Văn hóa tổ chức là gì? 11 loại hình văn hóa tổ chức doanh nghiệp phổ biến

1. Loại hình văn hóa doanh nghiệp gia đình

Khi làm việc trong một công ty hướng đến loại hình văn hóa doanh nghiệp "gia đình", nhân viên sẽ cảm thấy mọi người gắn kết với nhau như những thành viên trong nhà. Một đặc điểm thường thấy của loại hình văn hóa doanh nghiệp này là nhân viên thường rất thân thiết và có sự kết nối bền chặt.

Mọi người sẽ có nhiều sở thích chung và chia sẻ một thế giới quan giống nhau. Nhân viên khi làm việc trong loại hình văn hóa doanh nghiệp này thường sẽ gắn bó lâu dài với tổ chức. Khách hàng và các mối quan hệ đối tác từ đó cũng sẽ gắn bó hơn.

Trong môi trường văn hóa doanh nghiệp gia đình, làm việc theo nhóm sẽ phổ biến hơn là các dự án cá nhân. Người có nhiều kinh nghiệm sẽ hướng dẫn, giúp đỡ nhân viên mới để giúp họ hòa nhập và phát huy hết tiềm năng của mình. Một vấn đề khác với loại hình văn hóa doanh nghiệp gia đình là việc tăng trưởng chậm. Vì doanh nghiệp sẽ đặt nhu cầu của nhân viên lên hàng đầu và cố gắng đáp ứng những nhu cầu đó, dẫn đến có thể sẽ mắc sai lầm trong việc quản lý.

Đọc thêm: Top việc làm đang tuyển dụng mới nhất 2024

2. Loại hình văn hóa doanh nghiệp hướng về mục đích

Trong loại hình văn hóa doanh nghiệp mục đích, tất cả sẽ cùng hướng về những mục tiêu có ý nghĩa lớn lao của tổ chức. Đó có thể là những mục tiêu liên quan đến tính bền vững, môi trường hay nhân quyền. Mọi người sẽ cùng đồng lòng vì những giá trị đó thay vì chỉ lo tìm kiếm lợi nhuận thông thường.

Loại hình văn hóa doanh nghiệp này thường được áp dụng ở các tổ chức phi lợi nhuận, một ví dụ có thể kể đến là Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF). Nhưng ngay cả ở những công ty kinh doanh thông thường, chúng ta vẫn có thể xây dựng loại hình văn hóa doanh nghiệp hướng về mục đích này.

3. Loại hình văn hóa doanh nghiệp phân cấp

Đây là loại hình được áp dụng ở nhiều công ty truyền thống. Văn hóa doanh nghiệp phân cấp còn thường được gọi là "văn hóa kiểm soát". Bộ phận quản lý được hình thành từ nhiều cấp bậc khác nhau và có sự tách biệt rõ ràng giữa nhóm nhân viên và nhóm lãnh đạo.

Các công ty áp dụng văn hóa doanh nghiệp phân cấp sẽ chú trọng vào việc lập kế hoạch và đánh giá thận trọng các phương án khi hoạt động. Những yếu tố này giúp văn hóa phân cấp trở thành một loại hình văn hóa lý tưởng ở các công ty yêu cầu sự kỷ luật và bảo mật thông tin ở mức cao nhất.

Tuy nhiên, nhược điểm của những doanh nghiệp áp dụng loại hình văn hóa này là họ sẽ kém năng động hơn so với các công ty sở hữu loại hình văn hóa khác. Điều này khiến văn hóa doanh nghiệp phân cấp trở nên không phù hợp với những ngành kinh doanh yêu cầu sự đổi mới và sáng tạo.

4. Loại hình văn hóa doanh nghiệp sáng tạo

Đây là loại hình văn hóa doanh nghiệp cho phép tối đa sự sáng tạo. Mọi nhân viên đều được xem như những "ý tưởng gia" và được khuyến khích thử nghiệm càng nhiều càng tốt. Một trong những ví dụ nổi tiếng nhất chính là Google. Ngoài các dự án của công ty, Google còn khuyến khích nhân viên dành thời gian để thử nghiệm sáng kiến của riêng mình. Từ những chương trình như thế mà ngày nay chúng ta được trải nghiệm Gmail, Google Adsense hay Google News.

Một nền văn hóa doanh nghiệp như vậy rất hữu ích trong các ngành kinh doanh mà việc chấp nhận rủi ro được xem là cần thiết để đổi lấy những kết quả tích cực hơn, chẳng hạn như công nghệ hay quảng cáo.

