I. Ngành E-commerce tại Việt Nam
Trong vài năm trở lại đây, ngành E-commerce tại Việt Nam đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng ấn tượng, với doanh thu toàn thị trường năm 2024 ước đạt hơn 20 tỷ USD, lọt top 5 quốc gia có tốc độ phát triển thương mại điện tử nhanh nhất Đông Nam Á. Người tiêu dùng Việt ngày càng chuộng mua sắm online nhờ vào sự tiện lợi, giá cả cạnh tranh và hệ sinh thái mua sắm ngày càng hoàn thiện.
Ở vị trí dẫn đầu, Shopee, Tiki, Lazada đang là những ông lớn thống lĩnh thị trường. Shopee chiếm hơn 70% lưu lượng truy cập từ người dùng, Tiki tiếp tục phát triển mạnh ở phân khúc hàng Việt chất lượng, còn Lazada đầu tư mạnh vào livestream và các chiến dịch Flash Sale. Với chiến lược "đốt tiền", quảng cáo khủng, ưu đãi giao hàng – những sàn TMĐT này gần như phủ sóng toàn bộ hành trình mua sắm của người tiêu dùng.
Tuy nhiên, sự cạnh tranh khốc liệt từ các ông lớn khiến các công ty nhỏ và startup trong ngành thương mại điện tử gặp nhiều thử thách. Không ít doanh nghiệp trẻ bị “đè bẹp” bởi sức mạnh thương hiệu, nguồn lực và ưu thế công nghệ của các tập đoàn lớn.
Vậy câu hỏi đặt ra là: Các công ty nhỏ đang làm gì để tồn tại – và quan trọng hơn là cạnh tranh – trong thị trường mà Shopee và Tiki dường như chiếm mọi spotlight? Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích thách thức và chiến lược thực tế mà các doanh nghiệp nhỏ có thể áp dụng để không bị “nuốt chửng” trong cuộc chơi E-commerce hiện đại.

II. Những khó khăn các công ty nhỏ gặp phải khi đối đầu với Shopee, Tiki
Trong thị trường E-commerce Việt Nam hiện nay, các công ty nhỏ và startup TMĐT không chỉ đối mặt với rào cản từ phía khách hàng mà còn phải liên tục tìm cách tồn tại giữa “biển lớn” do Shopee, Tiki và Lazada làm chủ. Dưới đây là những khó khăn điển hình khiến không ít doanh nghiệp non trẻ phải từ bỏ cuộc chơi chỉ sau một thời gian ngắn.
1. Hạn chế về ngân sách Marketing và chi phí vận hành
Một trong những bất lợi lớn nhất của các doanh nghiệp nhỏ chính là thiếu ngân sách để tiếp cận khách hàng. Trong khi các “ông lớn” có thể chi hàng chục tỷ đồng mỗi tháng cho quảng cáo Google, Facebook, TikTok hay chạy các chiến dịch Mega Sale, thì các công ty nhỏ chỉ có thể “liệu cơm gắp mắm”.
Ngoài ra, chi phí vận hành cũng là một rào cản lớn: từ thuê kho, vận chuyển, đóng gói, nhân sự đến dịch vụ khách hàng. Thiếu quy mô khiến các công ty nhỏ không đạt được lợi thế về chi phí trên mỗi đơn hàng như các sàn TMĐT lớn.
2. Bị lép vế về thương hiệu và niềm tin người tiêu dùng
Đa phần người tiêu dùng Việt đã quen thuộc với việc mua hàng trên Shopee, Tiki. Họ tin tưởng vào các yếu tố như: chính sách đổi trả rõ ràng, hệ thống đánh giá sản phẩm, thanh toán an toàn, giao hàng nhanh. Trong khi đó, các thương hiệu nhỏ thường không có được sự tin tưởng này, đặc biệt nếu chỉ mới khởi nghiệp.
Người dùng thường ngại mua trên những website ít tên tuổi hoặc lo ngại về chất lượng khi mua từ shop nhỏ lẻ trên mạng xã hội. Đây là rào cản khiến nhiều doanh nghiệp E-commerce nhỏ khó xây dựng tập khách hàng trung thành.
3. Khó khăn trong logistics và dịch vụ hậu cần
Shopee và Tiki sở hữu hệ thống logistics riêng, từ kho hàng đến đối tác vận chuyển độc quyền, giúp họ kiểm soát tốt tốc độ giao hàng và chất lượng dịch vụ. Ngược lại, các công ty nhỏ phải phụ thuộc vào bên thứ ba như Giao Hàng Nhanh, GHTK, Viettel Post,… dẫn đến rủi ro cao hơn trong việc giao trễ, mất hàng hoặc phát sinh chi phí không lường trước.
