình của tất cả các kết quả có thể xảy ra, tức là 3,5.
Phương sai
Về cơ bản, phương sai cho chúng ta biết các giá trị của biến ngẫu nhiên được lan truyền như thế nào xung quanh giá trị trung bình. Nó chỉ định sự phân bố của không gian mẫu trên giá trị trung bình.
Đọc thêm: Công việc kế toán kho là gì? Mức lương và các kỹ năng cần thiết
Như vậy, 1900 - tin tức việc làm vừa cung cấp những thông tin hữu ích về Xác suất thống kê. Hy vọng qua bài viết bạn hiểu được tầm quan trọng của Xác suất thống kê là gì? 6 thuật ngữ thông dụng trong Xác suất và thực hành hiệu quả.