Loại hình văn hóa doanh nghiệp sáng tạo tập trung vào sự phát triển nhanh chóng của công ty hoặc khi cần đưa ra các sản phẩm mới ra thị trường một cách nhanh chóng. Nhân viên ở những môi trường như thế thường có tư duy cầu tiến và sẵn sàng thất bại để có được kết quả tốt nhất. Việc tuân theo các quy tắc cứng nhắc sẽ nhường chỗ cho việc học hỏi từ sai lầm trong công việc.

Đọc thêm: TOP 5 công ty có văn hóa tổ chức mạnh mẽ liệu bạn có biết

5. Loại hình văn hóa doanh nghiệp cạnh tranh

Một loại hình thậm chí còn cạnh tranh gay gắt hơn văn hóa sáng tạo chính là văn hóa doanh nghiệp cạnh tranh. Mục tiêu của doanh nghiệp khi ứng dụng loại hình văn hóa này là thường là để khuyến khích nhân viên làm việc hăng say hơn, nhằm chiếm lĩnh thị trường và vượt qua đối thủ.

Khả năng lãnh đạo của nhóm quản lý được đo lường dựa trên lợi nhuận kinh doanh và thị phần mà anh ta tìm được. Mọi quyết định kinh doanh sẽ xoay quanh câu hỏi làm sao để công ty đạt được hai mục tiêu trên. Văn hóa doanh nghiệp cạnh tranh yêu cầu nhân viên phải cam kết chất lượng công việc trong mọi sản phẩm hay dịch vụ. Mặt khác, nhân viên sẽ được khích lệ bằng những khoản thưởng lớn từ phía công ty.

Vì các tổ chức ứng dụng loại hình văn hóa doanh nghiệp cạnh tranh thường sẽ thu hút những người có tính cạnh tranh cao, nên nhân viên sẽ luôn cố gắng để trở thành người giỏi nhất trong lĩnh vực của mình.

6. Loại hình văn hóa doanh nghiệp lãnh đạo

Loại hình văn hóa doanh nghiệp lãnh đạo nhấn mạnh vào tầm quan trọng của khả năng lãnh đạo và cách công ty phát triển đội ngũ nhân sự của mình. Ở các doanh nghiệp ứng dụng loại hình văn hóa doanh nghiệp này, nhân viên sẽ có rất nhiều cơ hội được đào tạo và huấn luyện từ những mentor. Các nhà quản lý sẽ chủ động đầu tư và phát triển những nhân sự mà họ cảm thấy có tiềm năng lớn nhất, giúp nhân viên nhanh chóng đạt được những vị trí cao cấp hơn trong công ty.

Khác với suy nghĩ của nhiều người, loại hình văn hóa doanh nghiệp lãnh đạo không cần quá nhiều cấp bậc để xây dựng. Điều quan trọng là nhân sự nhận được cơ hội phát triển kỹ năng lãnh đạo và sự nghiệp của bản thân.

7. Loại hình văn hóa doanh nghiệp vì khách hàng

Như tên gọi của mình, loại hình văn hóa doanh nghiệp này đặt sự hài lòng của khách hàng làm trung tâm. Đây là loại văn hóa doanh nghiệp sẽ chú trọng vào mục tiêu tập thể của công ty. Chúng ta có thể xây dựng tổ chức của mình dựa trên nền tảng văn hóa doanh nghiệp vì khách hàng ngay cả khi phần lớn nhân viên không thuộc đội ngũ bán hàng hay Customer Service. Điểm mấu chốt là tất cả cùng làm việc với mục tiêu mang lại trải nghiệm và dịch vụ tốt nhất cho khách hàng của mình.

Ở các công ty áp dụng loại hình văn hóa này, nhân viên sẽ luôn nghĩ đến việc khách hàng sẽ tương tác với thương hiệu của mình ra sao. Họ nói gì về sản phẩm với người thân của mình. Họ viết gì trên những trang đánh giá… Doanh nghiệp cũng sẽ dành thời gian để quan tâm khách hàng hơn. Đội ngũ chăm sóc sẽ trực tổng đài 24/24 và thường trả lời tin nhắn nhanh nhất có thể. Các cuộc thăm dò mức độ hài lòng cũng rất phổ biến ở loại hình văn hóa vì khách hàng.

Đọc thêm: Văn hóa doanh nghiệp là gì? Các văn hóa doanh nghiệp phổ biến

8. Loại hình văn hóa doanh nghiệp dựa trên vai trò

Trong loại hình văn hóa doanh nghiệp dựa trên vai trò, nhân viên sẽ trực tiếp quản lý và điều hành các dự án dựa trên chuyên môn hơn là vị trí của họ trong tổ chức. Công ty sẽ ít khi so sánh công việc này được thực hiện bởi một quản lý hay một nhân viên bình thường.

