Điều kiện và Lộ trình trở thành một Kỹ sư?

Kỹ sư là những chuyên gia chuyên về lĩnh vực kỹ thuật và khoa học ứng dụng. Họ có kiến thức chuyên môn sâu về các nguyên lý kỹ thuật và sử dụng kiến thức đó để thiết kế, phát triển, xây dựng và duy trì các hệ thống, sản phẩm và quy trình kỹ thuật. Kỹ sư thường làm việc trong nhiều lĩnh vực như công nghệ thông tin, điện tử, cơ khí, xây dựng, môi trường, hóa học và nhiều lĩnh vực khác. Vai trò của kỹ sư là tạo ra các giải pháp kỹ thuật để giải quyết các vấn đề phức tạp và đóng góp vào sự phát triển và cải thiện cuộc sống và xã hội.

Lộ trình thăng tiến Kỹ sư 

Dưới đây là một lộ trình thăng tiến phổ biến cho kỹ sư dựa trên các vị trí từ thực tập sinh đến giám đốc kỹ thuật:

1. Kỹ sư

Mức lương: 10 - 20 triệu đồng/tháng

Kinh nghiệm làm việc: 1 - 2 năm

Kỹ sư là người thực hiện và phát triển các giải pháp kỹ thuật để giải quyết các vấn đề cụ thể hoặc cải tiến quy trình và sản phẩm. Công việc của kỹ sư bao gồm việc thiết kế, thử nghiệm và phân tích các hệ thống hoặc sản phẩm, đồng thời đảm bảo rằng các giải pháp kỹ thuật đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn chất lượng. Kỹ sư cần phải làm việc với các công cụ thiết kế và phần mềm chuyên ngành, cũng như phối hợp chặt chẽ với các thành viên khác trong nhóm để đạt được mục tiêu dự án. Kỹ sư cũng thường tham gia vào việc chuẩn bị tài liệu kỹ thuật và báo cáo kết quả công việc.

>> Đánh giá: Kỹ sư cần có khả năng phân tích và tư duy logic tốt, cùng với kỹ năng sử dụng các công cụ và phần mềm kỹ thuật hiện đại. Kỹ năng giao tiếp hiệu quả cũng rất quan trọng, vì kỹ sư cần phải làm việc trong các nhóm đa chức năng và thường xuyên giao tiếp với các đồng nghiệp và khách hàng. Ngoài ra, việc có khả năng học hỏi và áp dụng các công nghệ mới là cần thiết để duy trì sự cạnh tranh và hiệu quả trong công việc.

2. Kỹ sư trưởng

Mức lương: 35 - 60 triệu đồng/tháng

Kinh nghiệm làm việc: 5 - 7 năm

Kỹ sư trưởng là người đứng đầu trong các dự án kỹ thuật, chịu trách nhiệm quản lý và điều phối các hoạt động kỹ thuật từ giai đoạn lập kế hoạch đến triển khai và hoàn thành dự án. Họ cần phải có khả năng lãnh đạo nhóm kỹ sư, phân bổ tài nguyên, và đảm bảo rằng dự án được thực hiện đúng hạn, trong ngân sách và đạt được các tiêu chuẩn chất lượng. Kỹ sư trưởng đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập chiến lược kỹ thuật, giải quyết các vấn đề phức tạp, và đảm bảo rằng các giải pháp kỹ thuật đáp ứng nhu cầu của khách hàng và các bên liên quan.

>> Đánh giá: Kỹ sư trưởng cần phải có kỹ năng quản lý dự án mạnh mẽ, bao gồm khả năng lập kế hoạch, tổ chức và theo dõi tiến độ dự án. Kỹ năng lãnh đạo và giao tiếp hiệu quả là rất quan trọng để duy trì sự phối hợp trong nhóm và với các bộ phận khác trong công ty. Khả năng giải quyết vấn đề phức tạp và ra quyết định chiến lược là cần thiết để đảm bảo dự án được thực hiện đúng hạn và đạt yêu cầu. Kỹ sư trưởng cũng cần có tầm nhìn chiến lược để định hướng phát triển kỹ thuật và cải tiến quy trình, đồng thời duy trì sự cập nhật về công nghệ và xu hướng mới trong ngành.

