1. Nhân viên kinh doanh B2B là gì?
Nhân viên kinh doanh B2B (B2B Sales/B2B Sales Representative) hiểu đơn giản là nhân viên sales doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B là Business to Business). Thay vì kinh doanh, bán hàng cho khách hàng là người tiêu dùng cuối thì nhân viên kinh doanh B2B sẽ phụ trách các kênh kết nối khách hàng doanh nghiệp với nhau, ví dụ như công ty sản xuất với công ty phân phối, bên cung ứng với nhà bán buôn. Bên cạnh đó những công việc như Nhân viên kinh doanh, Nhân viên Kinh doanh thị trường, Nhân viên kinh doanh quốc tế,... cũng thường đảm nhận những công việc tương tự.
2. Mô tả công việc của Nhân viên kinh doanh B2B
Các nhiệm vụ chính của nhân viên kinh doanh B2B ở công ty khác nhau, lĩnh vực kinh doanh khác nhau cũng sẽ không hoàn toàn giống nhau nhưng về cơ bản, bạn sẽ phụ trách:
Tìm kiếm khách hàng tiềm năng
Khác với các nhân viên kinh doanh khác, khách hàng của Nhân viên kinh doanh B2B là các doanh nghiệp, chứ không phải cá nhân. Công việc chính của nhân viên kinh doanh B2B là tìm kiếm và tiếp cận các doanh nghiệp tiềm năng có nhu cầu hợp tác thông qua nhiều phương thức khác nhau.
Tư vấn sản phẩm và bán hàng
Tư vấn và giới thiệu sản phẩm là bước tiếp theo sau khi đã tìm được doanh nghiệp tiềm năng. Nhân viên kinh doanh B2B tư vấn và giới thiệu sản phẩm hoặc dịch vụ của công ty cho khách hàng. Họ giải đáp những thắc mắc và đưa ra lợi ích của sản phẩm để phục vụ khách hàng hợp tác. Bước này rất quan trọng vì tư vấn và giới thiệu sản phẩm là bước quyết định khách hàng có phù hợp với sản phẩm và quyết định hợp tác hay không? Làm cho các doanh nghiệp đồng ý hợp tác chính là thành công của Nhân viên kinh daonh B2B.
Chăm sóc khách hàng
Duy trì sự hài lòng của khách hàng và đảm bảo khách hàng quay trở sau khi hợp tác sẽ tạo thương hiệu cho doanh nghiệp. Càng nhiều khách hàng tin tưởng doanh nghiệp sẽ càng dễ có thêm nhiều khách hàng vì không gì tốt bằng hình thức PR truyền miệng từ chính khách hàng. Nhân viên kinh doanh B2B phải duy trì mối quan hệ với khách hàng hiện tại, chăm sóc và hỗ trợ khách hàng sau khi ký hợp đồng để đảm bảo sự hài lòng và tạo lòng tin.
Theo dõi và báo cáo
Theo dõi các hoạt động kinh doanh cũng như thị trường, đánh giá hiệu quả và báo cáo kết quả cho các cấp quản lý cũng là nhiệm vụ của Nhân viên kinh doanh B2B. Họ cần có khả năng phân tích dữ liệu và đưa ra các phân tích, đánh giá để cải thiện chiến lược kinh doanh và tăng cường hiệu quả bán hàng.

B2B là viết tắt của cụm từ “Business to Business”, nghĩa là “Doanh nghiệp với Doanh nghiệp”. B2B là một hình thức giao dịch thương mại giữa các doanh nghiệp với nhau, chẳng hạn như giữa nhà sản xuất và nhà bán buôn, giữ nhà bán sỉ và bán lẻ. Cũng có thể hiểu đơn giản là một doanh nghiệp bán sản phẩm hay cung cấp dịch vụ cho một doanh nghiệp khác.
