Điều kiện và Lộ trình trở thành một Nhân viên thư viện?

Nhân viên Thư viện là một công việc quan trọng và đa dạng trong lĩnh vực quản lý thông tin và tri thức. Những người làm công việc này được giao nhiệm vụ quản lý, bảo quản, và cung cấp tài liệu cho cộng đồng người đọc. Công việc của họ không chỉ là sắp xếp sách vào các kệ đúng thứ tự mà còn bao gồm tư vấn và hỗ trợ người đọc trong việc tìm kiếm thông tin, nghiên cứu, và đọc sách.

Lộ trình thăng tiến của Nhân viên Thư viện

Mức lương trung bình của Nhân viên Thư viện tại Việt Nam khoảng từ 5 triệu - 10 triệu VND/tháng. Lương của từng cấp bậc thăng tiến vị trí Nhân viên Thư viện tại Việt Nam có thể thay đổi theo từng địa điểm cụ thể và tổ chức nhưng dưới đây là một ví dụ về mức lương thông thường ước tính cho các cấp bậc từ thực tập sinh đến cấp bậc cao hơn.

• Đối với Nhân viên giám sát camera, khoảng từ 5 triệu - 10 triệu VND/tháng.
• Đối với Nhân viên môi trường , khoảng từ 5 triệu - 10 triệu VND/tháng.

Lộ trình thăng tiến của Nhân viên Thư viện thường bao gồm các cấp bậc từ thực tập sinh đến vị trí cao hơn như Nhân viên Thư viện hạng I, II, III. Dưới đây là mô tả về từng cấp bậc trong hệ thống thăng tiến của Nhân viên Thư viện:

1. Thực tập sinh thư viện

Mức lương: 1 - 2 triệu/tháng

Kinh nghiệm làm việc: Dưới 1 năm

Thực tập sinh thư viện là những người mới vào nghề quản lý Thư viện có nhiệm vụ chính là quan sát hỗ trợ các hoạt động cho người hướng dẫn chính. Bạn sẽ học cách làm việc trong môi trường thực tiễn và xây dựng kỹ năng cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ của một Nhân viên Thư viện.

>> Đánh giá: Nhân viên Thư viện thường được tiếp xúc và tiếp cận với một lượng lớn sách, tài liệu, và thông tin chuyên môn. Điều này giúp họ có cơ hội học hỏi liên tục và mở rộng kiến thức. Ngoài ra, Nhân viên Thư viện thường phải làm việc với độc giả, giúp họ tìm kiếm thông tin, tài liệu, và giải quyết các câu hỏi. Điều này giúp họ phát triển kỹ năng giao tiếp và khả năng trợ giúp người khác.

2. Nhân viên Thư viện hạng I

Mức lương: 5 - 8 triệu/tháng

Kinh nghiệm làm việc: 1 - 3 năm

Nhân viên Thư viện hạng I là người có trách nhiệm chủ trì xây dựng kế hoạch hoạt động dài hạn, trung hạn, hàng năm, kế hoạch phát triển văn hóa đọc của đơn vị và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt, nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu của khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong hoạt động thư viện,  tổ chức hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ thư viện theo quy định của pháp luật và các hoạt động khác nhằm thúc đẩy phát triển văn hóa đọc.

>> Đánh giá: Nhân viên Thư viện hạng I có lộ trình thăng tiến rõ ràng, từ việc phát triển kỹ năng quản lý tài liệu và thông tin đến khả năng tổ chức các hoạt động thư viện. Họ có thể thăng tiến lên các vị trí Nhân viên Thư viện hạng II,III nhờ vào kinh nghiệm, sự tận tâm và khả năng cải tiến quy trình làm việc trong môi trường thư viện.

3. Nhân viên Thư viện hạng II

Mức lương: 7 - 10 triệu/tháng

Kinh nghiệm làm việc: 3 - 5 năm

Nhân viên Thư viện hạng II là người có nhiệm vụ tham gia xây dựng tiêu chuẩn quốc gia trong hoạt động thư viện, tham gia tổng kết đánh giá, đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ thư viện, tham gia xây dựng nội dung chương trình, biên soạn tài liệu và tham gia bồi dưỡng, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho thư viện viên hạng dưới.

4. Nhân viên Thư viện hạng III

Mức lương: 8 - 12 triệu/tháng

Kinh nghiệm làm việc: 5 - 7 năm

Nhân viên Thư viện hạng III là người có kinh nghiệm có trách nhiệm xây dựng kế hoạch hàng năm về nhiệm vụ chuyên môn thư viện được giao và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt, thực hiện các hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ thư viện theo phân công, tham gia nghiên cứu, ứng dụng các thành tựu của khoa học và công nghệ trong hoạt động thư viện. 

