Với những người theo đuổi ngành thiết kế, đặc biệt là UI/UX, Graphic hay Visual Designer, câu hỏi lớn thường đặt ra sau vài năm học hỏi là: "Mình nên chọn môi trường nào để phát triển sự nghiệp lâu dài?" Trong số các lựa chọn phổ biến, Agency và Product Company là hai điểm đến được so sánh nhiều nhất. Mỗi môi trường có cách vận hành khác nhau, văn hoá làm việc khác nhau và tác động đến kỹ năng – tư duy thiết kế cũng rất khác biệt. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ sự khác nhau giữa hai mô hình, từ đó đưa ra quyết định phù hợp với bản thân.
Định nghĩa: Agency là gì? Product Company là gì?
Agency là các công ty chuyên cung cấp dịch vụ thiết kế cho nhiều khách hàng khác nhau. Tại đây, designer thường tham gia vào nhiều dự án với thời gian ngắn hạn, tập trung vào các sản phẩm như website, app, ấn phẩm quảng cáo, brand identity...
Product Company là công ty sở hữu và phát triển sản phẩm của chính mình – như Shopee, Zalo, MoMo hay các nền tảng phần mềm. Designer tại đây sẽ tập trung toàn thời gian cho một (hoặc vài) sản phẩm cụ thể, thiết kế và cải tiến liên tục qua từng giai đoạn phát triển.
Ưu điểm & nhược điểm khi làm Designer tại Agency
Ưu điểm:
- Được làm nhiều dự án đa dạng: Mỗi khách hàng là một câu chuyện, giúp bạn va chạm với nhiều ngành nghề: F&B, fintech, giáo dục, thời trang...
- Tốc độ học hỏi nhanh: Vì được thử nhiều phong cách, quy trình thiết kế, bạn sẽ nhanh chóng nâng cao kỹ năng xử lý vấn đề và thiết kế sáng tạo.
- Môi trường sáng tạo, năng động: Văn hoá làm việc trẻ trung, linh hoạt và khuyến khích thử nghiệm là nét đặc trưng của agency.
Nhược điểm:
- Deadline dày đặc: Agency thường "chạy deadline" liên tục. Áp lực tiến độ và khối lượng công việc khiến nhiều designer dễ burnout.
- Không gắn bó với sản phẩm: Bạn thiết kế, bàn giao và kết thúc dự án. Rất ít cơ hội để nhìn thấy kết quả thực tế hay theo dõi phản hồi người dùng.
- Khó đầu tư chiều sâu: Vì thời gian ngắn, bạn ít khi được đào sâu các giải pháp UX hay A/B test hiệu quả thiết kế.
Ưu điểm & nhược điểm khi làm Designer tại Product Company
Ưu điểm:
- Thời gian đầu tư dài hạn: Bạn có thể thử nghiệm, cải tiến và theo dõi hiệu quả của từng chi tiết trong thiết kế.
- Tư duy sản phẩm phát triển: Làm việc với Product Manager, Developer, Data Analyst giúp bạn hiểu rõ hơn về vòng đời sản phẩm và hành vi người dùng.
- Đóng góp thực sự: Sự thay đổi trong UI, cải tiến UX nhỏ đều có thể tạo ảnh hưởng lớn đến hiệu suất kinh doanh hoặc trải nghiệm người dùng.
Nhược điểm:
- Thiếu sự đa dạng: Bạn sẽ làm với một nhóm sản phẩm cố định, đôi khi công việc có tính lặp lại.
- Ý tưởng bị giới hạn: Tự do sáng tạo có thể bị hạn chế bởi nguyên tắc sản phẩm, branding guideline hoặc công nghệ hiện có.
- Tiến độ chậm: Thiết kế cần nhiều vòng kiểm duyệt và A/B testing nên vòng đời phát triển sản phẩm lâu hơn.
So sánh: Agency vs Product – Cái nào phù hợp với bạn?
| Tiêu chí |
Agency |
Product Company |
| Tính sáng tạo |
Cao, linh hoạt |
Ổn định, trong khung quy định |
| Đa dạng dự án |
Rất nhiều, thay đổi liên tục |
Ít, gắn bó lâu dài với sản phẩm |
| Áp lực deadline |
Cao |
Trung bình |
| Gắn bó sản phẩm |
Không |
Có |
| Phát triển kỹ năng |
Nhanh, rộng |
Chuyên sâu |
| Mức độ teamwork |
Với nhiều khách hàng khác nhau |
Làm việc chặt chẽ nội bộ |
| Cơ hội sáng tạo tự do |
Rộng |
Hạn chế |
Góc nhìn thực tế: Chia sẻ từ Designer từng làm ở cả hai mô hình
Nguyễn Trọng Vinh – một designer đã có 7 năm kinh nghiệm – từng làm 3 năm tại một agency lớn trước khi chuyển sang một công ty phát triển app công nghệ. Anh chia sẻ:
"Agency giúp mình làm quen với áp lực, rèn phản xạ thiết kế nhanh và nâng cao khả năng pitching ý tưởng. Nhưng ở Product, mình học cách làm việc bài bản, nghiên cứu người dùng kỹ và quan sát được sự thay đổi của sản phẩm qua từng bản cập nhật. Mỗi nơi đều giúp mình trưởng thành theo cách khác nhau."
Từ góc nhìn của Vinh, có thể thấy rằng bạn không cần phải chọn một nơi mãi mãi, quan trọng là giai đoạn hiện tại bạn đang ưu tiên điều gì.
7. Nên chọn môi trường nào? Gợi ý theo từng cấp độ
➤ Fresher / Junior Designer:
Lời khuyên là nên bắt đầu ở Agency. Vì đây là môi trường giúp bạn làm nhiều, học nhanh, tăng portfolio và mở rộng quan hệ ngành thiết kế.
➤ Mid-Level Designer:
Khi đã có kinh nghiệm nhất định, có thể cân nhắc chuyển sang Product để đào sâu vào UX và hiểu sâu hơn về business logic.
➤ Senior Designer / Lead:
Tùy định hướng cá nhân. Nếu thích quản lý đội nhóm, phát triển sản phẩm lớn – chọn Product. Nếu thích tự do sáng tạo và điều phối nhiều dự án – Agency sẽ phù hợp.
➤ Nếu bạn ưu tiên...
- Học hỏi nhanh, thích khám phá: chọn Agency.
- Ổn định, phát triển chiều sâu: chọn Product.
- Tự do thời gian, kiếm thêm thu nhập: Có thể chọn freelance design hoặc hybrid model.
Kết luận: Chọn môi trường phù hợp với định hướng cá nhân
Không có câu trả lời đúng hay sai trong lựa chọn giữa Agency và Product Company. Mỗi môi trường đều có thể giúp bạn phát triển mạnh nếu bạn hiểu rõ mục tiêu sự nghiệp và kỹ năng mình muốn trau dồi. Nhiều designer thành công từng kinh qua cả hai mô hình. Điều quan trọng là không ngừng học hỏi, phản hồi với thay đổi và chủ động phát triển tư duy thiết kế lẫn kỹ năng mềm.
Bạn là người quyết định con đường của chính mình. Hãy thử, trải nghiệm và chọn lựa với sự hiểu biết!