“Audit” là tên tiếng Anh của ngành kiểm toán, một lĩnh vực liên quan trực tiếp đến việc kiểm tra, đánh giá và xác minh tính chính xác của các báo cáo tài chính. Người làm kiểm toán giống như một “thám tử tài chính” – họ không tạo ra con số, mà kiểm tra xem những con số có đúng thật hay không.
Theo giáo trình "Nguyên lý Kiểm toán" của PGS.TS Nguyễn Văn Phúc:
"Kiểm toán là quá trình thu thập và đánh giá bằng chứng liên quan đến thông tin tài chính, nhằm xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa thông tin đó với các tiêu chuẩn đã được thiết lập."
Kiểm toán giúp đảm bảo tính minh bạch, trung thực trong sổ sách kế toán của doanh nghiệp, từ đó tạo lòng tin cho nhà đầu tư, ngân hàng, cơ quan thuế và các bên liên quan.
Ngành kiểm toán được chia làm 3 loại chính:
Theo Nghị định số 05/2019/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam:
“Kiểm toán nội bộ là hoạt động kiểm tra, đánh giá độc lập, khách quan về hệ thống kiểm soát nội bộ, quản lý rủi ro và quá trình quản trị nhằm bảo đảm cho tổ chức đạt được mục tiêu đề ra.”
Theo Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12:
“Kiểm toán độc lập là việc kiểm tra, xác nhận về tính trung thực, hợp lý của các thông tin tài chính, hoạt động kinh doanh và các thông tin khác của đơn vị được kiểm toán, do tổ chức kiểm toán độc lập thực hiện theo nguyên tắc khách quan, trung thực.”
Theo định nghĩa trong Luật Kiểm toán Nhà nước Việt Nam (2015):
“Kiểm toán Nhà nước là cơ quan do Quốc hội thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, có chức năng kiểm tra, đánh giá tính trung thực, hợp pháp và hiệu quả trong việc quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công.”
| Tiêu chí | Kiểm toán nội bộ | Kiểm toán độc lập | Kiểm toán nhà nước |
|---|---|---|---|
| Đơn vị thực hiện | Bộ phận bên trong tổ chức/doanh nghiệp | Công ty kiểm toán độc lập (ví dụ: Big4, RSM, Grant Thornton…) | Cơ quan kiểm toán thuộc Nhà nước (như Kiểm toán Nhà nước Việt Nam) |
| Mục tiêu chính | Hỗ trợ quản lý nội bộ, đánh giá quy trình, ngăn ngừa rủi ro | Đảm bảo tính trung thực, hợp lý của báo cáo tài chính | Giám sát, kiểm tra việc sử dụng ngân sách và tài sản công |
| Đối tượng kiểm toán | Các phòng ban, quy trình, dự án nội bộ trong doanh nghiệp | Doanh nghiệp, tổ chức có nhu cầu kiểm toán báo cáo tài chính | Cơ quan nhà nước, đơn vị sử dụng ngân sách công |
| Báo cáo gửi cho ai? | Ban Giám đốc, Hội đồng quản trị | Ban lãnh đạo doanh nghiệp, nhà đầu tư, cổ đông | Quốc hội, Chính phủ, các cơ quan quản lý Nhà nước |
| Tính chất độc lập | Ít độc lập – thuộc nội bộ doanh nghiệp | Rất độc lập – hoạt động như bên thứ ba | Độc lập – là cơ quan Nhà nước có quyền kiểm tra tài chính công |
| Thời gian thực hiện | Thường xuyên, định kỳ hoặc theo yêu cầu | Hằng năm (theo chu kỳ kiểm toán tài chính) | Theo kế hoạch kiểm toán Nhà nước |
