Ngành công nghệ sinh học là gì? ra trường làm gì? lương bao nhiêu? (2025)

Ngành công nghệ sinh học đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong các lĩnh vực như y tế, dược phẩm, nông nghiệp và bảo vệ môi trường. Cùng với sự tiến bộ nhanh chóng của khoa học công nghệ, nhu cầu về nhân lực trong ngành công nghệ sinh học được dự báo sẽ ngày càng tăng trong tương lai.

Ngành công nghệ sinh học là gì? 

Ngành công nghệ sinh học (Biotechnology) là ngành khoa học ứng dụng sự hiểu biết về sinh học để phát triển và cải tiến các sản phẩm, quy trình và dịch vụ có lợi cho con người, môi trường và nền kinh tế. Công nghệ sinh học kết hợp kiến thức từ các lĩnh vực như sinh học, hóa học, vật lý, toán học và kỹ thuật để sáng tạo ra những sản phẩm hữu ích, chẳng hạn như thuốc, vắc-xin, thực phẩm, năng lượng tái tạo, và các giải pháp bảo vệ môi trường.

Các lĩnh vực chính trong công nghệ sinh học

• Sinh học phân tử: Nghiên cứu cấu trúc, chức năng và tương tác của các phân tử sinh học (như ADN, ARN và protein). Phát triển các công nghệ chỉnh sửa gen, như CRISPR, để can thiệp vào gen của sinh vật.
• Công nghệ tế bào: Sử dụng tế bào động vật, thực vật hoặc vi sinh vật để sản xuất các sản phẩm sinh học, ví dụ như insulin hoặc các vắc-xin.
• Công nghệ thực phẩm và nông nghiệp: Ứng dụng sinh học trong việc sản xuất thực phẩm an toàn, gia tăng năng suất cây trồng và chăn nuôi, cải tiến giống cây trồng và vật nuôi.
• Công nghệ môi trường: Phát triển các phương pháp xử lý chất thải, tái chế, và bảo vệ môi trường, như việc sử dụng vi sinh vật để xử lý ô nhiễm.

Ngành công nghệ sinh học thi khối gì? học trường nào? 

Các trường trong bảng đều cung cấp chương trình đào tạo về Công nghệ sinh học với các chuyên ngành khác nhau như công nghệ sinh học y tế, nông nghiệp, thực phẩm, môi trường, v.v. Bảng cũng liệt kê các khối thi phù hợp để xét tuyển vào ngành này, chủ yếu bao gồm các khối A00 (Toán, Lý, Hóa) và B00 (Toán, Hóa, Sinh), giúp thí sinh dễ dàng lựa chọn khối thi phù hợp với nguyện vọng của mình.

Ngoài ra, Điểm chuẩn của ngành Công nghệ sinh học tại các trường đại học trong bảng cũng được liệt kê, giúp thí sinh tham khảo để đánh giá khả năng trúng tuyển. Mỗi trường đều có những đặc điểm riêng biệt trong chương trình đào tạo, từ việc liên kết quốc tế đến ứng dụng nghiên cứu trong các lĩnh vực y tế, nông nghiệp, môi trường và công nghiệp, mang lại nhiều cơ hội nghề nghiệp đa dạng cho sinh viên sau khi tốt nghiệp.

Con gái có nên học ngành Công nghệ sinh học không?

Con gái hoàn toàn có thể học và thành công trong ngành Công nghệ sinh học vì đây là lĩnh vực phát triển mạnh mẽ với nhiều cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn trong các ngành như y tế, nông nghiệp, thực phẩm và bảo vệ môi trường. Ngành này không chỉ yêu cầu kiến thức khoa học vững vàng mà còn mở ra cơ hội làm việc linh hoạt ở nhiều môi trường khác nhau, từ phòng thí nghiệm đến các công ty khởi nghiệp. Bằng cách đóng góp vào các nghiên cứu và ứng dụng sinh học trong đời sống, con gái có thể tạo ra sự thay đổi tích cực trong xã hội, như phát triển thuốc chữa bệnh, cải thiện sức khỏe cộng đồng hay bảo vệ môi trường. Ngoài ra, ngành Công nghệ sinh học còn giúp phát triển các kỹ năng nghiên cứu, sáng tạo và giải quyết vấn đề, là những yếu tố quan trọng trong thế giới hiện đại. Vì vậy, nếu đam mê khoa học và công nghệ, con gái hoàn toàn có thể thành công và có sự nghiệp bền vững trong ngành này. Tuy nhiên, khi theo đuổi ngành công nghệ sinh học, giới nữ cần chú ý về vấn đề sau: 

