Agile (viết tắt của Agile Software Development) là một phương thức phát triển phần mềm linh hoạt, được thực hiện bằng cách sử dụng các bước lặp ngắn từ 1 đến 4 tuần. Mục tiêu của Agile là giúp rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm, đưa sản phẩm đến với tay khách hàng càng sớm càng tốt.
Về bản chất, Agile giống như một phương pháp luận, một triết lý dựa trên nguyên tắc phân đoạn vòng lặp (iterative) và tăng trưởng (incremental) nên sở hữu tính linh hoạt cao. Tính chất này đi ngược lại với các phương pháp quản lý dự án truyền thống – vốn dĩ triển khai các giai đoạn một cách tuyến tính và vô cùng bị động trước các thay đổi bất ngờ.
Hiện nay trong các công ty hiện đại hay chuyển đổi số, văn hóa Agile càng ngày được biết tới rộng rãi hơn nhờ những lợi ích mà nó mang lại. Văn hóa theo Agile không chỉ là một vấn đề trừu tượng, mà nó còn thể hiện trong cả những hoạt động cụ thể như tổ chức đội ngũ nhân viên, xây dựng cách thức hợp tác, làm việc giữa các cá nhân, phòng ban,… Dưới đây là một số lợi ích rõ nét nhất của văn hóa doanh nghiệp Agile:
Cứ nhắc đến Agile thì đầu tiên phải kể tới sự linh hoạt mà tư duy này mang lại. Trong thời kì biến động ngày nay, việc trang bị một tư duy linh hoạt, coi thay đổi là cơ hội là điều mà mọi doanh nghiệp đều mong muốn. Đây cũng chính là lí do mà nhiều công ty hàng đầu thế giới lựa chọn Agile như Microsoft, Apple, Facebook,…
Văn hóa Agile đề cao “Tư duy phát triển”, đó có nghĩa là mọi cá nhân trong tổ chức đều liên tục học tập và phát triển không ngừng. Khi làm việc theo văn hóa Agile, các cá nhân đều sẽ có chung một cách tư duy chung – đó là năng lực của cá nhân và nhóm là vô hạn, điều quan trọng là ngày mai của ta chắc chắn phải tốt hơn ngày hôm nay. Ví dụ nổi bật về phong cách văn hóa này đó chính là Google, Apple, Facebook,… Những công ty hàng đầu áp dụng văn hóa Agile đều có một đội ngũ nhân viên rất tài năng, không chỉ bởi đầu vào họ là những người rất xuất chúng, mà còn do mỗi ngày họ đều cố gắng học hỏi và phát triển hơn.
Trong Agile, các cá nhân đều được khuyến khích sáng tạo không ngừng, họ luôn được khuyến khích từ sếp mình bằng cách thể hiện năng lực. Trong Agile đề cao việc trao quyền từ các cấp lãnh đạo, vì vậy có thể thấy việc các nhân sự trong công ty có văn hóa Agile đều phát triển rất nhanh.
Nền tảng văn hóa Agile phải được nuôi dưỡng từ cấp lãnh đạo. Nếu người đứng đầu vẫn giữ cách quản lý cũ – theo dõi, kiểm soát vi mô – thì toàn bộ tổ chức không thể thực sự Agile. Lãnh đạo cần chuyển vai trò từ “người ra lệnh” sang “người huấn luyện và hỗ trợ”, tạo không gian cho đội ngũ chủ động ra quyết định và chấp nhận thử – sai. Việc CEO hoặc CTO chủ động tham gia sprint review, retrospective sẽ truyền thông điệp rõ ràng rằng Agile là một hệ tư duy toàn công ty, chứ không chỉ là phương pháp kỹ thuật trong nhóm dev.
Agile không phù hợp với cấu trúc phân tầng kiểu “dev làm việc riêng, tester kiểm riêng, UI đưa sau” – thay vào đó, nhóm cần đủ thành phần: phát triển, kiểm thử, phân tích nghiệp vụ, thiết kế… làm việc sát cánh với nhau theo từng sprint. Mỗi team nên có quyền quyết định về tiến độ, phương pháp làm việc, cách tổ chức backlog riêng. Văn hóa trao quyền đi kèm với trách nhiệm sẽ giúp nhân sự cảm thấy tin tưởng, từ đó tăng tính cam kết và hiệu suất dài hạn.
