I. Review công ty là gì?
Review công ty là hành động đánh giá, chia sẻ những trải nghiệm và ý kiến của cá nhân về một công ty, tổ chức hoặc môi trường làm việc. Việc review này có thể được thực hiện trên nhiều nền tảng khác nhau, chẳng hạn như trang web đánh giá công ty, mạng xã hội (Facebook, LinkedIn), các diễn đàn nghề nghiệp (Glassdoor, Indeed) hoặc thậm chí trên các blog cá nhân.
Mục đích chính của việc review công ty là cung cấp thông tin về chất lượng công việc, môi trường làm việc, các chính sách đãi ngộ, cơ hội thăng tiến, và thái độ của lãnh đạo đối với nhân viên. Điều này giúp ứng viên tương lai hoặc những người đang tìm kiếm công việc có thể đưa ra quyết định đúng đắn về việc gia nhập một công ty cụ thể.
II. Những nội dung bị cấm khi review công ty
1. Tiết lộ thông tin bảo mật và bí mật kinh doanh của công ty
Một trong những điều cấm kỵ trong các bài review công ty là việc tiết lộ thông tin bảo mật và bí mật kinh doanh của công ty. Thông tin bảo mật có thể bao gồm các chiến lược kinh doanh, kế hoạch phát triển sản phẩm, thông tin tài chính, dữ liệu khách hàng, hoặc bất kỳ thông tin nội bộ nào mà công ty yêu cầu bảo mật.
Theo Điều 35, Điều 36 Bộ luật Lao động Việt Nam, người lao động có nghĩa vụ bảo mật các thông tin mà công ty cung cấp, bao gồm các bí mật kinh doanh và thông tin mà công ty yêu cầu bảo mật. Việc chia sẻ những thông tin này có thể khiến người lao động đối mặt với các hình phạt pháp lý, bao gồm cả kiện tụng về vi phạm bảo mật thông tin. Ví dụ: Nếu một nhân viên tiết lộ các con số doanh thu hoặc chiến lược phát triển của công ty mà không có sự cho phép, họ có thể bị công ty kiện và chịu trách nhiệm trước pháp luật.
2. Phỉ báng hoặc xúc phạm danh dự, uy tín của công ty và cá nhân
Trong quá trình review công ty, nếu người lao động sử dụng lời lẽ thô tục, phỉ báng hoặc xúc phạm đến danh dự, uy tín của công ty hoặc các cá nhân trong công ty, đây có thể được xem là hành vi vi phạm pháp luật. Việc đưa ra những lời nhận xét sai lệch, thiếu căn cứ về công ty hoặc các cá nhân có thể dẫn đến hành động kiện tụng về tội phỉ báng, vu khống.
Căn cứ theo Điều 34 Bộ luật Dân sự 2015, mỗi cá nhân và tổ chức đều có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Vì vậy, người lao động khi viết review cần tránh những lời lẽ xúc phạm và phải căn cứ vào sự thật. Nếu một nhân viên review công ty với những lời lẽ ác ý như “Công ty này chỉ quan tâm đến lợi nhuận mà không quan tâm đến nhân viên” mà không có cơ sở rõ ràng, hành động này có thể bị coi là phỉ báng và dẫn đến kiện tụng.
3. Chia sẻ thông tin sai sự thật hoặc thông tin chưa được xác minh
Một điều quan trọng cần lưu ý khi review công ty là tránh việc chia sẻ thông tin sai sự thật hoặc thông tin chưa được xác minh. Việc này không chỉ gây tổn hại đến danh tiếng của công ty mà còn có thể khiến người lao động đối mặt với các hậu quả pháp lý.
Nếu một nhân viên hoặc ứng viên đưa ra các thông tin không đúng sự thật, như nói rằng công ty có hành vi lừa đảo hay vi phạm luật pháp mà không có chứng cứ cụ thể, đây là hành vi vi phạm Điều 16 Bộ luật Dân sự 2015 về việc bảo vệ quyền lợi của tổ chức và cá nhân.
4. Đưa ra thông tin mang tính công kích cá nhân hoặc tiêu cực quá mức
Việc đưa ra các bình luận công kích cá nhân, phê phán trực tiếp đồng nghiệp hay lãnh đạo công ty cũng là hành vi không nên có trong các bài review công ty. Những thông tin như vậy không chỉ làm mất đi sự tôn trọng đối với người khác mà còn có thể dẫn đến những tranh chấp pháp lý, đặc biệt nếu những thông tin này gây tổn hại đến danh tiếng cá nhân hay làm ảnh hưởng đến công việc của người bị chỉ trích.
