Muốn làm phiên dịch viên cần học gì? học ở đâu? học bao lâu?

Bạn có đam mê với ngôn ngữ và muốn trở thành phiên dịch viên chuyên nghiệp? Đây là một ngành nghề thú vị, năng động và rất cần thiết trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, để làm phiên dịch viên giỏi, bạn cần phải trang bị cho mình những kiến thức, kỹ năng và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá phiên dịch viên là gì, muốn làm phiên dịch viên cần học gì, học ở đâu và học bao lâu để thành công trong nghề này.

I. Phiên Dịch Viên Là Gì?

Phiên dịch viên là người chuyển đổi ngôn ngữ nói từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác trong các tình huống giao tiếp trực tiếp, như hội nghị, cuộc họp, buổi thuyết trình, hoặc các cuộc đối thoại quốc tế. Công việc của phiên dịch viên đòi hỏi khả năng hiểu và truyền đạt chính xác ý nghĩa giữa hai bên, không chỉ về ngữ nghĩa mà còn về ngữ cảnh và cảm xúc. Ví dụ, khi tham gia một cuộc họp quốc tế, phiên dịch viên sẽ phải dịch trực tiếp những gì người nói đang chia sẻ, từ ngôn ngữ gốc sang ngôn ngữ mà người nghe hiểu, và ngược lại. Điều này yêu cầu khả năng phản xạ nhanh, tư duy sắc bén và kiến thức vững chắc về ngôn ngữ và văn hóa.

II. Muốn Làm Phiên Dịch Viên Cần Học Gì?

1. Ngôn Ngữ và Văn Hóa

Để trở thành phiên dịch viên, điều đầu tiên bạn cần học chính là ngôn ngữ. Học ngôn ngữ không chỉ là việc nắm vững từ vựng và ngữ pháp, mà còn phải hiểu sâu về văn hóa, lịch sửxã hội của quốc gia sử dụng ngôn ngữ đó. Bạn muốn làm phiên dịch viên tiếng Anh, ngoài việc học từ vựng tiếng Anh, bạn cũng cần tìm hiểu về văn hóa, cách giao tiếp của người Anh, người Mỹ hay các quốc gia nói tiếng Anh khác. Điều này sẽ giúp bạn hiểu được bối cảnh và cảm xúc trong cuộc đối thoại để truyền tải thông điệp một cách chính xác.

Tài liệu VietJack

2. Kỹ Năng Phiên Dịch

Có hai loại phiên dịch chính mà bạn cần biết: phiên dịch trực tiếp (người nói nói và bạn dịch ngay lập tức) và phiên dịch chờ đợi (người nói dừng lại, bạn có thời gian để dịch). Mỗi loại sẽ yêu cầu kỹ năng và khả năng ứng biến khác nhau.

  • Phiên dịch trực tiếp (dịch cabin) đòi hỏi bạn phải có khả năng nghe, hiểu và diễn đạt lại ý nghĩa ngay lập tức. Kỹ năng này đòi hỏi nhiều sự luyện tập và khả năng phản xạ nhanh.
  • Phiên dịch chờ đợi có thể thoải mái hơn một chút, nhưng cũng yêu cầu bạn phải ghi nhớ và chuyển tải thông tin một cách chính xác sau khi người nói ngừng.

3. Kỹ Năng Nghe và Nói

Phiên dịch viên phải có khả năng nghe hiểu tốt và khả năng nói trôi chảy. Kỹ năng nghe giúp bạn hiểu đúng ý nghĩa mà người nói muốn truyền đạt, còn kỹ năng nói giúp bạn truyền đạt lại ý tưởng một cách mạch lạc, dễ hiểu. Khi tham gia vào các cuộc họp quốc tế, bạn cần nghe và hiểu các từ chuyên ngành hoặc các thuật ngữ đặc biệt trong lĩnh vực đó.

4. Kỹ Năng Lập Kế Hoạch và Quản Lý Thời Gian

Là một phiên dịch viên, bạn thường xuyên phải làm việc với các tài liệu, ghi chú, hoặc thông tin từ nhiều nguồn khác nhau. Kỹ năng lập kế hoạch giúp bạn chuẩn bị tốt cho các buổi phiên dịch, và quản lý thời gian giúp bạn hoàn thành công việc đúng thời hạn.

5. Kiến Thức Chuyên Môn

Nhiều phiên dịch viên thành công làm việc trong các lĩnh vực cụ thể như pháp lý, y tế, kỹ thuật, hoặc kinh doanh. Để làm việc trong các lĩnh vực này, bạn cần có kiến thức chuyên môn về ngành đó. Nếu bạn muốn làm phiên dịch viên trong ngành y tế, bạn cần hiểu rõ các thuật ngữ y học và có kiến thức cơ bản về hệ thống y tế.

