Trong bất kỳ tổ chức hay doanh nghiệp nào, không chỉ người sáng lập hay nhân viên mới đóng vai trò quan trọng. Có rất nhiều "bên liên quan" cùng góp phần vào sự vận hành và phát triển chung – đó chính là stakeholder.
Tuy là khái niệm phổ biến trong kinh doanh và quản trị dự án, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ stakeholder là gì, có bao nhiêu loại và vì sao họ lại ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự thành công của doanh nghiệp.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ khái niệm stakeholder, vai trò của họ trong thực tiễn, cũng như cách phân loại và quản lý stakeholder hiệu quả.
Stakeholder là thuật ngữ dùng để chỉ bất kỳ cá nhân, nhóm hoặc tổ chức nào có ảnh hưởng đến – hoặc bị ảnh hưởng bởi – hoạt động và quyết định của doanh nghiệp. Nói cách khác, stakeholder chính là “các bên liên quan” trong quá trình vận hành của một công ty, tổ chức hoặc dự án.
Stakeholder có thể bao gồm:
? Lưu ý: Stakeholder khác với shareholder. Shareholder là cổ đông (người sở hữu cổ phần trong công ty), còn stakeholder bao gồm cả những người không trực tiếp sở hữu cổ phần nhưng vẫn có lợi ích hoặc ảnh hưởng đến tổ chức.
Ví dụ dễ hiểu: Một công ty sản xuất ô tô có stakeholder bao gồm: khách hàng (người mua xe), nhân viên, nhà cung cấp linh kiện, cổ đông, chính quyền địa phương (cấp giấy phép), cộng đồng xung quanh (chịu ảnh hưởng môi trường),...
Các stakeholder cung cấp thông tin, góc nhìn và kỳ vọng thực tế giúp doanh nghiệp định hình chiến lược phù hợp với thị trường và nhu cầu của người dùng.
Doanh nghiệp thành công là doanh nghiệp có sự tin tưởng từ stakeholder. Khi khách hàng trung thành, nhân viên gắn bó, nhà đầu tư hài lòng – giá trị bền vững sẽ được tạo ra.
Cơ quan quản lý, cộng đồng địa phương, tổ chức phi chính phủ,… là những stakeholder giúp doanh nghiệp hoạt động hợp pháp, có trách nhiệm và minh bạch hơn.
Sự phản đối từ stakeholder có thể phá hỏng cả một dự án. Ngược lại, nếu được quản lý tốt, stakeholder có thể hỗ trợ xử lý khủng hoảng và thúc đẩy tiến độ. Ý kiến từ nhân viên, khách hàng hay nhà cung cấp chính là nguồn cảm hứng để doanh nghiệp cải thiện sản phẩm, dịch vụ và quy trình vận hành.
| Tiêu chí phân loại | Loại Stakeholder | Mô tả |
|---|---|---|
| Theo mức độ ảnh hưởng | Primary Stakeholders | Là những người trực tiếp bị ảnh hưởng bởi hoặc có ảnh hưởng trực tiếp đến doanh nghiệp như khách hàng, nhân viên, cổ đông, nhà cung cấp. |
| Secondary Stakeholders | Là các bên có ảnh hưởng gián tiếp như cơ quan truyền thông, tổ chức xã hội, cơ quan nhà nước, cộng đồng dân cư. | |
| Theo vị trí nội – ngoại | Internal Stakeholders | Bao gồm những người ở bên trong tổ chức như ban lãnh đạo, cổ đông, nhân viên. |
| External Stakeholders | Là những bên ngoài doanh nghiệp như khách hàng, nhà cung cấp, chính phủ, đối tác, cộng đồng. | |
| Theo ma trận quyền lực – mức độ quan tâm | Nhóm quyền lực cao – quan tâm cao | Đây là nhóm quan trọng nhất, cần quản lý chặt chẽ, cập nhật thông tin thường xuyên và tham vấn ý kiến trước khi ra quyết định. |
| Nhóm quyền lực cao – quan tâm thấp | Giữ họ hài lòng và có đủ thông tin cần thiết nhưng tránh gây phiền nhiễu với quá nhiều thông tin. | |
| Nhóm quyền lực thấp – quan tâm cao | Duy trì thông tin đầy đủ, thường xuyên tương tác và lắng nghe phản hồi để duy trì sự ủng hộ. | |
| Nhóm quyền lực thấp – quan tâm thấp | Theo dõi ở mức độ cơ bản, chỉ tác động khi cần thiết, tránh tốn quá nhiều nguồn lực. |
Giả sử một công ty muốn xây trung tâm thương mại tại TP.HCM, các stakeholder liên quan gồm:
Mỗi stakeholder sẽ có lợi ích, kỳ vọng và mức độ ảnh hưởng khác nhau, đòi hỏi nhà quản lý dự án phải có chiến lược giao tiếp phù hợp.
