I. Social Media là gì?
Social Media (Mạng xã hội) là các nền tảng trực tuyến cho phép người dùng tạo nội dung, chia sẻ thông tin, tương tác và kết nối với nhau. Đây là một phần quan trọng trong cuộc sống hiện đại, ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực như giải trí, kinh doanh, giáo dục và truyền thông.
1 số kênh Social Media được nhiều người Việt Nam sử dụng như: Lotus, Gapo, Zingme, Zalo, và một số kênh social media quốc tế như Facebook, Youtube, Instagram, Google+, Twitter…Ở đây bạn sẽ có thể quảng bá sản phẩm của mình, cũng như nhận được ý kiến phản hồi từ người tiêu dùng.
II. Social Media bao gồm những loại nào?
1. Mạng xã hội kết nối: mạng xã hội kết nối là nơi giúp cá nhân và doanh nghiệp giao tiếp, chia sẻ thông tin và mở rộng mối quan hệ. Các nền tảng phổ biến như Facebook, LinkedIn và Twitter (X) cho phép người dùng tạo hồ sơ, đăng bài viết, tham gia các nhóm cộng đồng và tìm kiếm cơ hội việc làm.
2. Nền tảng chia sẻ nội dung: Với mục đích chia sẻ hình ảnh, video… như YouTube, Instagram, TikTok và Pinterest. Người dùng có thể sáng tạo nội dung, đăng tải video ngắn, livestream hoặc sử dụng hình ảnh để quảng bá thương hiệu.
3. Diễn đàn thảo luận: Nơi người dùng đặt câu hỏi và cùng thảo luận về các vấn đề khác nhau. Một số nền tảng phổ biến là Reddit, Quora và VozForum, nơi mọi người có thể chia sẻ kinh nghiệm, ý kiến cá nhân hoặc tìm kiếm lời khuyên từ cộng đồng.
4. Mạng xã hội nhắn tin: Ứng dụng nhắn tin giúp người dùng giao tiếp nhanh chóng qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call. Các nền tảng như Messenger, Zalo, WhatsApp và Telegram không chỉ phục vụ mục đích cá nhân mà còn hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chăm sóc khách hàng và quảng bá sản phẩm.

5. Mạng xã hội thương mại: Điển hình của loại này là TikTok Shop, Shopee Live và Facebook Marketplace cho phép người dùng mua sắm online, đây là sản phẩm của sự kết hợp giữa mạng xã hội và E.com – thương mại điện tử.
6. Các nền tảng đánh giá & xếp hạng: Mục đích là cung cấp thông tin đáng giá về các sản phẩm, dịch vụ hoặc địa điểm du lịch. Hiện tại ở Việt Nam phổ biến nhất là Google Reviews được sửa dụng khi muốn đến đâu đó người dùng có xu hướng sử dụng phần đánh giá của Google Map để đọc các reviews.
7. Nền tảng phát trực tuyến (livestream): Đây cũng là một phần quan trọng của Social Media khi nó giúp người dùng tiếp nhận thông tin một cách trực tiếp từ Content Creator, một trong những nghề nghiệp mới nổi tại Việt Nam thể hiện sự phát triển của nền tảng phát trực tuyến là nghề “Streamer” với những tên tuổi nổi tiếng như Độ Mixi, PewPew… Livestream thường thu hút cộng đồng sáng tạo game trên các nền tảng như Youtube, Facebook, Twitch.
III. Lợi ích của Social Media trong Marketing
1. Tiếp cận lượng lớn khách hàng tiềm năng và tăng doanh số
Social Media giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận một lượng lớn khách hàng tiềm năng thông qua các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, LinkedIn. Nhờ tính năng quảng cáo (Facebook Ads, TikTok Ads), doanh nghiệp có thể nhắm mục tiêu theo độ tuổi, giới tính, sở thích và hành vi mua sắm của khách hàng. Một thương hiệu mỹ phẩm có thể chạy quảng cáo trên Facebook để tiếp cận phụ nữ từ 18-35 tuổi, yêu thích làm đẹp và thường xuyên tìm kiếm sản phẩm skincare. Bên cạnh đó, Nhiều nền tảng Social Media tích hợp tính năng mua sắm trực tiếp như TikTok Shop, Facebook Marketplace, Shopee Live. Điều này giúp doanh nghiệp bán hàng ngay trên nền tảng mà không cần khách hàng phải truy cập vào website riêng, đó cũng là lí do công việc livestream bán hàng online phát triển mạnh mẽ gần đây.