Minh bạch là một trong những trụ cột cốt lõi của văn hóa Agile. Các công cụ như Jira, Trello, ClickUp… giúp mọi người nắm rõ công việc đang diễn ra, ai phụ trách, deadline là khi nào. Các cuộc họp như daily stand-up, sprint planning hay review không chỉ là hình thức, mà là kênh để khơi thông giao tiếp, chia sẻ khó khăn, và điều phối công việc liên phòng ban. Một công ty IT thực sự Agile là nơi mọi người không sợ nói ra vấn đề – vì họ tin rằng mình đang được lắng nghe, không bị phán xét.
Thay vì phát triển một sản phẩm lớn trong 6 tháng rồi mới đưa ra thị trường, Agile khuyến khích chia nhỏ thành các phần giá trị nhỏ (increment) và thử nghiệm với người dùng càng sớm càng tốt. Mỗi lần release là một cơ hội học hỏi thực tế. Việc liên tục nhận phản hồi thực từ người dùng giúp công ty tránh “ảo tưởng nội bộ”, đồng thời linh hoạt điều chỉnh hướng đi mà không lãng phí tài nguyên vào những tính năng không cần thiết.
Agile không tránh né thất bại – ngược lại, thất bại là cơ hội để học hỏi và cải tiến. Một tổ chức có văn hóa Agile sẽ không tìm kiếm “người chịu trách nhiệm”, mà tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ (root cause) để điều chỉnh hệ thống. Những buổi retrospective chính là lúc để đội ngũ phản ánh, nhìn lại và đề xuất hành động mới. Nếu nhân viên cảm thấy an toàn khi thừa nhận sai lầm, họ sẽ sáng tạo và chủ động hơn rất nhiều.
Một công ty không thể “trở thành Agile” chỉ bằng cách đổi tên phòng ban hay lập Scrum team. Văn hóa Agile đòi hỏi cấu trúc tổ chức, quy trình, và thậm chí cách đánh giá hiệu suất cũng phải được điều chỉnh. Thay vì KPI cứng nhắc từng cá nhân, nên áp dụng đánh giá dựa trên kết quả nhóm (team-based outcome). Quy trình làm việc cũng cần dịch chuyển từ mô hình “đầu vào – đầu ra cố định” sang “tối ưu giá trị trong từng chu kỳ ngắn”, linh hoạt theo nhu cầu thị trường thực tế.
| Mô hình | Đặc điểm chính | Phù hợp với | Lưu ý khi triển khai |
|---|---|---|---|
| Agile Manifesto | Tuyên ngôn tư tưởng với 4 giá trị & 12 nguyên lý cốt lõi. | Mọi công ty bắt đầu với Agile. | Cần thảo luận – nội hóa tư duy, tránh biến Agile thành thủ tục hình thức. |
| Scrum | Có 3 vai trò, 5 sự kiện, 3 artefacts – chia chu kỳ Sprint (1–4 tuần). | Nhóm phát triển sản phẩm, team startup. | Cần hiểu rõ vai trò, tránh "diễn kịch Scrum", Scrum không thay thế tư duy Agile. |
| Kanban | Quản lý trực quan công việc theo trạng thái; giới hạn WIP. | DevOps, QA, IT support, đội xử lý yêu cầu liên tục. | Dễ áp dụng, nhanh gọn; hiệu quả nếu kiểm soát tốt luồng công việc & cải tiến đều đặn. |
| Spotify Model | Tổ chức theo Squad – Tribe – Chapter – Guild, tạo sự linh hoạt quy mô lớn. | Công ty đang mở rộng, muốn giữ tinh thần startup. | Yêu cầu nền tảng Agile vững; đầu tư mạnh vào giao tiếp & văn hóa học tập nội bộ. |
| SAFe (Scaled Agile) | Framework mở rộng Agile toàn doanh nghiệp, có 4 cấp độ từ Team đến Portfolio. | Doanh nghiệp >200 người, có phân tầng tổ chức rõ ràng. | Khá nặng quy trình, phù hợp nếu công ty đã trưởng thành và cần đồng bộ nhiều phòng ban. |
Agile đặt nền tảng trên sự linh hoạt và tự chủ, trong khi nhiều công ty IT – đặc biệt là doanh nghiệp lớn hoặc truyền thống – lại quen với mô hình quản lý phân cấp, kiểm soát chặt chẽ và thói quen làm việc theo kế hoạch cố định. Khi nhân viên đã quen “chờ sếp chỉ đạo” và quản lý thì lo “mọi thứ phải đúng quy trình”, Agile dễ bị xem là thiếu kiểm soát, gây rối loạn. Đây là rào cản tâm lý lớn nhất khiến việc chuyển đổi Agile thất bại ngay từ bên trong.
