Thị trường cạnh tranh độc quyền và thị trường độc quyền nhóm | Tóm tắt lý thuyết Kinh tế vi mô | UFM (2025)

TÓM TẮT LÝ THUYẾT: THỊ TRƯỜNG CẠNH TRANH ĐỘC QUYỀN VÀ THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN NHÓM

1. Thị trường cạnh tranh độc quyền

- Đặc điểm

+ Có nhiều người bán cạnh tranh nhau, thị phần của mỗi DN là nhỏ.

+ Sản phẩm của mỗi DN có 01 chút khác biệt nhau về thương hiệu, kiểu dáng, chất lượng, ..., và có khả năng thay thế nhau.

+ Các DN tự do gia nhập hoặc rút lui khỏi ngành

- Đường cầu của doanh nghiệp: Vì mỗi doanh nghiệp là người duy nhất SX sản phẩm mang nhãn hiệu của mình nên đường cầu đối với mỗi DN sẽ dốc xuống.

- Xác định giá và sản lượng:

+ Trong ngắn hạn: Doanh nghiệp hành động giống như doanh nghiệp độc quyền. → Tối đa hóa lợi nhuận tại MR = MC

+ Trong dài hạn: Doanh nghiệp hành động giống như doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh hoàn hảo

• Nếu có lợi nhuận trong ngắn hạn: các doanh nghiệp khác gia nhập ngành
• Nếu bị lỗ trong ngắn hạn: một số doanh nghiệp rút khỏi ngành

→ Không có lợi nhuận kinh tế trong dài hạn

- So sánh giá và sản lượng thị trường cạnh tranh hoàn hảo và thị trường cạnh tranh độc quyền: Sự khác nhau trong dài hạn của doanh nghiệp trong thị trường cạnh tranh độc quyền và thị trường cạnh tranh hoàn hảo:

+ Công suất dư thừa;

+ Giá cao hơn.

2. Thị trường độc quyền nhóm

- Đặc điểm:

+ Đặc điểm thị trường độc quyền nhóm:

• Có vài DN bán sản phẩm tương tự nhau. Thị phần của mỗi DN là khá lớn.
• Sản phẩm có thể đồng nhất hoặc phân biệt. Các sản phẩm có thể thay thế nhau.
• Các doanh nghiệp phụ thuộc lẫn nhau.
• Có các rào cản gia nhập ngành.

+ Đặc điểm doanh nghiệp độc quyền nhóm:

• Vì chỉ có vài người bán, đặc điểm chính của thị trường độc quyền nhóm là mâu thuẫn giữa hợp tác và tư lợi.
• Độc quyền nhóm hợp tác.
• Độc quyền nhóm không hợp tác.

- Độc quyền nhóm hợp tác:

+ Hợp tác ngầm: Các doanh nghiệp thỏa thuận với nhau về số lượng hàng hóa sản xuất và giá bán.

• DN1 có chi phí sản xuất thấp hơn DN2, nghĩa là AC₁ < AC₂, MC₁ < MC₂.
• DN1 tối đa hóa lợi nhuận ở mức sản lượng Q₁ (tại đậy MR = MC₁) và sẽ định giá bán là P₁. Tương tự, DN 2 sẽ định gía bán là P₂.
• Vì P₂ cao hơn P₁ nên để cạnh tranh, DN2 buộc phải hạ giá từ P₂ xuống còn P₁.

→ Như vậy, DN 1 trở thành người lãnh đạo giá

+ Hợp tác công khai (Cartel): Các doanh nghiệp hợp tác và hành động như một khối thống nhất. Điều kiện để một Cartel có thể thành công:

• Cầu thị trường ít co giãn, khó có sản phẩm thay thế.
• Các doanh nghiệp ngoài Cartel có cung ít co giãn, nghĩa là lượng cung rất hạn chế.
  
• Sản lượng của Cartel chiếm tỷ trọng lớn và có chi phí thấp trong ngành.
  
• Tất cả các thành viên tuân thủ theo qui định.
  

- Độc quyền nhóm không hợp tác:

+ Các doanh nghiệp độc quyền nhóm có thể có kết quả tốt hơn khi hợp tác lẫn nhau và hành động giống như độc quyền

+ Tuy nhiên, rất khó duy trì sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, đó là do tư lợi.

+ Độc quyền nhóm không hợp tác đường cầu gãy → Tối đa hóa lợi nhuận xãy ra tại điểm gãy MR = MC.

Xem thêm:

Tóm tắt lý thuyết chương 1: Nhập môn kinh tế học

Tóm tắt lý thuyết chương 2: Cung, cầu và cân bằng thị trường

Tóm tắt lý thuyết chương 3: Sự co giãn của cầu và cung

Tóm tắt lý thuyết chương 4: Lý thuyết lựa chọn của người tiêu dùng

Tóm tắt lý thuyết chương 5: Lý thuyết sản xuất

Tóm tắt lý thuyết chương 6: Chi phí sản xuất

Tóm tắt lý thuyết chương 7: Thị trường cạnh tranh hoàn hảo và thị trường độc quyền thuần túy

Việc làm dành cho sinh viên:

Việc làm thực tập sinh kinh doanh mới nhất 

Việc làm gia sư các môn cập nhật theo ngày mới nhất

Việc làm thêm nhân viên phục vụ nhà hàng/ quán cafe dành cho sinh viên

Việc làm cộng tác viên kinh doanh mới nhất

Mức lương cộng tác viên kinh doanh là bao nhiêu