III. Học Phiên Dịch Viên Ở Đâu?

1. Các Trường Đại Học và Cao Đẳng

Ở Việt Nam, nhiều trường đại học và cao đẳng đào tạo các ngành liên quan đến phiên dịch như Ngôn ngữ Anh, Ngôn ngữ Nhật, Ngôn ngữ Trung Quốc, hoặc các ngành khác. Các trường này thường cung cấp các chương trình học chính quy từ đại học đến cao học. Ví dụ: Trường Đại học Ngoại Ngữ – Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Hà Nội, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP.HCM đều có các chương trình đào tạo phiên dịch viên.

2. Các Trung Tâm Đào Tạo Phiên Dịch

Ngoài các trường đại học, bạn cũng có thể tham gia các khóa học ngắn hạn tại các trung tâm đào tạo phiên dịch chuyên nghiệp. Những trung tâm này thường cung cấp các khóa học luyện thi chứng chỉ phiên dịch, hoặc các khóa học tăng cường kỹ năng cho người đã có nền tảng ngôn ngữ. Trung tâm đào tạo phiên dịch tại Viện Ngoại Ngữ hoặc các trung tâm ngôn ngữ tại các thành phố lớn.

3. Học Trực Tuyến

Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ, học phiên dịch trực tuyến đã trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể tham gia các khóa học trực tuyến với giảng viên là các phiên dịch viên có kinh nghiệm, giúp bạn nâng cao kỹ năng của mình. Các nền tảng như Coursera, Udemy hay EdX cung cấp nhiều khóa học phiên dịch.

IV. Học Phiên Dịch Viên Mất Bao Lâu?

Thời gian học để trở thành phiên dịch viên tùy thuộc vào chương trình đào tạo và mục tiêu của bạn. Tuy nhiên, thông thường, bạn sẽ mất từ 4 đến 5 năm nếu học một chương trình đại học chính quy về ngôn ngữ và phiên dịch. Nếu bạn học khóa ngắn hạn, thời gian có thể kéo dài từ vài tháng đến một năm.

  • Học đại học: Từ 4-5 năm nếu học chương trình chính quy tại các trường đại học.
  • Khóa ngắn hạn: Từ 6 tháng đến 1 năm tùy vào mức độ học.

V. Thu Nhập Của Phiên Dịch Viên Như Thế Nào?

1. Phiên Dịch Viên Tiếng Anh

Tài liệu VietJack

  • Mới ra trường: Từ 8 triệu đến 12 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm (2-5 năm): Từ 12 triệu đến 18 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia (trên 5 năm kinh nghiệm): Từ 20 triệu đến 35 triệu đồng/tháng hoặc hơn, đặc biệt nếu làm việc với các công ty nước ngoài hoặc trong các lĩnh vực đặc thù như pháp lý, tài chính.

Phiên dịch viên tiếng Anh luôn được săn đón, vì đây là ngôn ngữ quốc tế phổ biến. Lĩnh vực yêu cầu dịch tiếng Anh rất đa dạng, từ các cuộc họp kinh doanh, hội nghị quốc tế, đến các công ty công nghệ, hoặc các tổ chức phi chính phủ.

>>> Việc làm Phiên dịch viên tiếng Anh đang tuyển dụng

2. Phiên Dịch Viên Tiếng Nhật

  • Mới ra trường: Khoảng 10 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 15 triệu đến 25 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Từ 30 triệu đồng/tháng trở lên.

Tiếng Nhật là ngôn ngữ có nhu cầu cao tại các công ty Nhật Bản đang đầu tư tại Việt Nam. Ngoài ra, nhiều công ty Nhật cũng yêu cầu phiên dịch viên làm việc trong các môi trường đòi hỏi kiến thức về văn hóa và kinh doanh Nhật Bản.

>>> Việc làm Phiên dịch viên Tiếng Nhật đang tuyển dụng

3. Phiên Dịch Viên Tiếng Hàn

  • Mới ra trường: Khoảng 8 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 12 triệu đến 20 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Trên 25 triệu đồng/tháng.

Nhu cầu sử dụng tiếng Hàn đang tăng cao do sự phát triển mạnh mẽ của các công ty Hàn Quốc tại Việt Nam. Các phiên dịch viên có thể làm việc tại các nhà máy, công ty lớn, hoặc trong các dự án hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và Hàn Quốc.

>>> Việc làm Phiên dịch viên Tiếng Hàn đang tuyển dụng

4. Phiên Dịch Viên Tiếng Trung

  • Mới ra trường: Khoảng 8 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 12 triệu đến 18 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Trên 20 triệu đồng/tháng.