Để tránh tình trạng này, người lao động chỉ nên tập trung vào những vấn đề liên quan đến công ty, môi trường làm việc, và chế độ đãi ngộ thay vì công kích cá nhân hay đưa ra những phán xét chủ quan.
5. Vi phạm các điều khoản trong hợp đồng lao động hoặc nội quy công ty
Nhiều hợp đồng lao động và quy chế công ty có điều khoản cấm nhân viên chia sẻ thông tin hoặc viết đánh giá trên các nền tảng công cộng mà không có sự đồng ý. Nếu người lao động vi phạm các điều khoản này khi viết review công ty, họ có thể bị xử lý kỷ luật theo hợp đồng lao động, hoặc thậm chí phải chịu trách nhiệm pháp lý nếu công ty cảm thấy rằng hành động này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh.
III. Làm sao để viết review công ty hợp pháp và có trách nhiệm?
Việc viết review công ty một cách hợp pháp và có trách nhiệm không chỉ bảo vệ quyền lợi của người lao động mà còn giúp tạo ra một môi trường làm việc minh bạch và công bằng. Dưới đây là các cách thức giúp người lao động viết các bài review công ty một cách hợp pháp và có trách nhiệm:
1. Tuân thủ các quy định pháp luật và đạo đức nghề nghiệp
Để viết một bài review công ty hợp pháp, điều đầu tiên bạn cần làm là tuân thủ các quy định của pháp luật. Người lao động có quyền bày tỏ ý kiến của mình về công ty, nhưng phải đảm bảo rằng các ý kiến đó không làm tổn hại đến danh dự, uy tín của công ty hoặc đồng nghiệp.
- Căn cứ pháp lý: Bạn cần hiểu rõ các quy định trong Bộ luật Lao động Việt Nam và Bộ luật Dân sự, nhất là các điều khoản liên quan đến quyền bày tỏ ý kiến và bảo vệ danh dự, uy tín. Việc cung cấp thông tin sai lệch, thiếu chính xác hoặc mang tính phỉ báng có thể dẫn đến các rủi ro pháp lý nghiêm trọng, bao gồm cả kiện tụng về tội phỉ báng, vu khống.
- Đạo đức nghề nghiệp: Khi review công ty, hãy chắc chắn rằng các nhận xét của bạn không mang tính công kích cá nhân mà chỉ đánh giá về môi trường làm việc, chế độ đãi ngộ và các vấn đề liên quan đến công ty. Review cần được thực hiện một cách khách quan, không dùng lời lẽ thô tục hay xúc phạm.
Ví dụ: Nếu bạn không hài lòng với cách mà công ty quản lý nhân viên, thay vì dùng những từ ngữ như “quản lý tệ hại” hay “công ty này không biết gì về quản lý”, bạn có thể nói rằng “công ty cần cải thiện cách giao tiếp giữa các bộ phận” hoặc “công ty có thể nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự”.
2. Giữ kín các thông tin bảo mật
Một trong những điều quan trọng khi viết review công ty là phải luôn giữ kín các thông tin bảo mật. Theo Điều 35 và 36 Bộ luật Lao động Việt Nam, người lao động có nghĩa vụ bảo mật các thông tin mà công ty cung cấp, đặc biệt là các bí mật kinh doanh, kế hoạch chiến lược hoặc dữ liệu khách hàng.
- Thông tin bảo mật có thể bao gồm: Dự án sản phẩm mới, chiến lược marketing, con số tài chính của công ty, dữ liệu cá nhân của khách hàng hoặc nhân viên, và bất kỳ thông tin nào không được phép công khai. Nếu bạn chia sẻ những thông tin này mà không có sự đồng ý của công ty, bạn có thể vi phạm hợp đồng lao động và có thể bị xử lý kỷ luật hoặc thậm chí bị kiện.
Ví dụ: Nếu bạn làm việc trong bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D) và biết rằng công ty sắp ra mắt một sản phẩm mới, bạn không nên tiết lộ thông tin này trong bài review công ty, vì đó là thông tin bảo mật. Để tránh rủi ro này, hãy luôn chắc chắn rằng bạn chỉ chia sẻ những thông tin mà bạn biết là công khai hoặc không có giá trị bảo mật. Đừng bao giờ đưa ra các con số tài chính chưa được công khai hoặc các chiến lược kinh doanh chưa được công nhận.
