Risk management là gì ? Quy trình 5 bước quản trị rủi ro hiệu quả cho doanh nghiệp

1. Risk management là gì ?

Risk Management được định nghĩa là quá trình xác định, đánh giá và kiểm soát các mối đe dọa đối với vốn và doanh thu của một tổ chức. Những rủi ro này phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau trong kinh doanh, bao gồm sự không chắc chắn về tài chính, trách nhiệm pháp lý, sự cố công nghệ, lỗi quản lý chiến lược, tai nạn và thiên tai.

Đối với những loại dự án khác nhau Risk Management sẽ có các ý nghĩa khác nhau. Đối với các dự án quy mô lớn, chiến lược quản trị rủi ro có thể bao gồm lập kế hoạch chi tiết cho từng rủi ro để đảm bảo rằng các chiến lược giảm thiểu được áp dụng nếu có sự cố xảy ra.

Đọc thêm: Top việc làm đang tuyển dụng mới nhất 2024

2. Quy trình 5 bước quản trị rủi ro hiệu quả cho doanh nghiệp

Xây dựng bối cảnh

Xây dựng bối cảnh được xem là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng đối với hoạt động quản trị rủi ro. Đây là bước đặt nền tảng cho quá trình xây dựng kế hoạch quản trị rủi ro.

Xác định rủi ro

Bước thứ hai trong quy trình cần làm chính là xác định rủi ro. Đối với bước này, những rủi ro tiềm ẩn sẽ lần lượt được nhận diện, xếp hạng, phân tích và đưa ra giải pháp phù hợp nhất. Rủi ro là những vấn đề không lường trước được và có thể phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Nếu rủi ro không được phân tích và nhận diện cẩn thận sẽ dẫn đến những tác động cho công ty.

Điều quan trọng là xác định càng nhiều yếu tố nguy cơ càng tốt. Nếu tổ chức có giải pháp quản lý rủi ro được sử dụng, tất cả thông tin này sẽ được đưa trực tiếp vào hệ thống. Ưu điểm của phương pháp này là những rủi ro có thể xảy ra có thể nhìn thấy đối với mọi bên liên quan trong tổ chức có quyền truy cập vào hệ thống.

Phân tích rủi ro

Một khi rủi ro đã được xác định, nó cần phải được phân tích. Phạm vi của rủi ro phải được xác định. Điều quan trọng là phải hiểu mối liên hệ giữa rủi ro và các yếu tố khác nhau trong tổ chức.

Để xác định mức độ nghiêm trọng và tầm hoạt động của rủi ro, cần phải xem có bao nhiêu chức năng kinh doanh mà rủi ro ảnh hưởng. Có những rủi ro có thể khiến toàn bộ doanh nghiệp bế tắc nếu được hiện thực hóa, trong khi có những rủi ro sẽ chỉ là những bất tiện nhỏ trong quá trình phân tích.

Trong môi trường quản lý rủi ro thông thường, việc phân tích này phải được thực hiện thủ công. Khi triển khai giải pháp quản trị rủi ro, một trong những bước cơ bản quan trọng nhất là ánh xạ rủi ro vào các tài liệu, chính sách, thủ tục và quy trình kinh doanh khác nhau.

Đọc thêm: TOP 12 cách để cải thiện kỹ năng quản trị rủi ro hiệu quả

Đánh giá hoặc xếp hạng rủi ro

Rủi ro cần được xếp hạng và sắp xếp ưu tiên. Hầu hết các giải pháp quản trị rủi ro đều có các loại rủi ro khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chúng. Rủi ro có thể gây ra một số bất tiện được đánh giá thấp, rủi ro có thể dẫn đến tổn thất thảm khốc được đánh giá cao nhất.

Điều quan trọng là phải xếp hạng rủi ro vì nó cho phép công ty có được cái nhìn tổng thể về mức độ rủi ro của toàn tổ chức. Doanh nghiệp có thể dễ bị tổn thương trước một số rủi ro cấp thấp, nhưng có thể không cần sự can thiệp của quản lý cấp trên. Mặt khác, chỉ cần một trong những rủi ro được đánh giá cao nhất là đủ để yêu cầu can thiệp ngay lập tức.

Có hai loại đánh giá rủi ro: Đánh giá rủi ro định tính và Đánh giá rủi ro định lượng.

• Đánh giá rủi ro định tính: Các đánh giá rủi ro vốn đã định tính – trong khi chúng ta có thể rút ra các số liệu từ các rủi ro, hầu hết các rủi ro đều không thể định lượng được. Chẳng hạn, rủi ro biến đổi khí hậu mà nhiều doanh nghiệp hiện đang tập trung vào không thể định lượng được một cách tổng thể mà chỉ có thể định lượng được các khía cạnh khác nhau của nó. Cần có cách thức thực hiện đánh giá rủi ro định tính mà vẫn đảm bảo tính khách quan, chuẩn mực trong đánh giá trong toàn doanh nghiệp.
• Đánh giá rủi ro định lượng: Rủi ro liên quan đến tài chính được đánh giá tốt nhất thông qua đánh giá rủi ro định lượng. Những đánh giá rủi ro như vậy rất phổ biến trong lĩnh vực tài chính về lĩnh vực này chủ yếu xử lý các con số – cho dù con số đó là tiền, số liệu, lãi suất hay bất kỳ điểm dữ liệu nào khác quan trọng đối với đánh giá rủi ro trong lĩnh vực này. Đánh giá rủi ro định lượng dễ tự động hóa hơn so với đánh giá rủi ro định tính và thường được coi là khách quan hơn.