• Chi phí và thời gian học dài: Để trở thành chuyên gia trong lĩnh vực này, bạn sẽ cần phải trải qua một quá trình học dài với các bậc học như cử nhân, thạc sĩ, và có thể là tiến sĩ. Chi phí học tập và thời gian nghiên cứu có thể khá tốn kém và đòi hỏi sự kiên nhẫn lớn.
• Công việc nghiên cứu đòi hỏi khắt khe: Công việc nghiên cứu trong ngành công nghệ sinh học có thể yêu cầu khối lượng công việc lớn và tỉ mỉ. Các thí nghiệm có thể mất nhiều tháng hoặc thậm chí năm để hoàn thành, trong khi tỷ lệ thành công của các nghiên cứu và thử nghiệm trong lĩnh vực này khá thấp.

Top 10 công việc cho cử nhân ngành Công nghệ sinh học

1. Kỹ sư môi trường (Environmental Engineer)

Kỹ sư môi trường là người chịu trách nhiệm thiết kế, cải tiến và vận hành các hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải rắn… Họ làm việc trong các nhà máy, khu công nghiệp, hoặc công ty tư vấn môi trường. Công việc đòi hỏi kiến thức chuyên môn vững và khả năng áp dụng kỹ thuật vào thực tế. Thu nhập trung bình của kỹ sư môi trường năm 2025 dao động từ 12–25 triệu đồng/tháng, tùy vào kinh nghiệm và khu vực làm việc. Đây là vị trí cốt lõi trong ngành, phù hợp với sinh viên mới ra trường có định hướng kỹ thuật rõ ràng.

>>> Việc làm Kỹ sư môi trường đang tuyển dụng

2. Nhân viên giám sát môi trường (Monitoring Staff)

Công việc này tập trung vào việc lấy mẫu nước, khí, đất… và phân tích trong phòng thí nghiệm để đánh giá mức độ ô nhiễm. Đây là vị trí phù hợp cho sinh viên mới tốt nghiệp vì được đào tạo chuyên môn kỹ lưỡng. Mức lương khởi điểm khoảng 7–12 triệu đồng/tháng, tăng nhanh nếu có kinh nghiệm lấy mẫu hiện trường hoặc sử dụng thiết bị hiện đại. Giám sát môi trường là mắt xích quan trọng trong hệ thống kiểm soát ô nhiễm tại các khu công nghiệp.

3. Chuyên viên An toàn – Sức khỏe – Môi trường (HSE)

Vị trí HSE ngày càng phổ biến trong các công ty xây dựng, sản xuất, dầu khí... Người làm HSE đảm bảo quy trình vận hành an toàn, tuân thủ các quy định về môi trường và sức khỏe lao động. Lương phổ biến từ 12–25 triệu đồng/tháng, đặc biệt cao nếu làm cho tập đoàn lớn. HSE là vị trí có tính liên ngành cao, phù hợp cho người học môi trường có định hướng quản lý và kỹ năng giao tiếp tốt.

>>> Việc làm Nhân viên HSE đang tuyển dụng

4. Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm môi trường

Phân tích mẫu nước, không khí, đất… trong phòng lab là công việc cần độ chính xác cao, tuân thủ quy trình ISO 17025. Đây là công việc có quy trình rõ ràng, môi trường sạch sẽ và phù hợp với người tỉ mỉ, yêu thích làm việc trong phòng kín. Lương trung bình từ 8–14 triệu đồng/tháng, có thể tăng nếu làm ở trung tâm kiểm định hoặc viện nghiên cứu nhà nước. Là vị trí lý tưởng cho người có chuyên môn tốt về hóa – sinh – vi sinh môi trường.