| Cơ hội nghề nghiệp | Làm tại các doanh nghiệp lớn, tập đoàn, ngân hàng | Làm tại các công ty kiểm toán, trong và ngoài nước | Làm việc trong cơ quan nhà nước, ổn định, có chế độ tốt |
| Mức lương tham khảo | 10 – 30 triệu/tháng (tuỳ kinh nghiệm & doanh nghiệp) | 12 – 40 triệu/tháng (cao ở Big4 hoặc có chứng chỉ ACCA, CPA) | 8 – 20 triệu/tháng (theo bậc công chức, có phụ cấp theo thâm niên) |
Kết luận:
Ngoài ra, kiểm toán có thể phân loại theo các tiêu chí khác nhau như theo chủ thể thực hiện kiểm toán, phạm vi và nội dung kiểm toán, theo mức độ bắt buộc, theo thời điểm tiến hành kiểm toán, theo tổ chức kiểm toán,
| Tiêu chí phân loại | Loại kiểm toán cụ thể | Mô tả ngắn gọn |
|---|---|---|
| 1. Theo chủ thể thực hiện | - Kiểm toán Nhà nước - Kiểm toán độc lập - Kiểm toán nội bộ |
Phân biệt theo tổ chức, cơ quan hoặc đơn vị thực hiện kiểm toán |
| 2. Theo nội dung kiểm toán | - Kiểm toán báo cáo tài chính - Kiểm toán tuân thủ - Kiểm toán hoạt động - Kiểm toán pháp y (forensic) - Kiểm toán hệ thống thông tin |
Phân theo mục tiêu và phạm vi công việc kiểm toán |
| 3. Theo mức độ bắt buộc | - Kiểm toán bắt buộc - Kiểm toán tự nguyện |
Phân biệt theo quy định pháp luật hoặc tự nguyện từ doanh nghiệp |
| 4. Theo thời điểm tiến hành | - Kiểm toán định kỳ - Kiểm toán đột xuất - Kiểm toán liên tục (real-time/continuous audit) |
Phân loại dựa trên lịch trình thực hiện |
| 5. Theo hình thức tổ chức | - Tự tổ chức (in-house) - Thuê ngoài (outsourcing) |
Phân biệt dựa trên việc kiểm toán được thực hiện nội bộ hay bởi bên thứ ba |
Trong thực tế học tập và hành nghề, phân loại kiểm toán theo nội dung kiểm toán là phổ biến nhất, vì:
Ví dụ: một doanh nghiệp có thể cùng lúc áp dụng kiểm toán tài chính (bắt buộc hàng năm), đồng thời tiến hành kiểm toán hoạt động để cải tiến quy trình nội bộ, hoặc kiểm toán tuân thủ để đáp ứng quy định ngành.
Ngành kiểm toán thường nằm trong chương trình của các khoa Kế toán – Kiểm toán, Tài chính – Ngân hàng. Khi học, bạn sẽ “đối đầu” với những môn cực kỳ thú vị (và cũng khá thử thách):
Ngoài ra, bạn còn được rèn luyện kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán, làm báo cáo, phân tích số liệu và kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp – những yếu tố không thể thiếu trong nghề audit.
Hình ảnh minh họa 5 lợi ích nổi bật mà hoạt động kiểm toán mang lại cho doanh nghiệp:
Một trong những câu hỏi sinh viên ngành kiểm toán thường hỏi chính là Học ngành kiểm toán ra làm công việc gì? Công việc đầu tiên các cử nhân ngành kiểm toán nghĩ đến chính là lam KIỂM TOÁN VIÊN, đó là điều tất nhiên nhưng ngoài làm nhân viên kiểm toán thì cử nhân có thể chọn những công việc khác như nhân viên kế toán, chuyên viên phân tích tài chính, nhân viên ngân hàng...