Agile không thể thành công nếu chỉ áp dụng công cụ mà không có người định hướng tư duy. Nhiều doanh nghiệp hiểu sai rằng chỉ cần “dùng Jira, chia sprint, họp daily” là đã Agile. Thực tế, vai trò như Agile Coach hay Scrum Master là những người giúp tổ chức duy trì đúng tinh thần Agile, giải quyết xung đột nhóm, nâng cao năng lực tự tổ chức và liên tục cải tiến. Nếu thiếu những vai trò này, team dễ sa vào hình thức mà mất chất.
Một lỗi phổ biến là chỉ áp dụng Agile trong nhóm kỹ thuật (dev, product), trong khi bộ phận khác như marketing, sales, kế toán... vẫn làm theo mô hình quản trị truyền thống. Sự “lệch nhịp” giữa các phòng ban gây ra xung đột, trì trệ và khiến nhóm Agile mất động lực. Agile là một triết lý vận hành toàn công ty – nếu chỉ cải tiến một phần mà không có sự đồng bộ, văn hóa Agile sẽ bị triệt tiêu hoặc biến tướng.
Agile khuyến khích làm việc theo nhóm, cùng nhau đạt mục tiêu – trong khi nhiều công ty vẫn dùng KPI cá nhân đơn lẻ để đánh giá hiệu suất. Điều này tạo ra mâu thuẫn nội tại: nhân viên chỉ quan tâm đến phần việc của mình, không hợp tác, không hỗ trợ đồng đội. Ngoài ra, nếu KPI chỉ nhấn mạnh số lượng (số task, giờ làm, số bug xử lý...) mà bỏ qua giá trị mang lại cho người dùng, thì tư duy Agile sẽ không thể phát triển đúng cách.
Một số tổ chức triển khai Agile như một “dự án thay đổi” mà không thực sự hiểu rõ triết lý của nó. Họ tạo các team Scrum, tổ chức các buổi họp đầy đủ nhưng không có tinh thần học hỏi, cải tiến, hoặc giao tiếp thực sự cởi mở. Agile trở thành “nghi lễ hình thức” thay vì lối tư duy hành động. Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả, mà còn khiến nhân sự hoài nghi, dẫn đến mất niềm tin vào mô hình.
Đọc thêm:
Văn hóa công ty là gì? ý nghĩa, cách xây dựng cho doanh nghiệp 2025
Đăng nhập để có thể bình luận
Với sự tiến bộ của công nghệ, việc áp dụng công nghệ trong giáo dục đã trở thành một xu hướng không thể phủ nhận. Công nghệ trong giáo dục mang lại nhiều lợi ích cho cả giáo viên lẫn học sinh, giúp tăng cường hiệu quả giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tương tác. Cùng 1900.com.vn chia sẻ các giải pháp ứng dụng công nghệ vào giáo dục nhé!
Chiến lược phát triển startup giáo dục cần tập trung vào việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp vững mạnh, kết hợp chặt chẽ giữa đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng thực tế, đồng thời chú trọng đến việc đổi mới sáng tạo và tiếp cận công nghệ. Cùng 1900.com.vn chia sẻ nhé!
Trong bối cảnh thị trường giáo dục cạnh tranh khốc liệt hiện nay, việc xây dựng thương hiệu cho trường học không còn là một lựa chọn mà đã trở thành một nhu cầu cấp thiết. Cùng 1900.com.vn chia sẻ cách phát triển thương hiệu trường học nhé!