5. Chuyên viên truyền thông & giáo dục môi trường

Các tổ chức phi chính phủ (NGO), trung tâm phát triển cộng đồng hay doanh nghiệp xã hội thường tuyển nhân sự làm truyền thông môi trường. Nhiệm vụ bao gồm tổ chức hội thảo, làm chiến dịch truyền thông, viết nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng… Thu nhập phổ biến là 8–18 triệu đồng/tháng, cao hơn nếu làm dự án quốc tế. Đây là lựa chọn tuyệt vời nếu bạn yêu thích sáng tạo và giao tiếp xã hội.

6. Cán bộ thanh tra, kiểm tra môi trường (làm việc trong cơ quan nhà nước)

Làm việc tại Sở Tài nguyên – Môi trường, Phòng Tài nguyên huyện/quận… bạn sẽ chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ môi trường của doanh nghiệp, lập biên bản vi phạm, đề xuất xử lý. Đây là công việc ổn định, theo chế độ công chức/viên chức. Mức lương khởi điểm theo hệ số, nhưng tổng thu nhập thực tế khoảng 8–15 triệu đồng/tháng tùy địa phương. Công việc phù hợp với người thích tính kỷ luật và có định hướng làm Nhà nước.

7. Chuyên viên tư vấn phát triển bền vững

Với xu hướng ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) lên ngôi năm 2025, các doanh nghiệp đang cần chuyên viên tư vấn giúp xây dựng chiến lược phát triển bền vững. Công việc này yêu cầu tư duy hệ thống, hiểu biết sâu về môi trường và khả năng phân tích dữ liệu. Thu nhập dao động từ 15–30 triệu đồng/tháng, phù hợp với các bạn giỏi tiếng Anh và thích làm việc với doanh nghiệp FDI, tổ chức quốc tế.

>>> Việc làm Chuyên viên phát triển bền vững đang tuyển dụng

8. Giảng viên, nghiên cứu viên ngành môi trường

Nếu bạn đam mê học thuật, có thể theo đuổi con đường làm giảng viên đại học, hoặc nghiên cứu viên tại viện khoa học môi trường. Công việc này yêu cầu học tiếp cao học (thạc sĩ, tiến sĩ), đổi lại sẽ có thu nhập ổn định (từ 10–20 triệu đồng/tháng) và nhiều cơ hội hợp tác quốc tế. Đây là lựa chọn phù hợp cho người yêu thích nghiên cứu, giảng dạy và mong muốn đóng góp lâu dài cho nền giáo dục môi trường nước nhà.

9. Chuyên viên đánh giá tác động môi trường (ĐTM)

Chuyên viên ĐTM chịu trách nhiệm lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho các dự án xây dựng, giao thông, công nghiệp… Công việc yêu cầu khả năng nghiên cứu, phân tích dữ liệu và viết báo cáo chi tiết theo quy định pháp luật. Mức thu nhập phổ biến là 10–18 triệu đồng/tháng, cao hơn nếu làm cho công ty tư vấn lớn hoặc dự án nước ngoài. Đây là công việc ổn định, được tuyển dụng nhiều tại các công ty tư vấn môi trường hoặc doanh nghiệp xây dựng lớn.

10. Cán bộ quản lý môi trường tại doanh nghiệp

Các doanh nghiệp hiện nay đều cần ít nhất một cán bộ quản lý môi trường để giám sát công tác bảo vệ môi trường, làm việc với cơ quan chức năng, kiểm tra hệ thống xử lý nội bộ… Thu nhập cho vị trí này trung bình khoảng 9–20 triệu đồng/tháng, cao hơn ở các công ty sản xuất lớn. Ưu điểm là môi trường làm việc chuyên nghiệp, có cơ hội thăng tiến lên vị trí trưởng bộ phận HSE hoặc quản lý dự án môi trường.

Những khó khăn của ngành Công nghệ sinh học là gì?