5 bước giúp Kỹ sư thăng tiến nhanh trong công việc

Xây dựng và cải thiện kỹ năng chuyên môn

Đầu tiên, để thăng tiến nhanh chóng, bạn cần phải liên tục phát triển và cải thiện kỹ năng chuyên môn của mình. Điều này bao gồm việc cập nhật kiến thức về công nghệ mới nhất, phần mềm và công cụ kỹ thuật, cũng như các phương pháp và tiêu chuẩn trong ngành. Tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu, chứng chỉ kỹ thuật, và các hội thảo ngành là cách hiệu quả để nâng cao kỹ năng. Bằng cách này, bạn không chỉ tăng cường năng lực cá nhân mà còn chứng tỏ rằng bạn là người luôn sẵn sàng học hỏi và ứng dụng các công nghệ tiên tiến vào công việc.

Đặt mục tiêu rõ ràng và lên kế hoạch phát triển nghề nghiệp

Xác định rõ ràng mục tiêu nghề nghiệp và lập kế hoạch phát triển cá nhân là bước quan trọng tiếp theo. Hãy đặt ra các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn, như việc hoàn thành một dự án quan trọng, nhận được chứng chỉ mới, hoặc đạt được một vai trò quản lý cụ thể trong thời gian nhất định. Lên kế hoạch chi tiết về cách đạt được những mục tiêu này, bao gồm việc tìm kiếm cơ hội học hỏi, tham gia vào các dự án thử thách, và xây dựng các mối quan hệ chuyên nghiệp. Một kế hoạch phát triển nghề nghiệp rõ ràng sẽ giúp bạn tập trung vào những gì cần làm để thăng tiến.

Thể hiện khả năng lãnh đạo và đưa ra giải pháp sáng tạo

Để được công nhận và thăng tiến, bạn cần thể hiện khả năng lãnh đạo và khả năng giải quyết vấn đề sáng tạo. Tìm kiếm cơ hội để lãnh đạo các dự án hoặc nhóm nhỏ, và đảm bảo rằng bạn thể hiện sự chủ động, khả năng đưa ra quyết định và khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp một cách hiệu quả. Đưa ra các giải pháp sáng tạo cho các thách thức kỹ thuật và đề xuất cải tiến quy trình làm việc cũng giúp bạn nổi bật và chứng tỏ giá trị của mình đối với tổ chức.

Nâng cao kỹ năng quản lý dự án

Kỹ năng quản lý dự án là rất quan trọng trong sự nghiệp kỹ sư, đặc biệt khi bạn muốn đảm nhận các vai trò lãnh đạo. Hãy tìm hiểu và học hỏi các phương pháp quản lý dự án, chẳng hạn như Agile, Scrum, hoặc PMP. Đăng ký tham gia các khóa học quản lý dự án và thực hành quản lý các dự án nhỏ để cải thiện khả năng lập kế hoạch, phân bổ tài nguyên, và theo dõi tiến độ. Kỹ năng quản lý dự án tốt không chỉ giúp bạn hoàn thành công việc hiệu quả mà còn chứng tỏ khả năng lãnh đạo và tổ chức của bạn

Tham gia các dự án chiến lược và tầm quan trọng cao

Tìm kiếm cơ hội để tham gia vào các dự án chiến lược và quan trọng của công ty. Những dự án này thường có tầm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của công ty và yêu cầu kỹ năng và sự cống hiến cao. Tham gia vào các dự án như vậy giúp bạn thể hiện khả năng làm việc trong môi trường áp lực cao và quản lý các nhiệm vụ quan trọng. Đồng thời, nó cũng giúp bạn tạo được dấu ấn và có thể mở ra cơ hội thăng tiến cao hơn trong tương lai.

