Điều kiện và Lộ trình trở thành một Chuyên viên phân tích nghiệp vụ?

Chuyên viên phân tích nghiệp vụ (Business Analyst - BA) sẽ là người làm việc với khách hàng để lấy yêu cầu, sau đó chuyển thông tin và thảo luận về những yêu cầu này với team nội bộ Developer hay QC và quản lý document, và là cầu nối giữa các nhóm chức năng và nhóm kỹ thuật. BA là người mang đến những giải pháp để phục vụ các yêu cầu đến từ phía khách hàng, thường được gắn với lĩnh vực công nghệ thông tin, song vị trí này còn có mặt ở mọi ngóc ngách lĩnh vực xã hội.

Lộ trình thăng tiến Chuyên viên phân tích nghiệp vụ 

Mức lương bình quân của Chuyên viên phân tích nghiệp vụ có thể khác nhau tùy thuộc vào nhiều yếu tố như trình độ chuyên môn, kỹ năng, trách nhiệm công việc, địa điểm và điều kiện thị trường lao động.

Bạn có thể tham khảo lộ trình thăng tiến dưới đây để có định hướng rõ ràng trong tương lai:

Số năm kinh nghiệm 

Chức vụ

Mức lương 

Dưới 1 năm

Thực tập sinh Business Analyst

4.000.000 - 8.000.000 đồng/tháng

Từ 1 - 3 năm

Nhân viên phân tích nghiệp vụ

10.000.000 - 15.000.000 đồng/tháng

Từ 3 - 5 năm

Chuyên viên phân tích nghiệp vụ

18.000.000 - 30.000.000 đồng/tháng

Từ 6 - 9 năm

Giám đốc nghiệp vụ

40.000.000 - 70.000.000 đồng/tháng

Trên 10 năm

Giám đốc điều hành

80.000.000 - 150.000.000 đồng/tháng

1. Thực tập sinh Business Analyst

Mức lương: 4.000.000 - 8.000.000 đồng/tháng

Kinh nghiệm làm việc: Dưới 1 năm

Ở vị trí thực tập sinh, bạn sẽ hỗ trợ các chuyên viên phân tích nghiệp vụ trong việc thu thập yêu cầu từ khách hàng và làm quen với các công cụ phân tích như JIRA, Trello. Bạn cũng tham gia vào việc nghiên cứu, phân tích dữ liệu, và tạo các tài liệu nghiệp vụ cơ bản. Công việc này giúp bạn hiểu rõ về quy trình nghiệp vụ và cách các hệ thống công nghệ tương tác với doanh nghiệp. Đây là giai đoạn để học hỏi kỹ năng giao tiếp và phân tích nghiệp vụ.

>> Đánh giá: Vị trí này là bước khởi đầu để tích lũy kinh nghiệm thực tế, không yêu cầu quá nhiều kiến thức sâu nhưng đòi hỏi bạn phải học hỏi nhanh chóng. Bạn sẽ làm việc chủ yếu dưới sự hướng dẫn của các chuyên viên cấp cao, vì vậy tinh thần cầu tiến rất quan trọng.

2. Nhân viên phân tích nghiệp vụ

Mức lương: 10.000.000 - 15.000.000 đồng/tháng

Kinh nghiệm làm việc: Từ 1 - 3 năm

Bạn sẽ chịu trách nhiệm thu thập yêu cầu từ khách hàng và chuyển đổi các yêu cầu này thành các tài liệu nghiệp vụ cụ thể. Bạn làm việc cùng nhóm phát triển để đảm bảo các yêu cầu được triển khai đúng cách và tham gia vào việc kiểm thử các giải pháp. Bạn cũng có thể tham gia vào quá trình đào tạo khách hàng về cách sử dụng các hệ thống mới. Công việc này yêu cầu bạn hiểu rõ quy trình và hệ thống nghiệp vụ của tổ chức.

>> Đánh giá: Đây là vị trí quan trọng để xây dựng kỹ năng chuyên môn và bắt đầu xử lý các dự án nhỏ một cách độc lập. Bạn sẽ cần khả năng giao tiếp tốt và nắm vững kiến thức nghiệp vụ để đảm bảo thành công cho các dự án.

3. Chuyên viên phân tích nghiệp vụ

Mức lương: 18.000.000 - 30.000.000 đồng/tháng

Kinh nghiệm làm việc: Từ 3 - 5 năm

Sau vài năm kinh nghiệm, khi đã trở thành Chuyên viên phân tích nghiệp vụ, bạn sẽ phụ trách các dự án phân tích nghiệp vụ lớn hơn, đồng thời đảm nhận việc xây dựng tài liệu chi tiết như BRD (Business Requirement Document) và SRS (System Requirement Specification). Bạn chịu trách nhiệm phân tích và tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ, tìm ra các giải pháp cải tiến cho doanh nghiệp. Công việc yêu cầu bạn làm việc trực tiếp với khách hàng để đảm bảo rằng giải pháp đáp ứng được tất cả yêu cầu nghiệp vụ. Bạn cũng tham gia vào việc đánh giá và kiểm thử hệ thống.