Nếu không làm kiểm toán độc lập, bạn vẫn có thể làm:
| Tiêu chí | Kế toán viên | Chuyên viên phân tích tài chính | Nhân viên ngân hàng (Tín dụng/Thẩm định) |
|---|---|---|---|
| Mô tả công việc | Ghi chép, theo dõi, lập báo cáo tài chính, kê khai thuế, quản lý chi phí. | Phân tích báo cáo tài chính, dự báo tài chính, lập mô hình tài chính hỗ trợ quyết định đầu tư. | Phân tích hồ sơ vay vốn, đánh giá năng lực tài chính khách hàng, đề xuất tín dụng. |
| Kỹ năng cần có | Nguyên lý kế toán, phần mềm kế toán, kỹ năng Excel. | Phân tích tài chính, tư duy logic, thành thạo Excel/Power BI. | Tư duy tài chính, kỹ năng thẩm định, giao tiếp và đàm phán tốt. |
| Vì sao phù hợp với ngành Kiểm toán | Hiểu chuẩn mực kế toán – tài chính, kiểm soát số liệu tốt. | Thành thạo đọc hiểu báo cáo tài chính, tư duy phân tích chuyên sâu. | Có nền tảng vững về rủi ro tài chính, khả năng đánh giá hồ sơ chuyên nghiệp. |
| Mức lương trung bình (VN) | 8 – 15 triệu/tháng (có thể cao hơn nếu có kinh nghiệm/kỹ năng tốt). | 12 – 30 triệu/tháng (cao hơn nếu làm tại công ty tài chính lớn). | 10 – 25 triệu/tháng (tuỳ vào ngân hàng và vị trí). |
| Cơ hội phát triển | Trưởng phòng kế toán, kế toán trưởng, CFO. | Trưởng nhóm phân tích, Giám đốc tài chính, chuyên gia đầu tư. | Trưởng bộ phận tín dụng, Quản lý chi nhánh, hoặc chuyển hướng sang phân tích tài chính. |
Công việc kiểm toán không chỉ là “soi số” khô khan như nhiều người nghĩ! Dưới đây là những gì một kiểm toán viên thường làm:
🧳 Fun fact: Làm kiểm toán thường xuyên “đi công tác” và OT (làm ngoài giờ), đặc biệt là mùa cao điểm (thường là từ tháng 1–4 hằng năm). Nhưng bù lại, bạn sẽ học được cực nhiều trong thời gian ngắn.
>> Việc làm kiểm toán viên
>> Việc làm nhân viên kế toán
>> Việc làm giao dịch viên ngân hàng
>> Việc làm nhân viên phân tích tài chính
Mức lương ngành kiểm toán phụ thuộc vào vị trí, kinh nghiệm, chứng chỉ và công ty. Dưới đây là bảng tham khảo 2025 tại Việt Nam:
| Vị trí | Lương trung bình/tháng |
|---|---|
| Thực tập sinh Audit | 3 – 5 triệu VNĐ (trợ cấp) |
| Fresher / Assistant Auditor | 8 – 15 triệu VNĐ |
| Senior Auditor | 18 – 30 triệu VNĐ |
| Manager | 35 – 60 triệu VNĐ |
| Partner (Big4) | Trên 100 triệu VNĐ |
👉 Ngoài lương cứng, nhân viên kiểm toán còn được thưởng theo dự án, phụ cấp công tác, hỗ trợ học phí chứng chỉ (CPA, ACCA...), và có cơ hội làm việc tại nước ngoài.
Câu trả lời ngắn gọn là: Không hẳn khó, nhưng cạnh tranh cao – đặc biệt nếu bạn nhắm tới công ty lớn. Ngành kiểm toán vẫn luôn nằm trong nhóm ngành có nhu cầu tuyển dụng ổn định, mức thu nhập hấp dẫn và cơ hội phát triển tốt trong nhiều năm qua.
Theo Báo cáo Thị trường lao động Việt Nam năm 2024 của Navigos Group:
✅ Ngành tài chính – kế toán – kiểm toán nằm trong top 5 ngành có nhu cầu tuyển dụng cao nhất tại TP.HCM và Hà Nội.
✅ Trong đó, các vị trí kiểm toán viên độc lập, kiểm toán nội bộ và kiểm toán rủi ro được các tập đoàn, ngân hàng và công ty đa quốc gia đặc biệt quan tâm.
Đặc biệt vào quý 1 hàng năm, mùa cao điểm kiểm toán, các công ty lớn như Big4 (Deloitte, KPMG, PwC, EY) hay các công ty kiểm toán Việt Nam đều tuyển dụng rầm rộ sinh viên thực tập, fresher, assistant auditor.
Ngành kiểm toán đòi hỏi kiến thức chắc, tư duy logic, làm việc nhóm tốt và tinh thần chịu được áp lực. Chính vì thế, nếu bạn học giỏi, chịu khó cày tiếng Anh và thực tập sớm, cơ hội việc làm luôn rộng mở.