3. Tránh công kích cá nhân
Một yếu tố quan trọng khác khi viết review công ty là bạn cần tránh công kích hoặc chỉ trích cá nhân lãnh đạo, đồng nghiệp, hoặc bất kỳ ai trong công ty. Việc công kích cá nhân không chỉ có thể dẫn đến các vấn đề pháp lý mà còn có thể tạo ra một môi trường làm việc không lành mạnh.
Khi bạn review công ty, hãy luôn tập trung vào các vấn đề chung liên quan đến công ty, môi trường làm việc hoặc các vấn đề quản lý, thay vì đưa ra những chỉ trích cá nhân hoặc tạo ra những xung đột không cần thiết. Lý do: Các bài review công ty nên mang tính xây dựng, giúp công ty nhận diện và khắc phục những vấn đề, thay vì tạo ra những cuộc tranh cãi hoặc xung đột. Việc chỉ trích lãnh đạo hay đồng nghiệp sẽ chỉ khiến tình hình trở nên căng thẳng và có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn trong công ty sau này. Ví dụ: Thay vì nói “Sếp của tôi rất vô lý và không bao giờ lắng nghe nhân viên,” bạn có thể viết “Công ty có thể cải thiện quy trình giao tiếp giữa lãnh đạo và nhân viên để đảm bảo rằng mọi ý kiến đều được xem xét.” Điều này vừa giúp công ty nhận ra vấn đề, vừa không gây tổn hại đến danh dự của cá nhân nào.
4. Đọc kỹ hợp đồng lao động và nội quy công ty
Trước khi đăng bài review công ty, hãy chắc chắn rằng bạn không vi phạm các điều khoản trong hợp đồng lao động hoặc nội quy của công ty. Rất nhiều công ty có các điều khoản bảo mật thông tin hoặc các quy định về việc nhân viên không được chia sẻ các thông tin hoặc review công ty trên các nền tảng công khai mà không có sự đồng ý.
- Hợp đồng lao động: Hợp đồng lao động thường có các điều khoản liên quan đến việc chia sẻ thông tin của công ty, đặc biệt là các thông tin có tính bảo mật. Vì vậy, trước khi đưa ra bất kỳ nhận xét nào về công ty, hãy đọc lại hợp đồng của bạn để đảm bảo rằng bạn không vi phạm bất kỳ điều khoản nào.
- Nội quy công ty: Một số công ty có chính sách cấm nhân viên đưa ra những nhận xét tiêu cực hoặc đánh giá công ty trên các nền tảng công cộng mà không được sự cho phép. Nếu công ty của bạn có chính sách như vậy, bạn nên tuân thủ để tránh gặp rắc rối.
5. Review một cách khách quan và mang tính xây dựng
Một trong những yếu tố quan trọng trong việc review công ty hợp pháp là bạn cần giữ một thái độ khách quan, trung thực và mang tính xây dựng. Hãy đảm bảo rằng bạn không chỉ phê bình mà còn đưa ra những đề xuất cụ thể, giúp công ty hiểu được vấn đề và có thể cải thiện. Hãy đánh giá các khía cạnh khác nhau của công ty, từ môi trường làm việc, cơ hội thăng tiến, chế độ đãi ngộ, đến cách công ty đối xử với nhân viên. Cung cấp những nhận xét một cách khách quan thay vì chỉ chú trọng vào các vấn đề tiêu cực. Ví dụ: Nếu bạn cảm thấy công ty có vấn đề với chính sách đào tạo nhân viên, bạn có thể viết: “Công ty cần đầu tư nhiều hơn vào các chương trình đào tạo và phát triển nhân viên để giúp họ nâng cao kỹ năng và thăng tiến trong sự nghiệp.”
Kết luận
Việc review công ty là quyền lợi của người lao động và có thể giúp các ứng viên hiểu rõ hơn về môi trường làm việc trước khi quyết định gia nhập. Tuy nhiên, khi thực hiện điều này, người lao động cần phải tuân thủ các quy định pháp lý và đạo đức để tránh các rủi ro pháp lý không đáng có. Bằng cách tuân thủ các nguyên tắc bảo mật thông tin, tránh phỉ báng và công kích cá nhân, người lao động có thể chia sẻ ý kiến của mình một cách hợp pháp và có trách nhiệm, đồng thời bảo vệ bản thân khỏi những vấn đề pháp lý sau này.