2. Xây dựng hình ảnh thương hiệu (Branding)
Social Media là công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp định vị thương hiệu và tạo ấn tượng với khách hàng. Nội dung hấp dẫn như hình ảnh đẹp, video sáng tạo và bài viết chất lượng sẽ giúp thương hiệu dễ dàng ghi dấu ấn trong tâm trí người tiêu dùng. Chẳng hạn, Coca-Cola sử dụng Instagram để đăng tải hình ảnh với màu đỏ đặc trưng và các chiến dịch truyền cảm hứng, giúp thương hiệu trở nên gần gũi hơn với khách hàng.
3. Hiểu nhu cầu và chăm sóc khách hàng tốt hơn
Các nền tảng Social Media cung cấp nhiều công cụ phân tích (Facebook Insights, TikTok Analytics, Google Analytics) giúp doanh nghiệp đo lường hiệu quả chiến dịch marketing và hiểu rõ hơn về khách hàng. Social Media không chỉ là kênh quảng bá mà còn là nơi doanh nghiệp có thể tương tác trực tiếp với khách hàng thông qua bình luận, tin nhắn và livestream. Ví dụ điễn hình là việc Shopee sử dụng chatbot trên Facebook Messenger để trả lời câu hỏi của khách hàng ngay lập tức, giúp nâng cao trải nghiệm mua sắm.
IV. Cơ hội việc làm Social Media thế nào?
Có thể thấy, Social Media là một lĩnh vực truyền thông rộng với sự phát triển đa dạng các nền tảng khác nhau và các lợi ích lớn trong Marketing như chúng ta đã tìm hiểu ở phần 1 thì cơ hội việc làm của lĩnh vực này rất đa dạng. Các công việc phổ biến có thể kể tới như Tiktoker, Quản lý page, Content Creator, Nhân viên chạy ads, KOL/ KOC, Streamer….
Tiktoker là người sáng tạo nội dung trên nền tảng TikTok, chuyên sản xuất các video ngắn có tính giải trí, giáo dục hoặc quảng bá sản phẩm. Công việc chính của một Tiktoker bao gồm lên ý tưởng nội dung, quay và chỉnh sửa video, tối ưu hóa hiệu suất bằng cách sử dụng các xu hướng (trend) đang hot trên TikTok. Ngoài ra, Tiktoker có thể hợp tác với các nhãn hàng để quảng cáo sản phẩm hoặc kiếm tiền qua TikTok Shop, livestream bán hàng. Một Tiktoker thành công cần có khả năng sáng tạo, bắt kịp xu hướng nhanh chóng và biết cách tương tác với khán giả.
Quản lý page
Người quản lý page có nhiệm vụ duy trì và phát triển các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram, TikTok hoặc LinkedIn của doanh nghiệp. Công việc bao gồm đăng bài, trả lời bình luận và tin nhắn của khách hàng, theo dõi hiệu suất bài viết và tối ưu chiến lược nội dung. Ngoài ra, họ còn phải xử lý các tình huống tiêu cực như bình luận xấu hoặc khủng hoảng truyền thông để bảo vệ hình ảnh thương hiệu. Một quản lý page giỏi cần có kỹ năng giao tiếp, sáng tạo nội dung và hiểu về hành vi người dùng trên từng nền tảng.
Content Creator
Content Creator là người chuyên sản xuất nội dung số trên các nền tảng mạng xã hội, blog hoặc website. Công việc chính bao gồm viết bài, chụp ảnh, quay video, thiết kế hình ảnh hoặc thậm chí sáng tạo nội dung cho quảng cáo. Họ cần liên tục nghiên cứu xu hướng, hiểu tâm lý khách hàng và tạo ra nội dung hấp dẫn để tăng tương tác. Tùy vào lĩnh vực, Content Creator có thể làm việc cho thương hiệu, công ty truyền thông hoặc tự phát triển kênh cá nhân để kiếm tiền từ nội dung sáng tạo. Một Content Creator về ẩm thực có thể làm video hướng dẫn nấu ăn, chụp ảnh món ăn đẹp mắt và viết bài review nhà hàng trên Facebook, Instagram.