Xử lý rủi ro

Sau khi đã đánh giá và xếp hạng rủi ro, chúng ta tiến hành sắp xếp các rủi ro theo thứ tự để bắt đầu tiến hành xử lý. Các bạn nên ưu tiên xử lý những rủi ro có khả năng cao và mức độ thiệt hại lớn. Một số biện pháp xử lý rủi ro bạn có thể tham khảo như sau:

Chuyển giao rủi ro

• Biện pháp xử lý rủi ro này sẽ được chuyển giao toàn bộ hoặc một phần cho cá nhân hoặc tổ chức khác. Đây thường sẽ là một đơn vị bảo hiểm hoặc một công cụ phái sinh tài chính. Điều này sẽ giúp giảm thiểu trách nhiệm pháp lý và thiệt hại của công ty.

Né tránh rủi ro

• Đây là một biện pháp tiêu cực, có nghĩa là các công ty sẽ loại bỏ hoàn toàn mọi vấn đề và dự án tiềm ẩn rủi ro. Hoạt động kinh doanh nào cũng có rủi ro, nếu áp dụng biện pháp này sẽ mất hết cơ hội kinh doanh. Chính vì vậy, doanh nghiệp chỉ nên áp dụng hướng giải quyết này đối với những rủi ro mang lại thiệt hại lớn, cùng với khả năng xảy ra cao mà doanh nghiệp không đủ sức kiểm soát và khắc phục.

Duy trì rủi ro hoặc chấp nhận rủi ro

• Đó là phép đo của các công ty để xác định liệu có thiệt hại trong một dự án hoặc một công ty hay không. Trên thực tế của việc kinh doanh, doanh nghiệp đôi khi sẽ phải đối mặt với một số rủi ro mà không còn cách giải quyết nào khác ngoài việc chấp nhận.

Đọc thêm: Việc làm chuyên viên quản trị rủi ro mới nhất

Kiểm soát rủi ro, ngăn ngừa thiệt hại

• Với đặc thù biện pháp này, các rủi ro thay đổi nhanh chóng cùng với tình hình kinh doanh, vì thế bộ phận quản lý phải liên tục đánh giá và đưa ra những biện pháp đối phó để xử lý vấn đề kịp thời, hạn chế tuyệt đối về thiệt hại. 

Theo dõi và xem xét rủi ro

• Không phải tất cả các rủi ro đều có thể được loại bỏ – một số ít trong chúng luôn hiện hữu. Rủi ro thị trường và môi trường chỉ là hai ví dụ về rủi ro luôn cần được theo dõi.
• Trong môi trường kỹ thuật số, hệ thống quản lý rủi ro giám sát toàn bộ khuôn khổ rủi ro của tổ chức. Nếu bất kỳ yếu tố hoặc rủi ro nào thay đổi, mọi người đều có thể nhìn thấy ngay lập tức. Máy tính cũng có khả năng theo dõi rủi ro liên tục tốt hơn nhiều so với con người. Giám sát rủi ro cũng cho phép doanh nghiệp của bạn đảm bảo tính liên tục.

Đọc thêm: Top 10 công ty logistics lớn nhất Việt Nam

3. Tại sao doanh nghiệp cần quản trị rủi ro?

Hạn chế sự lãng phí

Khi triển khai quản trị rủi ro sẽ giúp tổ chức có cái nhìn tổng quan về hoạt động kinh doanh, đầu tư; đồng thời loại bỏ sự dư thừa, hạn chế sự bất tiện trong quá trình vận hành. Nhờ đó, giúp doanh nghiệp cắt giảm những chi phí không cần thiết.

Đầu tư và kinh doanh hiệu quả

Từ lâu, ngành quản trị rủi ro đã trở thành “trợ thủ” đắc lực cho các công ty để họ có thể thực hiện dự báo và lường trước những bất trắc có thể xảy ra trong quá trình kinh doanh. Từ đó, gia tăng tỷ lệ thành công của dự án và bảo toàn giá trị cho doanh nghiệp.

Đẩy mạnh công tác quản trị

Hoạt động Risk Management đóng vai trò quan trọng trong công tác quản trị. Bởi doanh nghiệp có thể xác định nhiệm vụ nào cần được ưu tiên, đồng thời theo dõi hiệu quả hoạt động thông qua các chỉ số đánh giá rủi ro và tác động tiêu cực đến quy trình sản xuất kinh doanh.

Đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư

Trước khi đưa ra quyết định có đầu tư hay không, các nhà đầu tư thường xem xét và đánh giá rất kỹ các rủi ro có thể xảy ra đối với dự án. Vì vậy, khi biết được khả năng kiểm soát rủi ro của công ty, nhà đầu tư dễ dàng đưa ra quyết định có nên bỏ vốn hay không.

Quản lý rủi ro hiệu quả mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, quá trình này cũng mang lại nhiều thách thức, ngay cả đối với các công ty có chiến lược quản trị, rủi ro và tuân thủ nghiêm ngặt.

Đọc thêm: Ngành business analyst là gì ? Định hướng phát triển nghề BA

4. Phân loại Risk Management phổ biến nhất hiện nay

Rủi ro chi phí

Rủi ro chi phí được hiểu là sự gia tăng, “leo thang” của chi phí dự án. Đây là rủi ro mà dự án sẽ có chi phí cao hơn ngân sách được phân bổ cho nó. Có lẽ là rủi ro dự án phổ biến nhất do quản lý rủi ro kém, ước tính chi phí và mức độ tác động không chính xác. Rủi ro cao hơn khi khách hàng yêu cầu quá nhiều ngay cả khi dự án có ít tài nguyên. Rủi ro về chi phí có thể dẫn đến các rủi ro khác của dự án như rủi ro về tiến độ và rủi ro về hiệu suất.

Rủi ro lịch trình

Rủi ro lịch trình là rủi ro mà các hoạt động mất nhiều thời gian hơn dự kiến ​​và thường là kết quả của việc lập kế hoạch kém. Nó liên quan chặt chẽ đến rủi ro chi phí, vì sự chậm trễ trong lịch trình thường làm tăng chi phí và cũng làm chậm kết quả dự án, bao gồm cả lợi ích. 

Sự chậm trễ dẫn đến bỏ lỡ các mốc thời gian kế hoạch và có thể mất lợi thế cạnh tranh. Rủi ro về lịch trình dẫn đến rủi ro về chi phí vì các dự án dài hơn sẽ tốn nhiều chi phí hơn. Nó cũng có thể dẫn đến rủi ro về hiệu suất, do bỏ lỡ thời hạn hoàn thành nhiệm vụ dự định.

Rủi ro hiệu suất

Rủi ro hiệu suất là rủi ro mà dự án sẽ không mang lại kết quả đáp ứng các thông số kỹ thuật của dự án. Đây là rủi ro chung khó có thể quy cho riêng một bên nào. Một nhóm dự án có thể cung cấp một dự án dưới ngân sách và đúng tiến độ và không đạt được kết quả hoặc lợi ích. 

Mặt khác, rủi ro hiệu suất có thể dẫn đến rủi ro chi phí và rủi ro lịch trình khi hiệu suất của một nhóm hoặc công nghệ dẫn đến tăng chi phí và thời gian của dự án. Tóm lại, công ty đã lãng phí tiền bạc và thời gian vào một dự án không đạt yêu cầu.

Rủi ro chiến lược

Rủi ro chiến lược là rủi ro hoạt động. Đó là kết quả của những sai lầm chiến lược, chẳng hạn như chọn một công nghệ không hoạt động như mong đợi. Một ví dụ điển hình là việc chọn phần mềm quản lý dự án không giúp nhóm dự án hoàn thành trách nhiệm của họ mà dành nhiều thời gian làm việc trên phần mềm hơn là cho chính dự án.

Rủi ro pháp lý

Rủi ro pháp lý là những rủi ro phát sinh từ những nghĩa vụ pháp lý và quy định của pháp luật. Chúng có thể phát sinh từ rủi ro hợp đồng và kiện tụng chống lại tổ chức. Bên cạnh đó, những vấn đề pháp lý thuộc về nội bộ cũng được xem là rủi ro pháp lý.

Đây là những điều không thể đoán trước và có thể đến từ chính sách của chính phủ, đối thủ cạnh tranh kinh doanh và nhân viên. Vì vậy, công tác quản lý rủi ro cần tập trung vào rủi ro pháp lý để tránh những hậu quả không đáng có.

Đọc thêm: Trình độ chuyên môn là gì? Phân loại 5 trình độ chuyên môn trong công việc

Rủi ro quan hệ đối tác và rủi ro khách quan

Một số rủi ro có thể phân loại thành rủi ro đối tác bên ngoài và rủi ro khách quan như: nhu cầu của khách hàng thay đổi đột ngột, nhà cung cấp nguyên vật liệu không cung cấp đủ hàng, giá trị mua nguyên liệu đầu vào tăng đột biến, các vấn đề pháp lý, v.v. Những rủi ro này có thể dẫn đến tổn thất tài chính đáng kể cho công ty.

Rủi ro kinh doanh là một yếu tố linh hoạt và luôn thay đổi. Chúng không bao giờ đứng yên chờ ta tìm đến để tiêu diệt chúng. Như vậy, 1900 - tin tức việc làm vừa cung cấp những thông tin hữu ích về Risk management. Hy vọng qua bài viết bạn hiểu được thêm nhiều thông tin về rủi ro trong kinh doanh và thực hành hiệu quả