Ngoài ra, việc không đủ đơn hàng để thương lượng giá tốt với đơn vị vận chuyển cũng khiến chi phí logistics bị đội lên.
4. “Cuộc đua giảm giá” khiến lợi nhuận bị bào mòn
Một đặc sản của thương mại điện tử tại Việt Nam là “đua nhau giảm giá”. Shopee hay Tiki luôn có các chương trình như Flash Sale, Freeship Xtra, hoặc mã giảm giá toàn sàn. Người dùng ngày càng có thói quen “săn sale” – điều mà các shop nhỏ không thể đáp ứng thường xuyên.
Nếu cố gắng theo cuộc đua giá, các doanh nghiệp nhỏ sẽ nhanh chóng rơi vào bẫy mất lợi nhuận – mất sức cạnh tranh – mất khả năng tồn tại.
III. Chiến lược giúp công ty nhỏ cạnh tranh hiệu quả với Shopee, Tiki
Dù không có nguồn lực “khủng” như các ông lớn, nhưng các công ty E-commerce nhỏ vẫn có cơ hội bứt phá nếu biết tận dụng đúng chiến lược. Không phải lúc nào "to" cũng thắng. Trong thời đại mà cá nhanh ăn cá chậm, sự linh hoạt, sáng tạo và tập trung vào giá trị cốt lõi có thể giúp doanh nghiệp nhỏ “sống khoẻ” và thậm chí tạo dựng chỗ đứng riêng trên thị trường.
Dưới đây là 5 chiến lược thực tế mà nhiều công ty nhỏ đang áp dụng hiệu quả để cạnh tranh với Shopee, Tiki:
1. Tập trung vào thị trường ngách thay vì cạnh tranh đại trà
Thay vì cố gắng bán mọi thứ như Shopee, các công ty nhỏ nên chọn một phân khúc thị trường cụ thể, ví dụ như:
- Đồ chơi giáo dục cao cấp cho trẻ
- Mỹ phẩm organic handmade
- Đồ nội thất tối giản theo phong cách Nhật
- Đặc sản vùng miền hoặc sản phẩm thuần Việt
Khi làm chủ một “ngách” nhất định, doanh nghiệp sẽ có lợi thế về hiểu khách hàng, dễ xây thương hiệu và giữ chân người mua trung thành.

2. Xây dựng thương hiệu cá nhân hóa và nội dung chân thực
Thay vì chạy quảng cáo hàng loạt, nhiều công ty nhỏ đang chọn cách kể câu chuyện thương hiệu, chia sẻ hành trình khởi nghiệp, hậu trường sản phẩm, hoặc review thực tế của khách hàng thật.
Các kênh như Facebook, TikTok, Instagram, Blog cá nhân được tận dụng tối đa để tạo sự gần gũi. Chính sự chân thật, gần gũi và cá tính hóa trải nghiệm mua sắm giúp thương hiệu nhỏ gây ấn tượng mạnh hơn so với các sàn “vô danh” kiểu Shopee Mall.
3. Tối ưu trải nghiệm khách hàng, dịch vụ chăm sóc tận tâm
Shopee và Tiki mạnh về hệ thống, nhưng đôi khi thiếu sự linh hoạt và cá nhân hóa. Đây chính là "khe hở" để doanh nghiệp nhỏ tạo lợi thế. Ví dụ:
- Tư vấn riêng cho từng khách
- In thiệp tay cảm ơn
- Gói quà miễn phí cho đơn hàng đặc biệt
- Xử lý khiếu nại nhanh gọn, không qua hệ thống rườm rà
Dịch vụ tốt tạo nên sự khác biệt và là yếu tố quan trọng giúp giữ chân khách hàng cũ – yếu tố sống còn của TMĐT.
4. Tận dụng đa nền tảng bán hàng – không phụ thuộc sàn lớn
Nhiều doanh nghiệp nhỏ đang kết hợp nhiều kênh cùng lúc: Website riêng, bán hàng qua TikTok Shop, Fanpage, Zalo OA, Shopee,… để giảm rủi ro phụ thuộc vào một sàn. Đồng thời, việc sở hữu data khách hàng từ web riêng còn giúp doanh nghiệp chủ động remarketing, upsell và xây dựng chương trình khách hàng thân thiết.
Bán đa kênh (omnichannel) là xu hướng bắt buộc nếu muốn phát triển bền vững.
5. Liên kết cộng đồng – hợp tác thay vì đơn độc
Thay vì cạnh tranh đơn lẻ, nhiều thương hiệu nhỏ đang liên kết để cùng nhau “đấu” với ông lớn. Ví dụ:
- Gói combo nhiều thương hiệu cùng phân khúc
- Tổ chức hội chợ offline dành riêng cho local brand
- Cùng nhau tạo nội dung TikTok/Instagram dạng "review chéo"
Sức mạnh cộng đồng giúp các thương hiệu nhỏ lan tỏa nhanh hơn và tạo cảm giác đáng tin, chất lượng cao trong mắt khách hàng.