Top nơi tuyển kiểm toán viên nhiều nhất hiện nay:
>>>>> Review Big4 kiểm toán – Công ty nào tốt nhất để làm việc?
>> Việc làm Deloitte đang tuyển dụng
>> Việc làm PwC đang tuyển dụng
>> Việc làm EY đang tuyển dụng
>> Việc làm KPMG đang tuyển dụng
Để "lọt mắt xanh" nhà tuyển dụng, bạn cần:
| Yếu tố | 💡 Vì sao quan trọng |
|---|---|
| Kiến thức chuyên môn vững | Làm kiểm toán là “soi số liệu” – không thể hời hợt |
| Thành thạo Excel & phần mềm kế toán | 90% công việc gắn với số và hệ thống |
| Tiếng Anh tốt (TOEIC > 650 hoặc IELTS 6.0+) | Đặc biệt quan trọng nếu bạn muốn vào Big4 hoặc công ty nước ngoài |
| Thực tập từ năm 3 | Các công ty kiểm toán thường giữ lại thực tập sinh tiềm năng |
| Có chứng chỉ nghề (CPA, ACCA, ICAEW...) | Là lợi thế cực lớn khi cạnh tranh với ứng viên khác |
>>>>> Học chứng chỉ kiểm toán quốc tế (ACCA, CPA, CISA, CIA, CMA) ở đâu?
Không phải kiểu “soi mói chuyện thiên hạ” đâu nhé! Mà là soi số liệu, bảng cân đối, chi tiết hóa đơn, chứng từ kế toán. Người làm kiểm toán phải có con mắt tinh tường như “thám tử Sherlock Holmes” nhưng trong thế giới Excel.
Nếu bạn thấy sung sướng khi phát hiện một lỗi sai ẩn sâu trong báo cáo tài chính hay cảm thấy ngứa ngáy khi số không cân – thì xin chúc mừng: bạn sinh ra là để làm kiểm toán viên!
Kiểm toán là nghề yêu sự minh bạch. Mọi con số, quy trình, số liệu phải có căn cứ rõ ràng, không "mù mờ" kiểu đoán mò.
Nếu bạn thuộc team “cái gì cũng phải có lý”, ghét những thứ lấp lửng kiểu “nói miệng là được”, và thích đối chiếu – kiểm tra – xác thực từ A tới Á, thì... kiểm toán chính là sân chơi dành cho bạn!
Mùa cao điểm kiểm toán không dành cho những “chiếc pin yếu” đâu nhé. Làm kiểm toán có thể phải làm OT đến 9–10 giờ đêm, chạy deadline gấp, di chuyển liên tục giữa các công ty.
Nếu bạn không hoảng sợ khi nghe chữ “deadline”, sẵn sàng OT vì mục tiêu chung, và cảm thấy “mình sống thật sung mãn khi làm việc nhóm cường độ cao” – bạn đang rất hợp vibe với ngành này rồi đấy!
Kiểm toán không chỉ là nghề, mà còn là trách nhiệm với sự minh bạch tài chính. Bạn không được làm ngơ khi phát hiện sai sót, cũng không vì “nể” khách hàng mà lờ đi vấn đề.
Nếu bạn là người có nguyên tắc, tôn trọng sự thật, làm gì cũng “có tâm có tầm” và biết bảo vệ sự công bằng – bạn đang có tố chất quan trọng bậc nhất để làm kiểm toán viên đấy.
Nếu bạn là người thích số liệu – sống logic – không ngán deadline – có tâm với nghề, thì kiểm toán là lựa chọn không thể hợp hơn! Ngành này không cần bạn phải thiên tài, chỉ cần bạn đủ bền, đủ kỹ và đủ thật!