>> Đánh giá: Ở vị trí này, bạn cần có khả năng lãnh đạo nhóm và quản lý nhiều dự án cùng lúc. Đây là bước tiến quan trọng giúp bạn nâng cao kỹ năng phân tích và tương tác với khách hàng ở mức độ cao hơn.

4. Giám đốc nghiệp vụ

Mức lương: 40.000.000 - 70.000.000 đồng/tháng

Kinh nghiệm làm việc: Từ 6 - 9 năm

Ở vị trí này, bạn quản lý toàn bộ quy trình phân tích nghiệp vụ của công ty, từ việc thu thập yêu cầu đến đánh giá giải pháp. Bạn điều phối các nhóm phân tích và phát triển, đảm bảo rằng tất cả các giải pháp nghiệp vụ được triển khai một cách hiệu quả. Bạn cũng tham gia vào việc xây dựng chiến lược nghiệp vụ và đề xuất các cải tiến mang tính chiến lược cho tổ chức. Ngoài ra, bạn sẽ giám sát và đánh giá hiệu suất của đội ngũ phân tích nghiệp vụ

>> Đánh giá: Vị trí này đòi hỏi kỹ năng lãnh đạo, khả năng phân tích chiến lược, và khả năng quản lý dự án ở quy mô lớn. Bạn sẽ phải đưa ra các quyết định quan trọng và chịu trách nhiệm về sự thành công hoặc thất bại của các dự án nghiệp vụ.

5. Giám đốc điều hành

Mức lương: 80.000.000 - 150.000.000 đồng/thán

Kinh nghiệm làm việc: Trên 10 năm

Bạn sẽ chịu trách nhiệm điều hành toàn bộ hoạt động của công ty, bao gồm chiến lược nghiệp vụ, tài chính, và quản lý nhân sự. Bạn làm việc chặt chẽ với các bộ phận khác như marketing, tài chính, và kỹ thuật để đảm bảo các mục tiêu kinh doanh được thực hiện đúng theo kế hoạch. Bạn cũng phải phân tích các cơ hội và thách thức của doanh nghiệp, đưa ra những quyết định chiến lược nhằm phát triển công ty. Ngoài ra, bạn sẽ giám sát tất cả các dự án quan trọng và báo cáo trực tiếp với hội đồng quản trị.

>> Đánh giá: Đây là vị trí đòi hỏi khả năng lãnh đạo cấp cao, tư duy chiến lược, và sự hiểu biết sâu rộng về tất cả các khía cạnh kinh doanh. Bạn sẽ phải đối mặt với áp lực cao và chịu trách nhiệm về sự phát triển bền vững của tổ chức.

Yêu cầu tuyển dụng Chuyên viên phân tích nghiệp vụ 

Yêu cầu bằng cấp và kiến thức chuyên môn

  • Bằng cấp: Bạn thường cần có bằng cử nhân trong các lĩnh vực như công nghệ thông tin, quản trị kinh doanh, hoặc quản lý hệ thống thông tin. Các chuyên ngành như tài chính, kinh tế, hoặc quản trị dự án cũng có thể là nền tảng tốt cho công việc phân tích nghiệp vụ. Bằng cấp liên quan đến phân tích dữ liệu, quản lý chuỗi cung ứng, hoặc kỹ thuật phần mềm cũng được đánh giá cao. Đôi khi, chứng chỉ chuyên môn như CBAP (Certified Business Analysis Professional) sẽ giúp tăng cường uy tín và kỹ năng của bạn trong lĩnh vực này.

  • Kiến thức chuyên môn: Bạn cần nắm vững kiến thức về quy trình nghiệp vụ, phân tích hệ thống, và khả năng định hình các yêu cầu từ khách hàng thành các giải pháp cụ thể. Hiểu biết về các phương pháp phân tích nghiệp vụ như SWOT, phân tích GAP hoặc BPMN (Business Process Model and Notation) sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn. Ngoài ra, bạn cũng cần kiến thức về các công cụ quản lý dự án và yêu cầu như JIRA, Trello hoặc Microsoft Project. Kiến thức cơ bản về kỹ thuật phần mềm và phát triển hệ thống sẽ giúp bạn dễ dàng giao tiếp với các nhóm kỹ thuật và phát triển.

Yêu cầu về kỹ năng

  • Kỹ năng phân tích và tư duy logic: Bạn cần khả năng phân tích chi tiết để xác định và giải quyết các vấn đề nghiệp vụ phức tạp. Tư duy logic giúp bạn đánh giá các yêu cầu, tìm ra giải pháp tối ưu và đảm bảo tính khả thi cho các dự án. Kỹ năng này giúp bạn nhìn nhận và dự đoán những vấn đề tiềm ẩn trong quá trình triển khai giải pháp.