Trước khi bắt đầu bất kỳ dự án hay chiến lược kinh doanh nào, bước đầu tiên quan trọng là xác định toàn bộ stakeholder có liên quan. Việc này không chỉ bao gồm những người quen thuộc như khách hàng hay nhà đầu tư mà còn mở rộng ra các nhóm như chính quyền, cộng đồng, truyền thông và thậm chí là đối thủ cạnh tranh. Việc liệt kê đầy đủ giúp bạn tránh bỏ sót những nhân tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến thành công của dự án hoặc doanh nghiệp.
Sau khi xác định được danh sách stakeholder, bước tiếp theo là đánh giá mức độ ảnh hưởng (quyền lực) và mức độ quan tâm của từng đối tượng. Việc sử dụng ma trận “Power – Interest Grid” sẽ giúp bạn phân loại stakeholder thành 4 nhóm chính và từ đó đề xuất chiến lược quản lý phù hợp cho từng nhóm. Ví dụ, một nhà đầu tư lớn có quyền lực và quan tâm cao sẽ cần được thông tin thường xuyên và tham gia vào các quyết định quan trọng.
Không phải stakeholder nào cũng cần được cung cấp cùng một lượng thông tin hay mức độ tương tác như nhau. Với mỗi nhóm stakeholder, bạn cần xây dựng một kế hoạch truyền thông riêng: chọn kênh giao tiếp (email, họp trực tiếp, báo cáo định kỳ), tần suất liên hệ và nội dung cần trao đổi. Một kế hoạch truyền thông hợp lý sẽ giúp gia tăng sự tin tưởng, hỗ trợ từ các bên liên quan và giảm thiểu rủi ro phát sinh trong quá trình triển khai dự án.
Việc quản lý stakeholder không chỉ là công việc “một lần rồi thôi” mà đòi hỏi sự theo dõi liên tục và điều chỉnh linh hoạt theo tình hình thực tế. Mỗi giai đoạn của dự án hoặc mỗi thay đổi trong chiến lược kinh doanh có thể kéo theo sự thay đổi trong mức độ quan tâm hoặc ảnh hưởng của các stakeholder. Vì vậy, doanh nghiệp cần cập nhật dữ liệu thường xuyên, tổ chức khảo sát, đánh giá định kỳ và sẵn sàng điều chỉnh cách tiếp cận để duy trì mối quan hệ tích cực, hỗ trợ mục tiêu dài hạn.
Xem thêm bài viết cùng chủ đề:
Shareholder là gì? Phân biệt với stakeholder đơn giản nhất
Đăng nhập để có thể bình luận
Cùng 1900.com.vn khám phá xu hướng số hóa hoạt động logistics hàng không tại Việt Nam, nơi công nghệ giúp tối ưu vận hành, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng, đồng thời mở ra cơ hội mới cho các doanh nghiệp vận tải hàng không.
Hợp đồng lao động là căn cứ pháp lý quan trọng xác lập mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ có những loại hợp đồng nào, quyền và nghĩa vụ ra sao trong từng trường hợp. Bài viết dưới đây 1900.com.vn sẽ giúp bạn nắm rõ các loại hợp đồng lao động phổ biến theo quy định hiện hành.
Không phải bất cứ khi nào nhận được thư offer ứng viên đều nhận lời và đi làm. Có rất nhiều yếu tố tác động đến quyết định của ứng viên như mức lương, tìm được công việc khác ưng ý hơn, môi trường làm việc không phù hợp, v.vv.. Cùng 1900.com.vn giải đáp "Thư từ chối nhận việc là gì? Cách viết thư chuyên nghiệp" nhé.