Thất nghiệp – hai từ tưởng chừng đơn giản nhưng lại có sức nặng rất lớn đối với bất kỳ ai. Mất việc có thể đến bất ngờ do công ty cắt giảm nhân sự, thay đổi định hướng, hoặc đơn giản là bạn cảm thấy mình không còn phù hợp với công việc hiện tại. Dù nguyên nhân là gì, cảm giác hoang mang, lo lắng và tự ti đều là những cảm xúc chung mà nhiều người từng trải qua.
Thất nghiệp là tình trạng một người trong độ tuổi lao động có khả năng làm việc nhưng lại không có việc làm và đang tích cực tìm kiếm việc mới. Nói một cách dễ hiểu, nếu bạn đang không đi làm, không có thu nhập ổn định từ công việc và vẫn mong muốn đi làm thì bạn đang rơi vào trạng thái thất nghiệp.
Các loại thất nghiệp hiện nay bao gồm:
1. Thất nghiệp tự nguyện: Đây là trường hợp người lao động chủ động nghỉ việc, không do bị sa thải hay mất việc. Ví dụ: nghỉ để tìm công việc tốt hơn, nghỉ để học thêm, hoặc nghỉ vì không hài lòng với môi trường làm việc hiện tại. Trong thời gian này, người đó chưa có công việc mới nên được tính là thất nghiệp tự nguyện.
2. Thất nghiệp không tự nguyện: Ngược lại với thất nghiệp tự nguyện, đây là tình huống người lao động muốn làm việc nhưng bị buộc phải nghỉ, do công ty cắt giảm nhân sự, phá sản, thay đổi cơ cấu… Họ vẫn đang tìm kiếm việc làm mới, nhưng chưa có cơ hội phù hợp.
3. Thất nghiệp tạm thời (ngắn hạn): Đây là hình thức thất nghiệp diễn ra trong thời gian ngắn, thường xảy ra khi người lao động chuyển đổi giữa hai công việc hoặc mới tốt nghiệp chưa tìm được việc. Dù thất nghiệp, họ vẫn có nhiều cơ hội quay lại thị trường lao động trong thời gian sớm.
4. Thất nghiệp cơ cấu (dài hạn): Loại thất nghiệp này xảy ra khi có sự thay đổi lớn trong cơ cấu nền kinh tế hoặc công nghệ, khiến một số ngành nghề bị “lỗi thời” và người lao động không còn kỹ năng phù hợp với nhu cầu mới. Ví dụ: công nhân bị mất việc do robot thay thế, hoặc nhân viên truyền thống không đáp ứng được yêu cầu công nghệ số.
Tuy nhiên, thất nghiệp không phải là dấu chấm hết. Ngược lại, đó có thể là một “cú dừng cần thiết” để bạn nhìn lại chính mình, điều chỉnh hướng đi và chuẩn bị cho một tương lai tốt hơn. Vậy khi thất nghiệp nên làm gì để không bị tụt hậu, thậm chí còn tiến lên phía trước? Hãy cùng khám phá 12 việc nên làm ngay trong bài viết dưới đây.
Điều đầu tiên và quan trọng nhất bạn cần làm khi thất nghiệp là… bình tĩnh! Thay vì hoảng loạn hay rơi vào trạng thái chán nản, hãy cho phép bản thân nghỉ ngơi một chút để lấy lại cân bằng. Bạn có thể dành vài ngày để ngủ đủ giấc, đi dạo, xem phim yêu thích, hoặc đơn giản là ngồi cà phê với bạn bè để xả stress. Tâm lý ổn định sẽ giúp bạn suy nghĩ sáng suốt hơn và sẵn sàng hành động khi cần thiết.
Đây là thời điểm “vàng” để bạn nhìn lại chặng đường đã qua. Bạn giỏi điều gì? Bạn có hứng thú với ngành nào khác? Liệu công việc cũ có còn phù hợp không? Việc tự đánh giá lại kỹ năng, sở thích và giá trị bản thân sẽ giúp bạn định hướng rõ ràng hơn cho bước tiếp theo. Có thể bạn sẽ nhận ra rằng mình cần học thêm kỹ năng mới hoặc thậm chí là chuyển sang một lĩnh vực hoàn toàn khác.
Một bản CV tốt chính là “chiếc vé vào cổng” của bạn trong hành trình tìm việc mới. Hãy dành thời gian chỉnh sửa lại CV theo hướng nhấn mạnh kỹ năng, kinh nghiệm và các thành tựu nổi bật. Đừng quên cập nhật cả thư xin việc, LinkedIn và portfolio (nếu có). Một hồ sơ chỉn chu sẽ khiến bạn nổi bật hơn trong mắt nhà tuyển dụng, đặc biệt là khi bạn đang cạnh tranh với hàng trăm ứng viên khác.
Nhiều người vẫn nghĩ rằng tìm việc chỉ cần lên website tuyển dụng là đủ. Thực tế, rất nhiều cơ hội tốt lại đến từ mối quan hệ. Hãy chủ động kết nối lại với đồng nghiệp cũ, bạn bè làm trong ngành, hoặc tham gia các sự kiện nghề nghiệp, group Facebook, hội thảo chuyên môn… Một lời giới thiệu đúng lúc có thể giúp bạn “nhảy việc” nhanh hơn bất kỳ CV nào.