Hình thức B2B thường diễn ra trong một chuỗi cung ứng điển hình. Tại đó, các doanh nghiệp mua hàng hóa (ví dụ như nguyên liệu thô) từ bên bán để phục vụ cho quá trình sản xuất. Thành phẩm cuối cùng có thể được bán cho người tiêu dùng thông qua giao dịch B2C.
B2B là một hình thức giao dịch thương mại giữa các doanh nghiệp với nhau, chẳng hạn như giữa nhà sản xuất và nhà bán buôn, giữ nhà bán sỉ và bán lẻ. B2C là hình thức giao dịch thương mại giữa doanh nghiệp với người tiêu dùng, doanh nghiệp sẽ trực tiếp bán hàng hoá, dịch vụ tới người sử dụng, ví dụ như phân phối hàng hóa tại siêu thị, cửa hàng tiện lợi.
Ngay từ tên gọi của hai loại mô hình này có thể hình dung đến hai nhóm khách hàng khác nhau:
- B2B - Business to Business: giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp. Khách hàng chính là các công ty, tổ chức mua sản phẩm, dịch vụ để tạo ra sản phẩm, dịch vụ khác hoặc để bán lại.
- B2C - Business to Customer: giữa doanh nghiệp và khách hàng cá nhân. Khách hàng B2C là người tiêu dùng cá nhân, họ mua sản phẩm, dịch vụ để sử dụng.
Sự khác biệt về đối tượng khách hàng khiến doanh nghiệp cần xây dựng cách tiếp cận phù hợp với từng mô hình. Xét về tổng thể, mô hình B2B phức tạp hơn do đòi hỏi tính an toàn cao hơn.
Để bán được hàng trong mô hình B2B, doanh nghiệp cần thực hiện nhiều thủ tục phức tạp khác nhau như đàm phán, hợp đồng, cách thức giao nhận hàng… Trong khi đó, mô hình B2C không yêu cầu những yếu tố trên nên quá trình giao dịch diễn ra nhanh chóng hơn. Chính vì vậy, các nhà bán lẻ dễ dàng đưa sản phẩm, dịch vụ của mình lên Internet để bán còn các doanh nghiệp B2B cần thực hiện từng khâu như mô tả sản phẩm, định giá… trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.
Doanh nghiệp B2B cần tích hợp hệ thống của mình với bên mua để đảm bảo hệ thống giao dịch diễn ra trơn tru mà không cần sự can thiệp của con người. Trái lại, các doanh nghiệp B2C không cần thực hiện việc tích hợp này.
Mô hình này còn khá mới mẻ tại Việt Nam do đa số công ty trong nước hiện nay có nhu cầu bán sản phẩm, dịch vụ nhiều hơn. Còn các doanh nghiệp kinh doanh theo mô hình này sẽ giữ vai trò là bên nhập hàng từ nhà sản xuất, khi đó nhà sản xuất sẽ vào website của các doanh nghiệp này để phân phối và báo giá sản phẩm.
Đây là mô hình phổ biến tại thị trường Việt Nam. Các doanh nghiệp sẽ chủ động tạo website thương mại điện tử của mình để cung cấp sản phẩm, dịch vụ các nhà bán lẻ, đơn vị sản xuất.
Các sàn giao dịch thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Sendo… là ví dụ điển hình của mô hình này. Theo đó, người bán sẽ đăng tải thông tin về sản phẩm, phân phối lên sàn giao dịch, người mua sẽ vào xem và đặt hàng. Toàn bộ quy trình sẽ được thực hiện theo quy tắc của sàn giao dịch đặt ra.
Mô hình này tương tự như mô hình B2B trung gian tuy nhiên có tính tập trung và thuộc sở hữu của nhiều đơn vị khác nhau. Cụ thể, mô hình thường được thể hiện dưới dạng các sàn giao dịch điện tử như: chợ điện tử, chợ trên mạng, trung tâm trao đổi, cộng đồng thương mại, sàn giao dịch thương mại, sàn giao dịch Internet,…