1. Lương 5 triệu có thể đủ sống không?
Trong bối cảnh kinh tế hiện nay, mức lương 5 triệu đồng/tháng được xem là khá thấp, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM. Theo khảo sát của Tổng cục Thống kê năm 2024, mức sống tối thiểu ở khu vực thành thị là khoảng 2,3 triệu đồng/người/tháng, tức là một gia đình 3 người cần ít nhất 7 triệu đồng/tháng để đáp ứng nhu cầu cơ bản .
Vậy Lương 5 triệu có thể đủ sống không? Với mức lương 5 triệu đồng/tháng, nhiều người lao động gặp khó khăn trong việc trang trải chi phí sinh hoạt. Chẳng hạn, một nam công nhân tại Bình Định cho biết mức lương hơn 5 triệu đồng/tháng chỉ đủ để trang trải cuộc sống hàng ngày, chưa dám nghĩ đến việc lập gia đình . Tương tự, nhiều người trẻ tại TP.HCM với mức lương 5-10 triệu đồng/tháng cũng phải nhờ sự hỗ trợ từ gia đình để duy trì cuộc sống
Những khó khăn thường gặp khi sống với mức lương này thường bao gồm:
- Chi phí thuê nhà cao: Tại các đô thị lớn, tiền thuê nhà thường chiếm phần lớn thu nhập.
- Chi phí ăn uống và sinh hoạt: Giá cả thực phẩm và các nhu yếu phẩm ngày càng tăng, gây áp lực lên ngân sách hạn hẹp.
- Thiếu khả năng tiết kiệm: Với thu nhập thấp, việc dành dụm cho tương lai hoặc đối phó với các tình huống khẩn cấp trở nên khó khăn.
Tóm lại, mức lương 5 triệu đồng/tháng khó đáp ứng đủ nhu cầu sống cơ bản trong bối cảnh kinh tế hiện nay, đặc biệt tại các thành phố lớn.
Tại sao cần phải biết cách tiết kiệm khi có thu nhập thấp?
Khi thu nhập thấp, việc biết cách tiết kiệm trở nên vô cùng quan trọng để giúp duy trì cuộc sống ổn định và tránh những khó khăn tài chính trong tương lai. Nếu không quản lý chi tiêu hợp lý, người lao động dễ rơi vào tình trạng thiếu hụt tài chính, phải vay nợ hoặc không có khoản dự phòng cho những tình huống khẩn cấp. Với mức thu nhập thấp, mỗi khoản chi tiêu cần được tính toán cẩn thận để đảm bảo không vượt quá khả năng tài chính. Khi có một khoản tiết kiệm dự phòng, người lao động sẽ cảm thấy yên tâm hơn, không bị áp lực quá lớn khi gặp các tình huống bất ngờ như mất việc, đau ốm hoặc tăng giá sinh hoạt. Sự ổn định tài chính giúp giảm bớt căng thẳng, cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe tinh thần.
2. Cách tiết kiệm với thu nhập 5 triệu/1 tháng
Xác định các khoản chi tiêu thiết yếu và kiểm soát chi phí linh hoạt
Chi phí cố định hàng tháng là những khoản chi không thay đổi nhiều mỗi tháng và là cần thiết để duy trì cuộc sống hàng ngày. Các chi phí cố định bao gồm:
- Tiền nhà: Tiền thuê nhà, tiền điện, nước, Internet, là các khoản phải trả hàng tháng.
- Các khoản sinh hoạt thiết yếu: Thực phẩm, đi lại (phí xe, xăng xe, vé phương tiện công cộng), và bảo hiểm y tế hoặc bảo hiểm xã hội (nếu có).
Ngoài các khoản chi cố định, còn có những khoản chi linh hoạt mà người lao động có thể kiểm soát và điều chỉnh tuỳ theo nhu cầu cá nhân:
- Chi phí giải trí: Ăn uống ngoài, xem phim, đi chơi, hoặc tham gia các hoạt động vui chơi giải trí khác.
- Mua sắm, du lịch: Các khoản chi cho việc mua sắm không thiết yếu như quần áo, điện thoại, đồ dùng cá nhân mới, hoặc chi phí cho các chuyến du lịch, nghỉ dưỡng.
Việc kiểm soát các chi phí linh hoạt sẽ giúp đảm bảo không vượt quá khả năng tài chính, từ đó có thể tiết kiệm được một khoản cho những mục đích quan trọng hơn như đầu tư, học hành hoặc dự phòng cho các tình huống khẩn cấp.
Lập kế hoạch chi tiêu hợp lý
Một phương pháp phổ biến là phân bổ thu nhập theo tỷ lệ phần trăm cho các mục tiêu khác nhau trong cuộc sống. Ví dụ, nếu thu nhập hàng tháng của bạn là 7 triệu đồng, bạn có thể phân chia như sau:
- 40% cho sinh hoạt cơ bản (2.8 triệu đồng): Bao gồm chi phí thuê nhà, tiền điện, nước, Internet, thực phẩm, và đi lại.