Đừng chỉ nộp hồ sơ ở một nơi rồi chờ đợi. Bạn nên đăng ký trên nhiều nền tảng như TopCV, VietnamWorks, CareerBuilder, JobHopin… đồng thời theo dõi các trang tuyển dụng trên Facebook hoặc Zalo OA. Quan trọng hơn, hãy chọn lọc công việc phù hợp thay vì “ném đá dò đường”. Chất lượng quan trọng hơn số lượng – nộp 5 hồ sơ phù hợp sẽ tốt hơn nộp 50 hồ sơ vô tội vạ..
Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, việc cập nhật kỹ năng liên tục là điều bắt buộc. Khi thất nghiệp, bạn có nhiều thời gian hơn để học thêm. Có thể là học ngoại ngữ, thiết kế Canva, chạy quảng cáo Facebook, kỹ năng phân tích dữ liệu, kỹ năng viết… Nhiều khóa học online miễn phí hoặc giá rẻ từ Coursera, Udemy, YouTube đang chờ bạn khám phá. Một kỹ năng mới có thể mở ra cánh cửa nghề nghiệp hoàn toàn khác.
Nếu chưa tìm được việc chính thức, bạn hoàn toàn có thể làm việc tự do (freelance) để vừa có thêm thu nhập, vừa không bị “lụt nghề”. Bạn có thể nhận viết bài, dịch thuật, thiết kế, dạy học online, quản lý fanpage, bán hàng online… Các nền tảng như FreelancerViet, Vlance, Upwork, Fiverr là nơi lý tưởng để bắt đầu. Biết đâu từ công việc freelance nhỏ, bạn lại phát triển thành một nghề nghiệp bền vững trong tương lai?
Ngày nay, thương hiệu cá nhân không chỉ dành cho người nổi tiếng. Bạn hoàn toàn có thể tạo dựng hình ảnh chuyên nghiệp của mình trên mạng xã hội bằng cách chia sẻ kiến thức, trải nghiệm nghề nghiệp, hoặc viết blog cá nhân. Một trang LinkedIn chỉn chu, một kênh TikTok chia sẻ kiến thức ngành nghề, hay một bài viết viral trên Facebook… đều có thể mang đến cho bạn những cơ hội bất ngờ.
Khi không có nguồn thu nhập ổn định, việc quản lý tiền bạc trở nên cực kỳ quan trọng. Hãy lập kế hoạch chi tiêu rõ ràng, xác định các khoản cần cắt giảm và ưu tiên chi cho nhu cầu thiết yếu. Nếu bạn có khoản tiết kiệm, hãy sử dụng một cách thông minh. Ngoài ra, đừng quên tìm hiểu xem mình có đủ điều kiện nhận trợ cấp thất nghiệp từ BHXH không – đây cũng là nguồn hỗ trợ tạm thời rất hữu ích.
Nếu bạn có một ý tưởng hay và ít vốn tích lũy, đây có thể là cơ hội để thử sức với kinh doanh nhỏ. Ví dụ: bán đồ handmade, bán đồ ăn online, mở lớp dạy kỹ năng, kinh doanh đồ cũ, mở tiệm cà phê tại nhà… Tuy nhiên, hãy nghiên cứu kỹ thị trường, học cách lập kế hoạch tài chính cơ bản và bắt đầu từ quy mô nhỏ để tránh rủi ro lớn.
Dành thời gian cho các hoạt động xã hội không chỉ giúp bạn cảm thấy ý nghĩa hơn mà còn giúp mở rộng các mối quan hệ xã hội. Bạn có thể tham gia các tổ chức từ thiện, hỗ trợ các dự án cộng đồng hoặc các hoạt động phi lợi nhuận. Nhiều người thậm chí đã tìm được việc làm tốt sau khi tham gia tình nguyện vì gây được ấn tượng tốt với người khác.
Khi nhận được lời mời phỏng vấn, đừng để bị “ngợp” vì quá lâu không đi làm. Hãy luyện tập trả lời các câu hỏi thường gặp, tìm hiểu kỹ về công ty trước khi tham gia. Chuẩn bị kỹ lưỡng về thái độ, trang phục, kiến thức sẽ giúp bạn thể hiện sự chuyên nghiệp và tự tin, từ đó tăng cơ hội được tuyển chọn.
Thất nghiệp có thể khiến bạn hoang mang, nhưng đừng để nó khiến bạn dừng lại. Hãy xem đó là một giai đoạn để nghỉ ngơi, nhìn lại, học hỏi và chuẩn bị kỹ lưỡng cho hành trình tiếp theo. 12 việc làm được gợi ý trên đây không chỉ giúp bạn vượt qua giai đoạn khó khăn mà còn là đòn bẩy để bạn quay lại “đường đua” mạnh mẽ hơn.
Đăng nhập để có thể bình luận
Cùng 1900.com.vn khám phá xu hướng số hóa hoạt động logistics hàng không tại Việt Nam, nơi công nghệ giúp tối ưu vận hành, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng, đồng thời mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp vận tải hàng không.
Hợp đồng lao động là căn cứ pháp lý quan trọng xác lập mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ có những loại hợp đồng nào, quyền và nghĩa vụ ra sao trong từng trường hợp. Bài viết dưới đây 1900.com.vn sẽ giúp bạn nắm rõ các loại hợp đồng lao động phổ biến theo quy định hiện hành.
Không phải bất cứ khi nào nhận được thư offer ứng viên đều nhận lời và đi làm. Có rất nhiều yếu tố tác động đến quyết định của ứng viên như mức lương, tìm được công việc khác ưng ý hơn, môi trường làm việc không phù hợp, v.vv.. Cùng 1900.com.vn giải đáp "Thư từ chối nhận việc là gì? Cách viết thư chuyên nghiệp" nhé.