Nhân viên chạy quảng cáo (facebook, tiktok, shopee)
Nhân viên chạy quảng cáo là người phụ trách thiết lập và tối ưu hóa chiến dịch quảng cáo trên các nền tảng như Facebook, TikTok, Shopee. Công việc chính bao gồm nghiên cứu đối tượng khách hàng, thiết lập quảng cáo, theo dõi hiệu suất và điều chỉnh chiến dịch để tối ưu chi phí và tăng tỷ lệ chuyển đổi. Họ cũng cần phân tích dữ liệu để xác định loại quảng cáo nào mang lại hiệu quả cao nhất. Một nhân viên chạy quảng cáo Shopee Ads có nhiệm vụ đặt ngân sách quảng cáo cho từng sản phẩm, theo dõi số lượt nhấp vào gian hàng và điều chỉnh chiến dịch để tối đa hóa doanh thu.
KOL/ Influencer Marketing
KOL (Key Opinion Leader) hay Influencer là những người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội và thường hợp tác với các thương hiệu để quảng bá sản phẩm, dịch vụ. Công việc chính của họ bao gồm xây dựng hình ảnh cá nhân, sáng tạo nội dung liên quan đến lĩnh vực họ hoạt động (làm đẹp, thời trang, công nghệ, tài chính…), và quảng cáo sản phẩm theo yêu cầu từ nhãn hàng. Influencer có thể kiếm tiền từ hợp đồng quảng cáo, affiliate marketing hoặc tài trợ nội dung. Một Influencer chuyên về thời trang hợp tác với các thương hiệu để đăng bài review quần áo, tạo lookbook và chia sẻ mã giảm giá cho người theo dõi
Nhân viên thiết kế
Nhân viên thiết kế là người chịu trách nhiệm tạo ra hình ảnh, video, banner quảng cáo, poster và các ấn phẩm truyền thông cho thương hiệu trên mạng xã hội. Họ cần sử dụng các phần mềm thiết kế như Photoshop, Illustrator, Canva, Premiere Pro để tạo ra nội dung trực quan, thu hút người xem. Một designer giỏi không chỉ có kỹ năng mỹ thuật mà còn cần hiểu về thị hiếu khách hàng và xu hướng thiết kế hiện đại.
Bán hàng livestream
Bán hàng livestream là hình thức bán hàng trực tiếp trên các nền tảng như TikTok Shop, Shopee Live, Facebook Live. Công việc chính của người livestream bao gồm giới thiệu sản phẩm, tương tác với khách hàng, chốt đơn ngay trong lúc phát sóng và xử lý đơn hàng sau livestream. Người làm công việc này cần có kỹ năng nói chuyện lôi cuốn, hiểu rõ sản phẩm và biết cách tạo không khí sôi động để thu hút người xem. Ví dụ một người bán mỹ phẩm trên TikTok Shop sẽ livestream mỗi tối, giới thiệu sản phẩm dưỡng da, giải đáp thắc mắc của khách hàng và chốt đơn ngay trong buổi phát sóng.
V. Phân biệt Social Media và Social Network
Tiêu chí
|
Social Media (Truyền thông xã hội)
|
Social Network (Mạng xã hội)
|
Khái niệm
|
Là các nền tảng trực tuyến giúp chia sẻ nội dung, tin tức, hình ảnh, video và thông tin.
|
Là hệ thống kết nối người dùng với nhau, cho phép họ giao tiếp, tạo mối quan hệ và tương tác.
|
Mục đích chính
|
Chia sẻ nội dung, quảng bá thông tin, tiếp thị thương hiệu.
|
Kết nối cá nhân, xây dựng mối quan hệ và tương tác xã hội.
|
Hoạt động chính
|
Đăng tải nội dung, xem video, tương tác qua like, share, comment.
|
Kết bạn, tham gia nhóm, nhắn tin, trao đổi thông tin cá nhân.
|
Ví dụ nền tảng
|
YouTube, TikTok, Blog, Podcast, Instagram (tập trung nội dung hình ảnh/video).
|
Facebook, LinkedIn, Twitter (tập trung vào kết nối người dùng).
|
Đối tượng sử dụng
|
Các cá nhân, doanh nghiệp, nhà sáng tạo nội dung, marketer.
|
Cá nhân muốn kết nối với bạn bè, đồng nghiệp, cộng đồng.
|
Ứng dụng trong kinh doanh
|
Dùng để quảng cáo, tiếp thị nội dung, xây dựng thương hiệu.
|
Dùng để tạo mạng lưới quan hệ, tuyển dụng, giao tiếp khách hàng.
|
Tóm lại:
- Social Media tập trung vào việc chia sẻ nội dung (video, bài viết, quảng cáo).
- Social Network tập trung vào việc kết nối con người (tương tác, kết bạn, trao đổi thông tin).