- 20% cho tiết kiệm (1.4 triệu đồng): Dành cho quỹ tiết kiệm, dự phòng khẩn cấp, hoặc đầu tư dài hạn.
- 10% cho các khoản giải trí (700.000 đồng): Dành cho chi phí giải trí, ăn uống ngoài, mua sắm không thiết yếu.
- 30% còn lại cho các chi phí linh hoạt khác như bảo hiểm, giáo dục, học phí (nếu có), các khoản nợ hoặc chi phí bất ngờ.
Phân chia lương theo cách này giúp bạn đảm bảo rằng mình chi tiêu hợp lý và không vượt quá khả năng tài chính, đồng thời có một khoản tiết kiệm cho tương lai. Bên cạnh đó, một trong những cách dễ dàng nhất để theo dõi chi tiêu hàng ngày là sử dụng bảng chi tiêu hoặc ứng dụng quản lý tài chính. Điều này giúp bạn dễ dàng theo dõi các khoản chi, nhận ra khi nào mình chi tiêu vượt mức, và điều chỉnh ngân sách kịp thời.
- Bảng chi tiêu: Bạn có thể tạo một bảng tính trong Excel hoặc Google Sheets để ghi lại tất cả các khoản chi tiêu mỗi ngày. Các cột có thể bao gồm: ngày, mô tả khoản chi, số tiền, và loại chi tiêu (cố định hay linh hoạt).
- Ứng dụng quản lý tài chính: Hiện nay có nhiều ứng dụng miễn phí hoặc trả phí giúp bạn quản lý tài chính như Money Lover, Mint, YNAB (You Need a Budget). Những ứng dụng này giúp bạn dễ dàng ghi lại chi tiêu, phân loại chi phí, và nhận báo cáo thống kê hàng tháng.
Theo dõi chi tiêu hàng ngày
- Lên danh sách các khoản chi tiêu: Hãy liệt kê tất cả các khoản chi tiêu từ lớn đến nhỏ, từ các chi phí cố định như tiền nhà đến các khoản chi linh hoạt như ăn uống, giải trí.
- Theo dõi hàng ngày: Mỗi ngày, ghi lại các khoản chi đã phát sinh vào bảng chi tiêu hoặc ứng dụng quản lý tài chính. Việc này giúp bạn nhận ra được những thói quen chi tiêu không hợp lý và thay đổi ngay lập tức.
- Kiểm tra hàng tuần và tháng: Cuối mỗi tuần hoặc tháng, xem lại bảng chi tiêu hoặc báo cáo từ ứng dụng để xem bạn đã chi tiêu như thế nào, so với kế hoạch ban đầu. Từ đó, có thể điều chỉnh ngân sách cho những tháng tiếp theo.
Tiết kiệm từ thực phẩm và chi phí sinh hoạt
1. Lên kế hoạch mua sắm thực phẩm hợp lý
- Mua sắm theo tuần: Việc lập kế hoạch mua sắm thực phẩm theo tuần sẽ giúp bạn tránh mua sắm quá mức và giảm thiểu lãng phí. Bạn có thể lập danh sách các món ăn cho cả tuần và chỉ mua những gì cần thiết, tránh mua đồ ăn không sử dụng hết.
- Chọn sản phẩm giá rẻ và có khuyến mãi: Tìm kiếm các mặt hàng giảm giá, khuyến mãi hoặc sản phẩm thay thế với giá rẻ hơn. Chẳng hạn, bạn có thể chọn thực phẩm tươi sống từ chợ thay vì siêu thị, hoặc mua thực phẩm đóng gói theo số lượng lớn nếu dùng lâu dài.
2. Nấu ăn tại nhà thay vì ăn ngoài
- Nấu ăn tại nhà: Nấu ăn tại nhà không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo dinh dưỡng. Bạn có thể chuẩn bị các món ăn dễ làm, đơn giản và lành mạnh thay vì ra ngoài ăn, điều này giúp bạn tiết kiệm đáng kể mỗi tháng.
- Chia thực phẩm thành bữa nhỏ: Chia thực phẩm thành các phần nhỏ cho từng bữa ăn để tránh dư thừa và lãng phí.
3. Tiết kiệm chi phí sinh hoạt
- Cắt giảm các dịch vụ không cần thiết: Xem xét cắt giảm hoặc loại bỏ các dịch vụ không cần thiết. Ví dụ, thay vì giữ các gói truyền hình cáp cao cấp, bạn có thể chuyển sang các dịch vụ xem truyền hình trực tuyến rẻ hơn. Cắt giảm các gói di động đắt tiền hoặc không cần thiết cũng là một cách tiết kiệm hiệu quả.
- Sử dụng điện, nước tiết kiệm: Giảm bớt việc sử dụng điện và nước bằng cách tắt các thiết bị không sử dụng, sử dụng đèn LED tiết kiệm điện, và giảm thời gian sử dụng máy lạnh. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng máy giặt khi có đủ đồ để tiết kiệm nước.