Ngành Công nghệ sinh học mặc dù có tiềm năng phát triển lớn, nhưng cũng đối mặt với không ít khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là chi phí đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) rất cao. Theo một nghiên cứu của PwC năm 2020, chi phí cho nghiên cứu và phát triển trong ngành sinh học có thể lên đến hàng triệu đô la, đặc biệt đối với các dự án liên quan đến gene hoặc sản xuất dược phẩm sinh học. Điều này đòi hỏi các tổ chức, công ty phải có nguồn tài chính mạnh mẽ để duy trì và mở rộng nghiên cứu. Ngoài ra, quá trình thử nghiệm và phát triển sản phẩm sinh học có thể mất nhiều năm và có nguy cơ thất bại cao. Theo một báo cáo của Nature Reviews Drug Discovery, tỷ lệ thành công của các sản phẩm sinh học trong giai đoạn thử nghiệm lâm sàng chỉ đạt khoảng 12%, khiến nhiều công ty gặp khó khăn trong việc bảo vệ các khoản đầu tư của mình. Hơn nữa, ngành này cũng phải đối mặt với vấn đề thiếu hụt nhân lực có trình độ cao. Theo thống kê từ World Economic Forum, khoảng 70% công ty trong ngành công nghệ sinh học gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân viên có kỹ năng chuyên môn đủ đáp ứng yêu cầu công việc, gây ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả nghiên cứu

5 Kỹ năng cần thiết cho cử nhân ngành Công nghệ sinh học 

1. Kỹ năng nghiên cứu và phân tích

Ngành Công nghệ sinh học yêu cầu bạn phải có khả năng nghiên cứu và phân tích thông tin sinh học một cách chính xác. Bạn sẽ cần làm việc với nhiều loại dữ liệu khác nhau, từ kết quả thí nghiệm, dữ liệu gen cho đến các nghiên cứu đã có sẵn. Việc phân tích các số liệu này giúp bạn đưa ra kết luận và ứng dụng vào thực tế. Cử nhân ngành Công nghệ sinh học cần sử dụng các công cụ phân tích, viết báo cáo nghiên cứu rõ ràng và giải thích kết quả một cách logic.

2. Kỹ năng sử dụng công nghệ 

Công nghệ sinh học hiện đại luôn kết hợp với các phần mềm chuyên dụng để phân tích dữ liệu, thiết kế thí nghiệm và mô phỏng các quá trình sinh học. Bạn sẽ cần làm quen với các phần mềm chuyên ngành như phần mềm phân tích gene, quản lý dữ liệu sinh học hoặc thiết kế mô hình sinh học. Việc thành thạo các công cụ này sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, đồng thời đưa ra các giải pháp nhanh chóng trong các tình huống thí nghiệm phức tạp.

3. Kỹ năng giải quyết vấn đề và sáng tạo

Trong quá trình học và làm việc, bạn sẽ gặp không ít thách thức. Các vấn đề có thể đến từ các thí nghiệm không như mong đợi hoặc quy trình sản xuất gặp khó khăn. Do đó, khả năng giải quyết vấn đề và tư duy sáng tạo rất quan trọng. Bạn cần biết cách tìm kiếm giải pháp mới, thử nghiệm các phương án thay thế hoặc điều chỉnh quy trình để đạt được kết quả tốt nhất. Sự sáng tạo còn giúp bạn phát triển những ý tưởng mới mẻ trong công nghệ sinh học.

4. Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm

Công nghệ sinh học là lĩnh vực đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhóm nghiên cứu, kỹ thuật viên và các chuyên gia trong ngành. Vì vậy, kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm là vô cùng quan trọng. Bạn sẽ cần trình bày các kết quả nghiên cứu rõ ràng, thảo luận và hợp tác với các đồng nghiệp để hoàn thành các dự án chung. Kỹ năng này cũng giúp bạn truyền đạt ý tưởng và tiếp nhận thông tin một cách hiệu quả trong các cuộc họp và thảo luận nhóm.

5. Kỹ năng quản lý thời gian và dự án

Công việc trong ngành Công nghệ sinh học thường kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định, với các dự án nghiên cứu có tiến độ phức tạp. Vì vậy, bạn cần có khả năng quản lý thời gian và tổ chức công việc sao cho hợp lý. Điều này bao gồm việc lập kế hoạch, theo dõi tiến độ công việc, và đảm bảo các nhiệm vụ được hoàn thành đúng hạn. Kỹ năng này rất quan trọng để bạn có thể làm việc hiệu quả và đảm bảo chất lượng công việc trong môi trường làm việc chuyên nghiệp.

Xem thêm bài viết cùng chủ đề: 

Top 20 trường đào tạo ngành công nghệ sinh học ở Miền Nam (2025) 

Top 13 Trường Đại học đào tạo ngành công nghệ sinh học hàng đầu ở Miền Bắc (2025)

Học ngành Khoa học môi trường làm nghề gì? lương bao nhiêu? (2025)