Với sự phát triển mạnh mẽ của Trung Quốc và mối quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và Việt Nam, nhu cầu phiên dịch viên tiếng Trung trong các công ty, dự án đầu tư, hội nghị ngày càng tăng. Phiên dịch viên có thể làm việc cho các công ty Trung Quốc đầu tư tại Việt Nam hoặc làm việc trong các lĩnh vực kinh doanh quốc tế.

>>> Việc làm Phiên Dịch Viên Tiếng Trung đang tuyển dụng

5. Phiên Dịch Viên Pháp Lý

  • Mới ra trường: Khoảng 12 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 20 triệu đến 30 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Trên 35 triệu đồng/tháng.

Phiên dịch viên trong lĩnh vực pháp lý yêu cầu kiến thức chuyên môn cao và sự chính xác tuyệt đối, vì công việc liên quan đến các văn bản pháp lý, hợp đồng, và các vấn đề pháp lý quốc tế. Đây là lĩnh vực có mức lương khá cao so với các lĩnh vực khác.

6. Phiên Dịch Viên Y Tế

  • Mới ra trường: Khoảng 10 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 15 triệu đến 25 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Trên 30 triệu đồng/tháng.

Phiên dịch viên trong ngành y tế phải hiểu và sử dụng thuật ngữ y học, điều này đòi hỏi sự chính xác và kiến thức chuyên môn vững vàng. Các phiên dịch viên trong lĩnh vực y tế thường được trả lương cao vì tính chất công việc đặc biệt và yêu cầu nghiêm ngặt.

7. Phiên Dịch Viên Công Nghệ

  • Mới ra trường: Khoảng 12 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 18 triệu đến 30 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Trên 35 triệu đồng/tháng.

Với sự phát triển của ngành công nghệ thông tin, nhu cầu phiên dịch viên cho các công ty công nghệ cũng tăng lên, đặc biệt là khi các công ty quốc tế có xu hướng đầu tư vào các dự án công nghệ tại Việt Nam. Các công ty này yêu cầu phiên dịch viên có hiểu biết về lĩnh vực công nghệ và có thể dịch các thuật ngữ chuyên ngành.

Tài liệu VietJack

8. Phiên Dịch Viên Tài Chính – Kinh Doanh

  • Mới ra trường: Khoảng 15 triệu đồng/tháng.
  • Có kinh nghiệm: Từ 20 triệu đến 35 triệu đồng/tháng.
  • Chuyên gia: Trên 40 triệu đồng/tháng.

Phiên dịch viên trong lĩnh vực tài chính và kinh doanh cần phải nắm rõ các thuật ngữ tài chính, kinh tế quốc tế và có kiến thức về thị trường chứng khoán, ngân hàng, và các lĩnh vực liên quan. Công việc này đòi hỏi độ chính xác cao và có mức lương khá hấp dẫn.

Mức lương của phiên dịch viên có thể dao động khá lớn, tùy thuộc vào ngôn ngữ, lĩnh vực chuyên môn, và kinh nghiệm làm việc. Tuy nhiên, nhìn chung, phiên dịch viên là một nghề có thu nhập khá cao, đặc biệt là khi bạn làm việc trong các lĩnh vực đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu như pháp lý, y tế, tài chính hay công nghệ. Học tốt ngôn ngữ và rèn luyện kỹ năng phiên dịch sẽ giúp bạn có cơ hội đạt được mức lương ổn định và thậm chí là cao trong nghề này.

Nên học phiên dịch viên tiếng gì?

Nếu muốn làm phiên dịch viên dễ xin việc và thu nhập tốt, bạn nên học các ngôn ngữ có nhu cầu tuyển dụng cao tại Việt Nam như tiếng Anh, tiếng Hàn, tiếng Nhật, tiếng Trung và tiếng Đức. Theo VietnamWorks (2024), tiếng Anh chiếm hơn 60% yêu cầu tuyển dụng ở các công ty đa quốc gia; tiếng Hàn và tiếng Nhật lần lượt chiếm khoảng 15–18%, tập trung ở các tập đoàn lớn như Samsung, LG, Canon, Toyota. Trong khi đó, tiếng Trung được săn đón trong các công ty thương mại và logistics, và tiếng Đức đang mở ra cơ hội làm việc, định cư trong ngành y và kỹ thuật với mức lương từ 1.000–2.500 USD/tháng ở thị trường châu Âu. Việc chọn đúng ngôn ngữ phù hợp sẽ giúp bạn nổi bật khi xin việc và tăng cơ hội phát triển sự nghiệp

VI. Phẩm chất cần có của phiên dịch viên là gì?

1. Kỹ năng lắng nghe tốt

Đây là một trong những yếu tố quan trọng nhất. Phiên dịch viên không chỉ cần biết nghe mà còn phải lắng nghe kỹ và hiểu chính xác những gì người nói đang truyền đạt, vì mỗi từ ngữ, sắc thái trong lời nói đều có thể thay đổi ý nghĩa. Đặc biệt trong các cuộc họp, hội nghị hay phiên tòa, bạn phải tập trung cao độ để dịch chính xác.