4. Tìm kiếm các cơ hội giảm chi phí di chuyển
- Sử dụng phương tiện công cộng hoặc đi bộ: Việc sử dụng phương tiện công cộng thay vì đi ô tô hoặc taxi giúp bạn tiết kiệm đáng kể chi phí đi lại. Bạn cũng có thể đi bộ nếu khoảng cách gần để tiết kiệm xăng và giảm chi phí di chuyển.
- Tìm các chương trình ưu đãi giảm giá: Nhiều công ty vận chuyển hoặc dịch vụ taxi cung cấp các chương trình giảm giá hoặc khuyến mãi, ví dụ như chương trình điểm thưởng, giảm giá theo chuyến. Bạn có thể tận dụng những cơ hội này để giảm bớt chi phí di chuyển.
5. Tham gia các chương trình giảm giá hoặc ưu đãi
- Sử dụng thẻ thành viên, khuyến mãi: Tham gia các chương trình ưu đãi của các siêu thị, cửa hàng bán lẻ hay các chuỗi cửa hàng tiện lợi. Chẳng hạn, bạn có thể đăng ký thẻ thành viên để nhận các giảm giá đặc biệt cho thực phẩm, quần áo, hoặc các mặt hàng gia dụng.
3.Tìm kiếm thêm các cơ hội gia tăng thu nhập
Công việc bán thời gian:
Các công việc tự do (freelance) như viết lách, thiết kế đồ họa, dịch thuật, lập trình, marketing có thể là nguồn thu nhập ổn định. Bạn có thể tìm các công việc này trên các nền tảng như Upwork, Freelancer, Fiverr, hoặc các trang web việc làm khác.
Kinh doanh online
Bạn có thể bắt đầu kinh doanh online bằng cách bán sản phẩm qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki. Việc bán hàng online giúp bạn tiếp cận được nhiều khách hàng mà không cần phải đầu tư nhiều vốn. Ngoài việc bán các sản phẩm tiêu dùng, bạn có thể kinh doanh các mặt hàng độc đáo như quần áo, phụ kiện, mỹ phẩm tự làm hoặc sản phẩm handmade. Việc bán sản phẩm tự làm sẽ giúp bạn khác biệt và thu hút được một nhóm khách hàng yêu thích sản phẩm thủ công.
Học các kĩ năng mới
Việc liên tục nâng cao kỹ năng sẽ giúp bạn mở rộng cơ hội nghề nghiệp và tăng thu nhập. Bạn có thể học các kỹ năng như lập trình, thiết kế đồ họa, marketing digital, quản lý dự án, hoặc các khóa học trực tuyến trên các nền tảng như Coursera, Udemy, LinkedIn Learning. Những kỹ năng này có thể giúp bạn thăng tiến trong công việc hiện tại hoặc tìm kiếm cơ hội việc làm với mức thu nhập cao hơn.
4. Kết luận
Khi thu nhập chỉ 5 triệu đồng/tháng, việc quản lý tài chính và tiết kiệm trở thành yếu tố quan trọng để đảm bảo cuộc sống ổn định. Dưới đây là những cách tiết kiệm hiệu quả giúp bạn sử dụng thu nhập một cách hợp lý:
- Lên kế hoạch chi tiêu hợp lý: Phân chia thu nhập vào các khoản chi tiêu cụ thể, ưu tiên các mục tiêu cần thiết như sinh hoạt cơ bản (nhà, thực phẩm), tiết kiệm và giải trí.
- Mua sắm thực phẩm hợp lý: Lập kế hoạch mua sắm thực phẩm theo tuần, chọn sản phẩm giá rẻ và tận dụng khuyến mãi. Nấu ăn tại nhà thay vì ăn ngoài giúp bạn tiết kiệm đáng kể.
- Cắt giảm các dịch vụ không cần thiết: Xem xét việc giảm bớt các dịch vụ như truyền hình cáp hoặc gói di động cao để tiết kiệm chi phí hàng tháng. Sử dụng điện, nước tiết kiệm để giảm chi phí sinh hoạt.
- Tìm kiếm cơ hội giảm chi phí di chuyển: Sử dụng phương tiện công cộng hoặc đi bộ thay vì sử dụng ô tô hoặc taxi. Tham gia các chương trình giảm giá hoặc ưu đãi của các dịch vụ vận chuyển.
- Kiếm thêm thu nhập: Tìm kiếm các công việc freelance, bán hàng online, gia sư hoặc kinh doanh nhỏ như bán đồ handmade để bổ sung thu nhập. Đầu tư vào kỹ năng như học thêm các kỹ năng mới sẽ mở ra cơ hội nghề nghiệp với thu nhập cao hơn.
Để có một cuộc sống tài chính ổn định, hãy bắt đầu từ việc lập kế hoạch chi tiêu chi tiết và thực hành tiết kiệm mỗi ngày. Việc theo dõi chi tiêu, lựa chọn ưu tiên cho những nhu cầu thiết yếu, và tìm kiếm cơ hội tăng thu nhập sẽ giúp bạn duy trì cuộc sống ổn định và đạt được các mục tiêu tài chính.