Nhiều nền tảng có thể là sự kết hợp của cả hai, như Facebook vừa là mạng xã hội (kết nối bạn bè) vừa là phương tiện truyền thông xã hội (quảng cáo, chia sẻ nội dung
VI. Kiến thức và kỹ năng cần thiết trong công việc Social Media
Để làm công việc về Social Media cần học ngành gì?
Để theo đuổi công việc trong lĩnh vực Social Media, bạn có thể lựa chọn nhiều ngành học khác nhau tùy theo định hướng nghề nghiệp. Một trong những ngành phổ biến nhất là Marketing hoặc Truyền thông, vì đây là hai lĩnh vực có liên quan trực tiếp đến chiến lược nội dung, quảng cáo và xây dựng thương hiệu trên mạng xã hội. Ngoài ra, các ngành như Báo chí & Truyền thông, Quan hệ công chúng (PR), Thiết kế đồ họa, Công nghệ thông tin, hoặc Ngôn ngữ học cũng cung cấp các kỹ năng hữu ích để làm việc trong Social Media.
Ví dụ, nếu bạn muốn trở thành Content Creator, ngành Báo chí & Truyền thông giúp bạn phát triển kỹ năng viết lách và sáng tạo nội dung. Nếu muốn làm quảng cáo trên Facebook, TikTok, Shopee, ngành Marketing hoặc Thương mại điện tử sẽ cung cấp kiến thức về tối ưu hóa quảng cáo và hành vi khách hàng. Còn nếu bạn đam mê thiết kế hình ảnh, video thì ngành Thiết kế đồ họa sẽ là lựa chọn phù hợp. Bên cạnh đó, bạn có thể tự học các khóa ngắn hạn về Digital Marketing, SEO, Content Marketing, Data Analytics để nâng cao kỹ năng thực tế. Quan trọng nhất là liên tục cập nhật xu hướng, thực hành trên các nền tảng mạng xã hội và phát triển tư duy sáng tạo để thành công trong lĩnh vực Social Media.
3 kỹ năng cần thiết trong công việc Social Media
1. Khả năng sáng tạo và tối ưu hóa nội dung
Sáng tạo nội dung là yếu tố quan trọng nhất trong lĩnh vực Social Media. Người làm Social Media cần biết cách viết bài, quay video, thiết kế hình ảnh hoặc thậm chí tạo meme để thu hút người xem. Nội dung không chỉ cần hấp dẫn mà còn phải phù hợp với từng nền tảng, như TikTok ưu tiên video ngắn, Facebook phù hợp với bài viết dài hơn, còn Instagram chú trọng hình ảnh bắt mắt. Việc nắm bắt trend nhanh chóng cũng giúp nội dung có cơ hội viral, tăng tương tác hiệu quả. Ví dụ: Một Content Creator làm việc cho thương hiệu thời trang sẽ sáng tạo các bài viết về xu hướng phối đồ, chụp ảnh sản phẩm đẹp mắt và làm video TikTok thử đồ để thu hút khách hàng.
2. Kỹ năng phân tích dữ liệu
Không chỉ dừng lại ở việc đăng bài lên các nền tảng MXH, người làm Social Media còn phải theo dõi hiệu suất nội dung để điều chỉnh chiến lược phù hợp. Việc hiểu các chỉ số như lượt xem, tương tác, tỷ lệ click (CTR) hay hiệu quả quảng cáo giúp tối ưu nội dung và tăng hiệu suất chiến dịch. Công cụ như Facebook Insights, Google Analytics, TikTok Analytics là những công cụ quan trọng giúp đánh giá và cải thiện nội dung trên mạng xã hội. Chẳng hạn, nếu một chiến dịch quảng cáo trên Facebook có tỷ lệ chuyển đổi thấp, chuyên viên Social Media sẽ cần phân tích nguyên nhân, có thể do nội dung chưa hấp dẫn, đối tượng khách hàng chưa phù hợp hoặc ngân sách chưa được tối ưu.
3. Khả năng giao tiếp và tương tác
Social Media không chỉ là về nội dung mà còn về kết nối. Người làm Social Media cần biết cách trả lời bình luận, tin nhắn khách hàng một cách chuyên nghiệp, xử lý các phản hồi tiêu cực một cách khéo léo để bảo vệ hình ảnh thương hiệu. Ngoài ra, việc tổ chức các chương trình mini-game, giveaway hoặc livestream cũng là cách quan trọng để giữ chân người theo dõi và tăng độ phủ thương hiệu.