A. Rất thích, cảm thấy như cá gặp nước
B. Ổn thôi, miễn là đừng quá nhiều công thức phức tạp
C. Ôi trời ơi, chỉ nghe đến “Excel” là mình đã muốn khóc
A. Chủ động sắp xếp công việc, lên kế hoạch chi tiết, “cân cả team” nếu cần
B. Làm theo hướng dẫn và cố gắng hoàn thành phần việc được giao
C. Bắt đầu stress, mất ngủ và... đổ lỗi cho deadline
A. Điều tra kỹ càng, tìm nguyên nhân và đề xuất cách xử lý
B. Nhắc nhẹ rồi để trưởng nhóm tự quyết
C. Kệ, ai phát hiện thì sửa chứ đâu phải việc mình
A. Nguyên tắc sống – không thương lượng
B. Cần thiết, nhưng đôi lúc cũng linh hoạt cho tiện việc
C. Miễn sao không bị phát hiện là được…
A. Rất thú vị, mỗi nơi là một trải nghiệm mới
B. Mệt chút nhưng vẫn ổn nếu có hỗ trợ
C. Nghe mệt rồi, mình chỉ muốn ở một chỗ cố định
🔹 Nếu bạn chọn nhiều A nhất:
Chính bạn là ứng viên kiểm toán viên tiềm năng! Tư duy logic, tinh thần thép, và sự trung thực của bạn cực kỳ hợp với nghề.
🔹 Nếu bạn chọn nhiều B nhất:
Bạn có thể làm kiểm toán nếu được đào tạo bài bản. Ban đầu có thể hơi “choáng”, nhưng nếu chăm chỉ, bạn vẫn có thể phát triển tốt.
🔹 Nếu bạn chọn nhiều C nhất:
Hmm… kiểm toán có vẻ không phải là sân chơi lý tưởng với bạn đâu. Nhưng biết đâu, bạn lại tỏa sáng ở một ngành nghề sáng tạo hơn!
Tại Việt Nam, bạn có thể học kiểm toán tại các trường top đầu như:
Ngoài ra, các chứng chỉ quốc tế như ACCA, CPA, ICAEW cũng là “vé thông hành” giúp bạn thăng tiến nhanh chóng trong ngành.
Nếu bạn là người có đầu óc logic, yêu thích con số và muốn theo đuổi nghề nghiệp có thu nhập cao, uy tín và cơ hội phát triển lâu dài thì ngành kiểm toán là lựa chọn đáng cân nhắc.
Tuy hơi “căng não” và bận rộn trong những năm đầu, nhưng những gì bạn học được từ kiểm toán sẽ giúp bạn “chắc tay” bước vào bất kỳ lĩnh vực nào liên quan đến tài chính – kế toán – quản lý sau này.
Xem thêm các bài viết cùng chủ đề:
Công ty kiểm toán nào đang dẫn đầu thị trường Việt Nam? Bảng xếp hạng mới nhất 2025
Đăng nhập để có thể bình luận
Không giỏi môn gì, không thích nghề gì thì chọn ngành học nào? là một câu hỏi nhiều học sinh thắc mắc? Trong xã hội hiện đại, lựa chọn ngành học không chỉ dựa vào điểm số hay sở thích đơn thuần, mà còn cần dựa vào đặc điểm tính cách, kỹ năng mềm, và lối sống. Bài viết này sẽ giúp bạn gỡ rối khi chưa biết mình nên đi theo hướng nào.
Du học Đức luôn là lựa chọn hàng đầu của nhiều sinh viên quốc tế nhờ vào chất lượng giáo dục đỉnh cao, chi phí hợp lý và cơ hội nghề nghiệp rộng mở. Tuy nhiên, để có một lựa chọn đúng đắn, sinh viên cần tìm hiểu kỹ các ngành học tiềm năng tại quốc gia này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu Top 10 ngành học nên chọn khi du học Đức năm 2025, giúp bạn hiểu rõ hơn về cơ hội nghề nghiệp, mức lương khởi điểm và các yêu cầu khi lựa chọn ngành học.
Nếu bạn yêu thích khám phá, đam mê tìm hiểu văn hóa và muốn làm việc trong môi trường năng động, quốc tế, thì ngành Du lịch chắc chắn là lựa chọn lý tưởng! Nhưng học Du lịch thì nên chọn trường nào? Hãy cùng khám phá Top 15 trường đào tạo ngành Du lịch tốt nhất hiện nay nhé!