  • Kỹ năng giao tiếp và thuyết trình: Bạn phải có khả năng giao tiếp rõ ràng với nhiều đối tượng, từ khách hàng, đối tác đến các nhóm phát triển kỹ thuật. Kỹ năng thuyết trình tốt giúp bạn truyền tải các yêu cầu và ý tưởng một cách dễ hiểu, thuyết phục. Điều này giúp đảm bảo sự thống nhất và hợp tác giữa các bên liên quan.

  • Kỹ năng quản lý thời gian và tổ chức: Bạn thường phải xử lý nhiều nhiệm vụ cùng lúc, vì vậy khả năng quản lý thời gian hiệu quả là rất quan trọng. Kỹ năng tổ chức giúp bạn theo dõi tiến độ công việc, quản lý tài liệu và đảm bảo các giai đoạn của dự án được hoàn thành đúng hạn. Điều này giúp dự án diễn ra suôn sẻ và không bị gián đoạn.

Các yêu cầu khác

  • Khả năng thích ứng và linh hoạt: Bạn cần khả năng nhanh chóng thích nghi với các thay đổi về yêu cầu nghiệp vụ, công nghệ, và quy trình trong suốt dự án. Sự linh hoạt giúp bạn dễ dàng làm việc trong môi trường thay đổi liên tục và vẫn đảm bảo tiến độ.

  • Tinh thần chủ động và trách nhiệm cao: Bạn cần có tinh thần chủ động trong việc thu thập thông tin, giải quyết vấn đề và tìm ra các giải pháp tối ưu. Tinh thần trách nhiệm cao giúp bạn đảm bảo chất lượng công việc và thành công của dự án.

  • Khả năng làm việc độc lập và theo nhóm: Bạn phải có khả năng làm việc độc lập để tự mình phân tích và hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Đồng thời, kỹ năng làm việc nhóm giúp bạn phối hợp tốt với các bộ phận khác để đạt được mục tiêu chung.

Business Analyst (BA) cần học gì? 

Với tính chất công việc của một BA, ba nhóm ngành sau đáp ứng được kiến thức nghề cũng như các kỹ năng, hiện đang đào tạo khá rộng rãi trong các ĐH Việt Nam cũng như các nước tiên tiến trên thế giới.

Ngành hệ thống thông tin quản lý

Sinh viên sẽ được đào tạo 3 nhóm kiến thức chính:

  • Kinh tế
  • Công nghệ thông tin 
  • Hệ thống thông tin quản lý cùng các kỹ năng mềm cần thiết

Nhờ vậy, sinh viên sẽ được trang bị kiến thức về thiết kế, phương pháp quản trị, vận hành hệ thống thông tin, phân tích dữ liệu,... Có thể nói, được đào tạo cả kinh tế và kỹ thuật, các BA có xuất phát điểm từ ngành Hệ thống thông tin quản lý rất thuận lợi.

Ngành Công Nghệ Thông Tin (CNTT)

Ngành CNTT sẽ bao gồm nhiều chuyên ngành như kỹ thuật phần mềm, kỹ thuật máy tính, an toàn thông tin, truyền thông và mạng máy tính,… Về cơ bản, sinh viên học ngành này sẽ có lợi thế khi làm Business Analyst là hiểu rõ được kiến thức về công nghệ thông tin, cách xây dựng, vận hành, bảo trì, phát triển các hệ thống phần mềm, trực tiếp tham gia xây dựng các phần mềm để giải quyết các bài toán thực tế. Ngoài ra, nếu bạn xuất phát từ ngành CNTT và muốn theo nghề BA thì cần bổ sung các kiến thức về nghiệp vụ kinh doanh cũng như kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, kỹ năng giải quyết vấn đề.

Nhóm ngành kinh tế - quản lý

Ngành kinh tế - quản lý gồm những ngành liên quan tới quản trị, tài chính, kế toán/kiểm toán, ngân hàng. Sinh viên học trong các nhóm ngành này có được kiến thức cơ bản về quản trị, kế toán, tài chính, kiểm toán. Đây cũng là một điều kiện thuận lợi khi ra làm BA. Tuy nhiên, nhược điểm của nhóm ngành này là các bạn thiếu các kiến thức nền tảng về CNTT nên sẽ khó khăn trong các việc đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật. Trong quá trình làm BA, các bạn có thể tự học bổ sung các kiến thức CNTT.

Các trường đào tạo ngành Kỹ thuật tốt nhất ở Việt Nam 

Khu vực Hà Nội

Khu vực TP. HCM

Nghề Business Analyst (BA) đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích và hiểu nhu cầu kinh doanh của tổ chức. Bằng việc áp dụng kỹ năng phân tích và giao tiếp, Business Analyst giúp cầu nối giữa các bên liên quan và đưa ra giải pháp tối ưu để cải thiện quy trình và hiệu suất kinh doanh. Với khả năng tư duy logic và hiểu biết về công nghệ, nghề Business Analyst mang lại cơ hội phát triển và đóng góp tích cực vào sự thành công của tổ chức.