Yêu cầu tuyển dụng Kỹ sư 

Yêu cầu về bằng cấp và kiến thức chuyên môn

• Bằng cấp: Ứng viên cho vị trí kỹ sư thường cần có bằng cử nhân trong lĩnh vực kỹ thuật liên quan, chẳng hạn như kỹ sư cơ khí, kỹ sư điện tử, kỹ sư phần mềm, hoặc kỹ sư xây dựng. Bằng cử nhân này cung cấp nền tảng cơ bản về các nguyên lý kỹ thuật và kiến thức chuyên môn cần thiết để thực hiện các nhiệm vụ kỹ thuật. Đối với các vị trí cao cấp hơn hoặc các lĩnh vực đặc thù, bằng thạc sĩ trong lĩnh vực liên quan có thể được yêu cầu để đảm bảo ứng viên có đủ kiến thức chuyên sâu và khả năng lãnh đạo.
• Kiến thức chuyên môn: Kỹ sư cần có kiến thức vững về các nguyên lý cơ bản trong lĩnh vực kỹ thuật của mình. Điều này bao gồm sự hiểu biết sâu rộng về toán học, vật lý, và các nguyên lý kỹ thuật đặc thù. Ví dụ, một kỹ sư cơ khí cần nắm vững các nguyên lý cơ học và nhiệt động học, trong khi một kỹ sư phần mềm phải am hiểu các thuật toán và cấu trúc dữ liệu. Kiến thức về công nghệ và công cụ hiện đại cũng rất quan trọng.

Yêu cầu về kỹ năng

• Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề: Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề là một trong những yêu cầu quan trọng nhất đối với kỹ sư. Họ cần phải có khả năng phân tích các vấn đề kỹ thuật phức tạp, từ việc phát hiện các lỗi thiết kế đến việc khắc phục các sự cố trong quy trình sản xuất. Kỹ sư cần phải có khả năng tư duy phản biện để đánh giá các giải pháp tiềm năng và lựa chọn phương án tối ưu. Việc áp dụng các phương pháp phân tích hệ thống và kỹ thuật để phát hiện nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và phát triển các giải pháp hiệu quả là rất quan trọng để đảm bảo rằng các sản phẩm hoặc hệ thống hoạt động tốt và đạt hiệu suất mong đợi.
• Kỹ năng giao tiếp: Kỹ năng giao tiếp là yếu tố thiết yếu trong công việc của một kỹ sư. Họ cần phải truyền đạt các ý tưởng, kết quả phân tích và giải pháp kỹ thuật một cách rõ ràng và hiệu quả đến các đồng nghiệp, khách hàng, và các bên liên quan. Điều này bao gồm khả năng viết báo cáo kỹ thuật, soạn thảo tài liệu hướng dẫn, và trình bày thông tin một cách logic và thuyết phục. Kỹ sư cũng cần phải có khả năng lắng nghe và phản hồi các ý kiến hoặc yêu cầu từ các bên liên quan để đảm bảo rằng dự án được thực hiện theo đúng yêu cầu và đạt được kết quả mong muốn.
• Kỹ năng làm việc nhóm: Làm việc nhóm là một kỹ năng quan trọng đối với kỹ sư, vì họ thường phải phối hợp với các thành viên khác trong nhóm hoặc các bộ phận khác nhau để thực hiện các dự án. Kỹ sư cần phải có khả năng làm việc hiệu quả trong môi trường nhóm, chia sẻ thông tin và phối hợp công việc để đạt được các mục tiêu chung. Khả năng hợp tác và giải quyết xung đột một cách hiệu quả là cần thiết để duy trì sự hòa hợp trong nhóm và đảm bảo rằng mọi người đều đóng góp vào sự thành công của dự án.
• Kỹ năng quản lý dự án: Kỹ năng quản lý dự án là cần thiết để đảm bảo rằng các dự án kỹ thuật được thực hiện đúng hạn, trong ngân sách và đạt được các mục tiêu chất lượng. Kỹ sư cần có khả năng lập kế hoạch dự án, phân bổ tài nguyên, và theo dõi tiến độ để đảm bảo rằng tất cả các hoạt động diễn ra theo kế hoạch. Họ cũng cần phải quản lý các rủi ro và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện dự án. Kỹ năng quản lý dự án bao gồm khả năng tổ chức công việc, lãnh đạo nhóm và duy trì sự chú ý đến chi tiết để đảm bảo rằng dự án hoàn thành đúng hạn và đạt yêu cầu của khách hàng hoặc các bên liên quan.