2. Khả năng phản xạ nhanh

Phiên dịch viên thường phải dịch ngay lập tức và phản xạ nhanh với những gì nghe được. Đặc biệt khi làm phiên dịch trực tiếp (tức là không có thời gian chuẩn bị trước), bạn cần có khả năng diễn đạt nhanh chóng và chính xác để không bỏ sót thông tin quan trọng.

3. Kiến thức văn hóa

Ngoài ngôn ngữ, kiến thức về văn hóa cũng rất quan trọng. Mỗi ngôn ngữ đều có những cách thức biểu đạt và ứng xử riêng, nên bạn cần hiểu rõ sự khác biệt văn hóa để tránh hiểu nhầm hoặc dịch sai. Ví dụ, trong khi dịch các văn bản pháp lý hoặc tài liệu hợp đồng, việc hiểu biết về luật pháp và phong tục của cả hai nền văn hóa sẽ giúp bạn dịch một cách chính xác và hiệu quả hơn.

4. Kiên nhẫn và sự tập trung

Phiên dịch viên phải có sự kiên nhẫn vì công việc đôi khi rất căng thẳng, đòi hỏi bạn phải duy trì sự tập trung trong một thời gian dài. Bạn có thể phải làm việc liên tục trong vài giờ liền, vì vậy khả năng duy trì sự tập trung và làm việc dưới áp lực là điều không thể thiếu.

Tài liệu VietJack

5. Khả năng làm việc dưới áp lực

Công việc phiên dịch thường diễn ra trong môi trường rất căng thẳng. Bạn sẽ phải đối mặt với thời gian hạn chế, có thể là trong các cuộc họp hoặc hội nghị quốc tế với rất ít thời gian để suy nghĩ trước khi dịch. Do đó, khả năng giữ bình tĩnh và làm việc hiệu quả dưới áp lực là một phẩm chất quan trọng mà phiên dịch viên cần có.

VII. Nhược điểm của nghề phiên dịch viên là gì? 

1. Thường xuyên phải làm việc ngoài giờ

Nghề phiên dịch không phải lúc nào cũng gói gọn trong giờ hành chính. Các cuộc họp quốc tế, hội thảo, sự kiện quan trọng thường diễn ra vào các thời gian không cố định, có thể là buổi tối, cuối tuần hoặc ngày lễ. Bạn có thể sẽ phải hy sinh thời gian cá nhân và gia đình, đặc biệt là khi làm phiên dịch viên tự do.

2. Khó tìm công việc ổn định

Mặc dù nhu cầu phiên dịch viên hiện nay khá cao, nhưng công việc lại không phải lúc nào cũng ổn định, đặc biệt là khi bạn làm tự do. Bạn sẽ phải tìm kiếm khách hàng liên tục và có thể không có nguồn thu ổn định như khi làm việc cho một công ty hoặc tổ chức. Điều này có thể gây cảm giác bất an về tài chính trong một số giai đoạn.

3. Thị trường cạnh tranh cao

Nghề phiên dịch ngày càng có nhiều người theo đuổi, và không phải ai cũng có thể đứng vững trên thị trường. Cạnh tranh gay gắt giữa các phiên dịch viên, đặc biệt là trong các ngôn ngữ phổ biến như tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Hàn, khiến cho việc tìm kiếm cơ hội không phải lúc nào cũng dễ dàng. 

VIII. Kết Luận

Làm phiên dịch viên là một công việc đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự luyện tập liên tục. Để trở thành phiên dịch viên chuyên nghiệp, bạn cần học ngôn ngữ, hiểu về văn hóa, luyện kỹ năng phiên dịch, và nâng cao kiến thức chuyên môn. Bạn có thể học tại các trường đại học, trung tâm đào tạo hoặc các khóa học trực tuyến. Thời gian học có thể dài hay ngắn tùy theo lựa chọn của bạn, nhưng quan trọng là bạn phải luôn nỗ lực và cải thiện kỹ năng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của ngành này.
Xem thêm bài viết cùng chủ đề:
Chủ đề:
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!
Nhắn tin Zalo