Lộ trình thăng tiến này thường còn đi kèm với việc liên tục học hỏi và phát triển kỹ năng cá nhân. Mỗi cấp bậc đều đóng góp quan trọng vào hoạt động tổ chức và phục vụ của thư viện, đảm bảo rằng độc giả luôn nhận được sự hỗ trợ và tiện ích tốt nhất từ thư viện.

Yêu cầu tuyển dụng với vị trí Nhân viên Thư viện

Yêu cầu tuyển dụng cho một vị trí Nhân viên Thư viện có thể được xác định dựa trên các tiêu chí sau:

Yêu cầu bằng cấp và kiến thức chuyên môn 

• Đào tạo và Học vấn: Ứng viên cần có bằng cử nhân (hoặc cao hơn) trong lĩnh vực Thư viện học, Khoa học thông tin hoặc một lĩnh vực liên quan. Đào tạo hoặc chứng chỉ về quản lý thư viện cũng có thể được yêu cầu.
• Hiểu biết về hệ thống thư viện: Ứng viên nên có kiến thức về cách quản lý và tổ chức tài liệu, sử dụng hệ thống thư viện, sắp xếp, phân loại và bảo quản tài liệu.
• Kiến thức về cơ sở dữ liệu: Hiểu biết về cách sử dụng cơ sở dữ liệu thư viện và phần mềm quản lý thư viện là một lợi thế.
• Nắm vững các nguồn tài liệu: Có khả năng tìm kiếm và sử dụng các nguồn tài liệu trực tuyến và offline như sách, tạp chí, hồ sơ, và cơ sở dữ liệu.

Yêu cầu về kỹ năng

• Kỹ năng giao tiếp: Khả năng giao tiếp một cách hiệu quả với khách hàng và đồng nghiệp là quan trọng. Điều này bao gồm khả năng lắng nghe, trả lời câu hỏi và hỗ trợ khách hàng.
• Kỹ năng sử dụng công nghệ: Sử dụng máy tính, phần mềm quản lý thư viện và các công cụ tìm kiếm trực tuyến là cần thiết.
• Kỹ năng tổ chức: Có khả năng tổ chức tài liệu, xếp hạng sách và duyệt lại tài liệu trong thư viện.
• Kỹ năng nghiên cứu: Có khả năng tiến hành nghiên cứu cơ bản để hỗ trợ việc tìm kiếm thông tin và giải quyết vấn đề của khách hàng.
• Kỹ năng làm việc nhóm: Thư viện thường là nơi làm việc nhóm, vì vậy khả năng làm việc và hợp tác trong môi trường đa dạng là rất quan trọng.
• Kỹ năng quản lý thời gian: Quản lý thời gian để xử lý nhiều công việc cùng một lúc là cần thiết.
• Tinh thần trách nhiệm và chính trực: Sự tôn trọng quy tắc và luật pháp về sử dụng tài liệu thư viện là điều quan trọng.

Các yêu cầu khác 

• Có tinh thần trách nhiệm với công việc được giao, tuân thủ quy định của pháp luật; thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa vụ của viên chức trong hoạt động nghề nghiệp.
• Tâm huyết với nghề, trung thực, khách quan, thẳng thắn; làm việc khoa học, có chính kiến rõ ràng; có thái độ khiêm tốn, đúng mực khi tiếp xúc với nhân dân; có ý thức đấu tranh với những hành vi sai trái, tiêu cực; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
• Tôn trọng quyền tiếp cận và sử dụng thư viện của mọi tầng lớp nhân dân theo quy định của pháp luật. Có ý thức cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ thư viện.
• Có tinh thần đoàn kết, tích cực, chủ động phối hợp với đồng nghiệp thực hiện nhiệm vụ được giao.
• Không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất, trình độ, năng lực.

Tùy vào quy mô và yêu cầu cụ thể của thư viện, các tiêu chí có thể khác nhau. Tuy nhiên, những tiêu chí này cung cấp một bức tranh tổng quan về những gì một Nhân viên Thư viện cần phải có để làm việc hiệu quả trong môi trường thư viện.