Các yêu cầu khác

• Khả năng cập nhật kiến thức: Ngành kỹ thuật thường xuyên thay đổi với sự phát triển của công nghệ và phương pháp mới, vì vậy kỹ sư cần phải có khả năng tự học và cập nhật kiến thức mới để theo kịp với các xu hướng và công nghệ hiện đại. Điều này bao gồm việc tham gia các khóa đào tạo, hội thảo và nghiên cứu các tài liệu chuyên ngành mới. Cập nhật kiến thức không chỉ giúp kỹ sư duy trì sự cạnh tranh trong ngành mà còn đảm bảo rằng họ có thể áp dụng các phương pháp và công nghệ mới nhất để cải thiện hiệu suất và hiệu quả trong công việc của mình.
• Tinh thần chủ động và độc lập: Kỹ sư cần phải có khả năng làm việc một cách độc lập, chủ động và tự chịu trách nhiệm trong công việc. Điều này bao gồm việc tự đưa ra quyết định, giải quyết vấn đề và hoàn thành các nhiệm vụ mà không cần sự giám sát liên tục. Tinh thần chủ động giúp kỹ sư nhận diện và giải quyết các vấn đề một cách sớm nhất, đồng thời đóng góp vào sự thành công chung của dự án bằng cách đưa ra các sáng kiến và cải tiến cần thiết.

Cơ hội việc làm của Kỹ sư hiện nay

Nhu cầu tuyển dụng kỹ sư ngày nay vẫn đang được săn đón và luôn đòi hỏi nhiều nguồn nhân lực chất lượng. Do đó, đa số các sinh viên tốt nghiệp nhóm ngành kỹ sư hiện nay có tỷ lệ được xem là thấp nhất trong tất cả các ngành.

Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển, đô thị hóa và có những bước tiến đáng kể trong mọi ngành nghề. Do đó, những công ty, doanh nghiệp, đặc biệt liên quan đến các nhóm ngành sản xuất, xây dựng lại càng cần nhiều nguồn nhân lực hơn. Do đó, có thể thấy rằng, nhu cầu tuyển dụng nhóm ngành kỹ sư vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Nhu cầu tăng trưởng về nhân lực của toàn thị trường khoảng 40% trong tháng 3/2021 so với tháng 1/2021. Trong đó, các nhóm ngành như kỹ thuật chế tạo, kỹ thuật sản xuất, công nghệ thông tin, kỹ sư xây dựng công nghiệp, xây dựng dân dụng luôn chiếm mức cao nhất.

Các trường đào tạo ngành Kỹ thuật ở Việt Nam hiện nay

Chương trình đào tạo kỹ sư thường rơi vào khoảng từ 4 - 5 năm. Nội dung học tập sẽ xoay quanh các môn kỹ thuật cơ khí, cơ điện tử, kỹ thuật ô tô, xây dựng,.. tuỳ vào chuyên ngành. Ở các hệ đào tạo kỹ sư chất lượng cao, bạn có thể sẽ được tiếp cận thêm nhiều bộ môn đặc biệt như ngoại ngữ, tin học, mỹ thuật công nghiệp,… Yêu cầu đầu vào của hệ cử nhân đại học các chuyên ngành kỹ sư thường ở mức điểm từ 22-26 điểm, các tổ hợp xét tuyển phổ biến là A00, A01, A07, D,…

Một số ngôi trường Đại học hàng đầu về đào tạo ngành IoT trên cả nước là:

Khu vực miền Bắc

• Đại học FPT
• Học viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông
• ĐH Điện lực
• Đại học Bách khoa Hà Nội
• Cao đẳng Việt Mỹ

Khu vực miền Trung

• Đại học Bách Khoa - Đại học Đà Nẵng
• Đại học Nha Trang

Khu vực miền Nam

• Trường  ĐH Bách khoa TP.HCM
• Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM
• ĐH Quy Nhơn

Bên cạnh kiến thức chính quy, bạn có thể nâng cao trình độ, năng lực, kinh nghiệm về Kỹ sư thông qua các khóa học ngắn hạn offline và online tại các trung tâm công nghệ thông tin.