IV. Case Study: Một số công ty nhỏ tại Việt Nam đã làm gì để thành công?
Thay vì cố gắng “đối đầu trực tiếp” với Shopee, Tiki về giá cả và quảng cáo, nhiều doanh nghiệp thương mại điện tử nhỏ tại Việt Nam đã chọn cho mình lối đi riêng, tập trung vào thị trường ngách, xây dựng thương hiệu mạnh mẽ và tận dụng nền tảng công nghệ mới để vươn lên.
Dưới đây là 3 case study điển hình cho thấy: nếu chiến lược đủ linh hoạt, sáng tạo – “kẻ nhỏ” vẫn có thể cạnh tranh và tăng trưởng bền vững.
1. Coolmate – Startup bán đồ thời trang nam qua website riêng
Coolmate là startup Việt chuyên bán đồ lót, quần áo cơ bản cho nam giới. Thay vì lên sàn TMĐT, Coolmate chọn cách tự xây dựng website bán hàng riêng, đầu tư mạnh vào UX/UI, logistics nội bộ và chăm sóc khách hàng tận tâm.
Điểm nổi bật:
- Tập trung thị trường ngách: chỉ bán sản phẩm cơ bản cho nam giới, dễ chọn – dễ mặc – dễ mua.
- Không “chơi sân” Shopee hay Tiki mà xây dựng nền tảng riêng, chủ động về data khách hàng.
- Giao hàng nhanh trong 24h nội thành và có chính sách “đổi trả 60 ngày miễn phí”.
- Tạo sự tin tưởng với khách hàng thông qua các chiến dịch truyền thông minh bạch như công khai báo cáo tài chính, hậu trường sản xuất.
Coolmate là minh chứng rằng nếu đi đúng thị trường ngách và đầu tư nghiêm túc vào thương hiệu + logistics, startup hoàn toàn có thể thành công mà không cần “núp bóng” Shopee.
Haravan – Công ty hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tự tạo sàn TMĐT riêng
Dù không bán sản phẩm trực tiếp, nhưng Haravan là ví dụ điển hình cho mô hình hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ "không cần Shopee vẫn bán tốt".

Đọc thêm: Tuyển dụng các vị trị tại Haravan
Điểm nổi bật:
- Cung cấp nền tảng giúp doanh nghiệp nhỏ xây dựng website bán hàng, tích hợp Facebook, Zalo, POS, TikTok trong một hệ thống duy nhất.
- Hệ thống CRM, quản lý đơn hàng, khách hàng, kho – giúp giảm phụ thuộc vào sàn lớn, chủ động nguồn data và chiến lược.
- Đã hợp tác với hàng nghìn thương hiệu nhỏ, local brand như Curnon, Juno, Aeon Việt Nam,…
Thay vì trực tiếp đối đầu Shopee, Haravan chọn vai trò “cung cấp vũ khí” cho các thương hiệu nhỏ, giúp họ tạo dựng hệ sinh thái bán hàng độc lập và bền vững.
Trong cuộc đua thương mại điện tử tại Việt Nam, nhiều người nghĩ rằng các công ty nhỏ sẽ bị “nghiền nát” dưới bánh xe của Shopee, Lazada. Tuy nhiên, thực tế lại chứng minh điều ngược lại: doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể cạnh tranh nếu đi đúng hướng.
Thay vì cố gắng đối đầu về giá hoặc khuyến mãi, các công ty nhỏ nên:
- Chọn thị trường ngách có nhu cầu rõ ràng nhưng chưa được phục vụ tốt.
- Tập trung vào trải nghiệm khách hàng, từ chất lượng sản phẩm, đóng gói đến hậu mãi.
- Tận dụng các nền tảng mới nổi như TikTok Shop, bán hàng livestream, website riêng để giảm phụ thuộc vào Shopee, Lazada.
- Xây dựng thương hiệu cá nhân hóa, kể câu chuyện thật và chân thành để tạo lòng tin.
Những cái tên như Coolmate, Nhà Bông hay các shop handmade trên TikTok Shop là minh chứng rằng: quy mô nhỏ không phải rào cản, mà là lợi thế về tốc độ, sự linh hoạt và khả năng cá nhân hóa.
Tương lai ngành E-commerce sẽ không còn chỉ là cuộc chơi của các ông lớn, mà là nơi những ai hiểu khách hàng và đổi mới nhanh hơn sẽ chiến thắng – bất kể quy mô.
Xem thêm bài viết cùng chủ đề:
Top 10 việc làm lương cao ngành E-commerce tại Việt Nam
Top 10 công ty E-commerce phát triển nhanh nhất ở Việt Nam