5 bước giúp Nhân viên Thư viện thăng tiến nhanh trong trong công việc

Các bước để trở thành Nhân viên Thư viện

Để trở thành một Nhân viên Thư viện, bạn cần tuân theo một số bước cơ bản sau đây:

Học vấn và kiến thức cơ bản

Hoàn thành trình độ học vấn yêu cầu. Đa số các vị trí Nhân viên Thư viện yêu cầu tối thiểu một bằng cử nhân về Thư viện học hoặc một lĩnh vực liên quan như Thư viện học, Khoa học Thông tin, văn hóa học, hoặc ngôn ngữ học.

Học các kỹ năng cần thiết

Hiểu biết về cách quản lý sách và tài liệu.

Sử dụng hiệu quả các hệ thống quản lý thư viện và phần mềm liên quan.

Kỹ năng tìm kiếm thông tin, nghiên cứu, và phân loại tài liệu.

Kỹ năng quản lý thời gian và làm việc cẩn thận.

Tìm hiểu về thư viện cụ thể

Điều này bao gồm việc nghiên cứu về thư viện nơi bạn muốn làm việc để hiểu về nguyên tắc và quy tắc của họ.

Học tiếng nói và viết tốt

Nhân viên Thư viện thường phải giao tiếp với khách hàng, trả lời câu hỏi, và viết báo cáo.

Tìm kiếm cơ hội việc làm

Tìm việc làm tại các thư viện công cộng, trường học, đại học, hoặc tổ chức khác có thư viện.

Nộp đơn ứng tuyển

Theo dõi các vị trí mở và nộp đơn ứng tuyển, tuân thủ quy trình tuyển dụng của tổ chức.

Phỏng vấn

Chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn, trong đó bạn sẽ thảo luận về kỹ năng, kinh nghiệm, và kiến thức liên quan đến công việc Nhân viên Thư viện.

Thực tập (nếu cần)

Một số tổ chức yêu cầu thực tập trước khi cung cấp vị trí làm việc cố định. Hãy sẵn sàng tham gia thực tập nếu cần.

Bắt đầu làm việc

Sau khi được chọn, hãy thực hiện công việc của bạn với tận tâm và hiệu suất cao để xây dựng sự nghiệp trong lĩnh vực Thư viện học.

Làm việc trong lĩnh vực Thư viện học đòi hỏi kiên nhẫn, sự tỉ mỉ, và khả năng làm việc với nhiều người khác nhau. Hãy chuẩn bị sẵn sàng và cố gắng học hỏi thêm để phát triển trong ngành này.

Các trường đào tạo nghề Nhân viên Thư viện tại Việt Nam

Tại Việt Nam, có một số trường đào tạo nghề Nhân viên Thư viện và các chương trình học liên quan đến lĩnh vực này. Dưới đây là một số ví dụ về trường và cơ sở đào tạo có chương trình đào tạo Nhân viên Thư viện:

• Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM (HCMUTE): HCMUTE có chương trình đào tạo Nhân viên Thư viện trong khóa học Cử nhân Quản lý Thông tin và Thư viện. Đây là một trong những trường hàng đầu ở Việt Nam về lĩnh vực này.
• Trường Đại học Văn Lang: Trường này cung cấp khóa học Cử nhân Quản lý Thông tin và Thư viện.
• Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM (USSH): USSH cũng có chương trình đào tạo về Thư viện học và Quản lý Thông tin.
• Trường Cao đẳng Công nghệ Thông tin Hải Phòng (HaiPhongIT): HaiPhongIT có khóa học Trung cấp Quản lý Thư viện.
• Trường Trung cấp Công nghệ Thông tin và Truyền thông TP.HCM (FPT Polytechnic): FPT Polytechnic cũng cung cấp khóa học Trung cấp về Thư viện và Thông tin học.
• Trường Cao đẳng Công nghệ Thông tin và Truyền thông Hà Nội (Hanoi UIT): Hanoi UIT có chương trình đào tạo Cử nhân Quản lý Thông tin và Thư viện.
• Trường Cao đẳng Công nghệ Thông tin TP.HCM (HCMCT): HCMCT cung cấp khóa học Cử nhân Quản lý Thông tin và Thư viện.
• Trường Cao đẳng Công nghệ Thông tin và Truyền thông Đà Nẵng (DUT): DUT cũng có khóa học về Quản lý Thông tin và Thư viện.

Nhớ rằng các chương trình và khóa học có thể thay đổi theo thời gian, vì vậy bạn nên liên hệ trực tiếp với các trường hoặc cơ sở đào tạo để có thông tin cụ thể và cập nhật về các khóa học và yêu cầu nhập học.