Để phát triển loại hình văn hóa doanh nghiệp dựa trên vai trò, công ty sẽ không cần quá nhiều nhân viên. Tuy nhiên, nhân sự cần phải được trang bị những kỹ năng cần thiết khi làm việc. Mỗi nhân viên sẽ là người duy nhất có khả năng hoàn thành tốt công việc của mình và thậm chí, người đó có thể là người giỏi nhất trong lĩnh vực mà họ đang làm. Loại hình văn hóa này trở nên hấp dẫn vì mức đãi ngộ mà nó mang lại cho những người có chuyên môn xuất sắc.

Nhưng rất khó để tham gia vào một môi trường như vậy nếu bạn là một người chưa có nhiều kiến thức và kinh nghiệm. Ngược lại, công ty cũng sẽ gặp khó khăn khi vận hành nếu chẳng may một người nắm giữ vai trò quan trọng bất ngờ rút lui hoặc gặp sự cố ở giai đoạn quan trọng của dự án.

9. Loại hình văn hóa dựa trên tác vụ

Trong một vài trường hợp, văn hóa dựa trên tác vụ sẽ đối lập hoàn toàn với văn hóa dựa trên vai trò. Những thành viên trong nhóm sẽ cùng tìm ra vấn đề cần giải quyết, sắp xếp các công việc cần làm, sau đó phân công theo khả năng của từng người chứ không phải theo chức danh công việc. Một điểm tương đồng giữa hai loại hình văn hóa doanh nghiệp này chính là hệ thống cấp bậc có rất ít ảnh hưởng.

Loại hình văn hóa doanh nghiệp này đặc biệt phổ biến ở các công ty khởi nghiệp, nơi mà một vài nhân viên phải đảm nhận nhiều trách nhiệm khác nhau. Để hòa nhập được vào môi trường như thế, bạn cần có kiến thức tổng quát về công việc và khả năng thực hiện nhiều tác vụ cùng một lúc.

10. Văn hoá theo kiểu tên lửa được định hướng

Khi một doanh nghiệp có văn hóa hoạt động theo dạng này nghĩa là mỗi nhân viên trong dự án đã nhận nhiệm vụ phải làm việc để hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả nhất.

Trong các dạng văn hoá doanh nghiệp thì văn hoá này được mọi nhiệm vụ đều tập trung vào một mục tiêu, giữ vững ý định đầu tiên và hoàn thành nó xuất sắc. Các kết quả công việc, mức độ hoàn thành sẽ được trả thu nhập tương xứng. Dạng văn hóa doanh nghiệp này phù hợp với các công ty có nhân viên được điều phối dự án liên tục.

SpaceX là công ty đang làm những việc lớn trong sản xuất hàng không vũ trụ và vận chuyển không gian. Nhân viên ở đây luôn tập trung vào các dự án khác nhau với mục tiêu có thể phóng tên lửa vào vũ trụ với thời gian làm việc lên tới 60, 70 giờ trong tuần. Tuy nhiên, biết rằng việc họ đang làm có ý nghĩa và công việc tạo ra lịch sử cho nên hầu hết nhân viên có động lực phấn đấu.

Đọc thêm: Văn hóa ứng xử trong doanh nghiệp là gì? 6 giá trị của văn hóa ứng xử

11. Văn hoá quyền hạn

Đây là dạng quản lý dựa trên cơ sở quyền lực cá nhân lãnh đạo. Các quyết định được đưa ra dựa trên những gì lãnh đạo sẽ làm trong các tình huống tương tự.

Tập đoàn Viettel xuất phát từ quân đội nên được thừa hưởng nhiều đức tính của người lính cũng như những giá trị truyền thống của quân đội trong đó nổi bật lên văn hóa quyền hạn. Tại Viettel, các quyết định sẽ do lãnh đạo đưa ra và hầu hết phụ thuộc vào lãnh đạo.

Trên đây 1900 - tin tức việc làm đã tổng hợp những kiến thức cần biết về Văn hoá tổ chức trong doanh nghiệp. Hi vọng với những kiến thức hữu ích trên sẽ giúp các bạn trẻ có những định hướng nghề nghiệp phù hợp. Cám ơn bạn đọc đã theo dõi và đừng quên cập nhập các thông tin về nghề nghiệp khác trên 1900 nhé!